Turizm, 2015’e sıkıntılı girmiş, sektör Rusya pazarı kaynaklı düşüşü telafi için alternatif pazarlar üzerinde yoğunlaşırken, Suruç’ta terör saldırısı meydana geldi. Saldırının arkasından da Türkiye’nin en büyük iki turizm pazarı Almanya ve Rusya başta olmak üzere 9 ülkeden vatandaşlarına uyarı yapıldı. Sektör yetkililerinin verdiği bilgiye göre saldırılardan hemen sonra Doğu bölgelerine yönelik turlarda %2 düzeyinde rezervasyon iptalleri olduğu belirtildi. Çözüm sürecinin etkisiyle Doğu ve Güneydoğu’yu etkileyen çatışmalar durmuş, köyler ve turizm alanı ziyarete açılmış, Hakkari dahil bölge illerine yönelik turlarda artış olmuştu. Terör saldırısının ilk etkisi de bu alanda oldu. Saldırı özellikle yerli turistin, Doğu ve Güneydoğu bölgelerine yönelik turlarında ertelemelere yol açtı. Sektörden yetkililer, “Özellikle bölgeye turlara olan talep etkilenecek. Özellikle yakın tarihli turlarda iptaller var” dedi. Ancak sektör yıl geneli için ciddi bir etki beklemiyor.
Patlama sonrası Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) operatörlerin nabzını tuttu. Genel Sekreter Çetin Gürcün, yaptığı açıklamada, “ Avrupa bağlantılı acente temsilcileriyle görüştüm. Yoğun bir rezervasyon iptali görünmüyor. Türkiye’yi iyi anlatmalı kendini. Dünyanın her yerinde bu tarz terör saldırıları oluyor. Burada güvenlik sorunu yoktur mesajı verilmeli” dedi.
Yabancı operatör, terörü fiyat baskısı için bahane ediyor
Bazı ülkelerin vatandaşlarını uyarması ve yabancı tur operatörlerinin terör eylemlerini bahane ederek Türkiye’deki tesislere fiyat baskısı yapması turizm sektörünü düşündürüyor. Uyarıların daha çok 2016 sezonunu etkileyeceği beklentisi var. Bununla birlikte başka bir saldırı gerçekleşmemesi halinde bugünkü tereddütlerin dağılacağı belirtiliyor. Bu tür olayların geçmişte çok yaşandığını ve artık bu konuları gündemde tutmak istemediklerinin altını çizen Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, uyarıların her zaman olduğunu ve içeriğine bakıldığında o ülkeye gitmeyin denmediğini söyledi. Dünyanın her yerinde bu tip olayların yaşandığını ifade eden Ayık, “Bu olay, güvenlik zafiyeti olduğunu göstermez. Münferit olarak kalırsa turizm etkilenmez” diye konuştu. Uzun vadede turizm sektörünün etkilenmemesi için ülkenin imajının önemli olduğunu vurgulayan Ayık, terör saldırılarının bir daha olmaması için gerekli önlemlerin en kısa zamanda alınması gerektiğini söyledi.
Rezervasyonda düşüş olabilir
“Artık bu tür anarşik hadiseler her yerde yaşanıyor ve çok fazla etkili olmuyor” diyen Turistik Otelciler, Yatırımcılar ve İşletmeciler Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, tekrarı olmadığı müddetçe uzun vadede çok fazla etkilemeyeceğini belirtti. İptaller duymadıklarını ve iptalden daha çok yeni rezervasyonlarda düşüş yaşanabileceğini bildiren Bayındır, “Önümüzdeki yıl için çekincemiz var. Yeniden PR çalışması yapılması şart” dedi. Turizm sektörünün terör saldırılarından negatif etkilendiğini söyleyen Pronto Tur Genel Müdürü Ali Onaran, “Zaten Suriye sınırındaki olaylar sebebiyle İngiltere gibi daha önceden Türkiye için uyarı yapan ülkeler vardı. Suriye yakınlığımız bir tehditken şimdi içimizde olması bizi daha fazla etkileyebilir. Şu anda iptaller önemli düzeyde değil. Ancak 10 rezervasyon alacakken 8 rezervasyon alıyoruz. Yurtiçi turlar da GAP bölgesi çok fazla tercih edilen bir bölge. Satışlarda yavaşlama var” dedi.
“GAP turlarının sezonu eylül ayı”
Özellik barış sürecinde yoğun ilgi gören GAP bölgesi turlarının etkileneceği endişesi oluştuğunu belirten Jolly Tur Genel Müdürü Figen Erkan şunları söyledi: “Ancak içinde bulunduğumuz aylar, hava sıcaklıkları nedeniyle GAP turlarının olmadığı bir dönem. GAP turları, eylül ve sonrasındaki aylarda yoğun talep görür. Şu an itibariyle oluşan bir iptal veya talepte azalma söz konusu değil. Önümüzdeki dönem neyi gösterir bilemiyoruz.”
Özellikle Alman operatörler...
