Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (United Nations Conference on Trade and Development - UNCTAD) her yıl yayınladığı uluslararası doğrudan yatırımlarla (UDY) ilgili raporunu, “Dünya Yatırım Raporu 2022” başlığı altında yayınladı.
Pandemi yılı olan 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 35 düşüş ile 963 milyar dolar olarak gerçekleşen ve küresel finansal kriz yılı olan 2009’a kıyasla gerileyen küresel Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) akımları, 2021 yılında hızlı bir toparlanma göstererek 2020 yılına göre yüzde 64 artışla 1,58 trilyon dolar olarak gerçekleşti.
UDY akımlarında yaşanan yükseliş ülke ve bölgelere göre önemli farklılıklar gösterdi. Gelişmiş ülkeler 2020 yılına göre yaklaşık yüzde 134 artışla 746 milyar dolar UDY alarak önemli bir artış kaydetti. Öte yandan, gelişmekte olan ülkelere gelen toplam UDY akımları yüzde 30 yükselişle 837 milyar dolar olarak gerçekleşti. Az gelişmiş ülkelerdeki toparlanma ise yüzde 15 artışla daha ılımlı bir seyir izledi.
2020 yılında ortalama UDY akımlarında dünya genelinde gözlemlenen yüzde 35’lik gerilemeye kıyasla yüzde 15 ile çok daha az bir düşüş gösteren Türkiye’ye gelen UDY akımları, 2021 yılında yüzde 79 artışla 14 milyar dolar seviyesine ulaştı. Böylece Türkiye 2019 yılında yüzde 0,6 olan küresel UDY akımlarından aldığı payı 2020’de önce yüzde 0,8’e yükseltmiş, 2021 yılında da bu oranı yüzde 0,9’a çıkararak son iki yılda artış trendi yakalamıştır.
Türkiye’ye gelen UDY akımlarının bileşenlerine bakıldığında sanayi, hizmet ve tarım sektörlerine gelen sermaye girişleri bir önceki yıla göre yüzde 116 artışla 8,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, gayrimenkul alımları için gelen UDY yüzde 42,5 artarak 5,6 milyar dolara ulaştı.
Toptan ve perakende sektörü, özellikle teknoloji odaklı e-pazar yeri şirketlerine gelen yatırımlar neticesinde 3,4 milyar dolarlık uluslararası doğrudan yatırım çekerek, toplam sermaye yatırımlarının yüzde 44’ünü oluşturdu.
Türkiye’ye gelen UDY miktarının kıta bazlı kaynağına bakıldığında, Avrupa yüzde 60’lık pay ile başı çekerken, Asya ve Amerika ise sırasıyla yüzde 23 ve yüzde 16’lık paylar ile Avrupa’yı takip etti.
Kaynak ülkelere bakıldığında ise İngiltere (yüzde 19), ABD (yüzde 16) ve Hollanda (yüzde 13) ilk üç sırayı oluşturdu. İsviçre, BAE, Almanya, Güney Kore, Japonya ve Katar ise öne çıkan ülkeler olarak listede yerini aldı.
Son 19 yıldır sergilenen güçlü performans ile 2002 yılından bu yana Türkiye’ye gelen UDY akımları 240 milyar dolar seviyesini aştı. Böylelikle UDY akımları ülkemizin hem sürdürülebilir kalkınmasına önemli katkılar sağlamış hem de toplam cari açığın yüzde 41’ini finanse etmiştir.