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, saldırının münferit kalması halinde sektör için risk oluşturmayacağını söyledi. Temmuz – ağustosun sözleşme dönemi olduğunu dile getiren İşler, “Yurtdışında sözleşmeleri imzalanırken bu tip olaylar fiyat kırmak için kullanılıyor. Zaten bu yıl fiyatları aşağıya çektik. Daha fazla indirirsek eski fiyatları yakalamak için 3 yıl efor sarf etmemiz gerek. Bu da ciddi bir para kaybı demek. 2015’i zaten kayıp yılı olarak görüyoruz. 2016’nın kayıp yıl olmaması için çalışıyoruz. Bu yüzden devlet tarafından önem alınması ve kapsamlı tanıtım çalışması yapılması lazım” dedi. Saldırıyı Almanya başta olmak üzere yabancı tur operatörlerinin fiyat kırmaya yönelik baskı unsuru olarak kullandığına dikkat çeken İşler, işletme sahiplerine “fiyat düşürmeyin” çağrısı yaptı. İşler, “Bu yıl turizm açısından çok hassas. Rusya’dan daha az turist gelmesini Avrupalı operatörler kullanıyor. İç pazarınız da kötü gidiyor, IŞİD terörü de risk oluşturuyor’ diyerek bizden fiyat kırımı istiyor. Özellikle Almanya’da tur operatörleri böyle ortamları çok iyi kullanıyor. Resmi açıklamalar kanalıyla kullanıyor, medyada haberlerin çıkmasını sağlayarak kullanıyor ve ardından bize hemen fiyat kırın diye geliyor. Tam da 2016 kontratlarının yapıldığı şu dönemde IŞİD’in Suruç’taki terör eylemini de kullanarak yeni bir baskı oluşturmak istiyorlar” diye konuştu. İspanya, İtalya, Yunanistan ve Kuzey Afrika dahil tüm destinasyonlarda istikrarsızlığın olduğunu, Türkiye’ye gelenleri çekebilecek başka bir ülke olmadığını ifade eden İşler, “Hiçbir yer huzurlu değil. Kuzey Afrika hiç durulmuyor. Türkiye’yi güvensiz göstererek 2016 kontratlarında fiyat düşürmek istiyorlar. Biz diyoruz ki düşen fiyat ancak 3 yıl sonra aynı seviyeye gelir. Fiyat düşürmek kolay yükseltmek zor. Türkiye’nin kaybetmesi, Almanya’nın kazanmasına karşı dirençli davranmalıyız ve fiyatları düşürmemeliyiz. İran ve İsrail ile ilişkilerin gelişiyor olması, Ukrayna pazarından yeniden artış olacak beklentisi bizim direncimizi artırmamızda güç sağlayacaktır” dedi.
Bölge illeri için uyarı yapılıyor
>> Almanya: Suruç’taki terör saldırısı üzerine Almanya Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’ye seyahat edecek vatandaşlarına özellikle sınır bölgelerine gitmemeleri konusunda uyarı yaptı.
>> İtalya: İtalya Dışişleri Bakanlığı resmi sitesinde riskli ülkelere seyahat uyarısına Türkiye’yi de ekledi ve vatandaşlarını bilgilendirdi.
>> Kanada: Kanada Dış İlişkileri Ticaret ve Kalkınma Bakanlığı, vatandaşlarını Suriye sınırına 10 km mesafede olan Türkiye illerine güvenlik sebebiyle seyahat etmemeleri için uyardı. Uyarıda Hakkari, Siirt, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis ve Hatay illerinin isimleri belirtildi.
>> İngiltere: İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Suriye sınırına 10 km yakın Türkiye illerine seyahat edilmemesi konusunda uyardı. Uyarıda Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Hatay, Siirt, Tunceli ve Hakkari illerine kesinlikle seyahat edilmemesi gerektiği konusunda güvenlik uyarısı yapıldı.
>> Polonya: Polonya Dışişleri Bakanlığı terör saldırısını kınayan açıklamasında, vatandaşlarını, Türkiye’nin Suriye ve Irak sınır bölgelerine gitmemeleri, orada olanların da ayrılma seçeneğini değerlendirmesi konusunda uyardı.
>> Avustralya: Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı Türkiye’ye seyahat eden vatandaşlarının kişisel güvenliklerini titiz şekilde sağlamaları gerektiğini açıkladı ve terör saldırıları konusunda uyardı. Uyarıda Suriyeli mülteciler ve yerel halk arasında da gerilimler olabileceği belirtildi.
>> Rusya: Rusya Federal Turizm Ajansı Rosturizm, terör saldırısının ardından, vatandaşlarının turistik bölgelerden ayrılmamasını isteyen bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Son zamanlarda teröristlerin aktif hale gelmesinin ‘alarm verici bir durum’ olduğunu” söyledi.
>> İrlanda: İrlanda Dışişleri Bakanlığı Türkiye’ye seyahat etmeyi düşünen vatandaşlarına ülkede terör tehdidinin halen yüksek olduğunu belirtti ve Suruç’taki patlamayı duyurdu.
>> Yeni Zelanda: Yeni Zelanda Dışişleri Bakanlığı da vatandaşlarına yaptığı duyuruda, Suriye, İran ve Irak sınırlarına yakın bölgelerde, Hakkari, Şırnak, Siirt ve Tunceli illerinde öngörülemeyen güvenlik durumları olabileceğini belirterek, terör saldırısı ve kaçırılma riskinin yüksek olduğunu belirterek, bu bölgelere seyahat edilmemesi konusunda uyardı.