Aksa Enerji Genel Müdürü Cüneyt Uygun, geçen yıl Gana'da kurmaya karar verdikleri 370 megavatlık elektrik üretim santralinin ardından bölgede yeni ülkelerle sıcak temasta olduklarını belirterek, "Şu anda ekiplerimiz Afrika'da bir ülkede kontratla ilgili görüşmeler yapıyor. İnşallah çok yakında buradan bir santralimizi daha hangi ülkeye taşıyacağımızı açıklarız" dedi.
Uygun, 2015'in iki seçimli bir yıl olmasının yurt içinde ekonomiyi etkilediğini, Fed faiz artışının TL’de değer kaybına yol açtığını ve bölgedeki jeopolitik sıkıntıların da olumsuzluk yarattığını ifade etti. Uygun, bunlara rağmen Aksa Enerji'nin, kötü giden bir dönemde kendi beklentilerini gerçekleştirdiğini ve yılı iyi bir noktada kapattığını anlattı.
Enerji sektöründeki büyümenin gayri safi yurt içi hasıla ile paralel gittiğini ve son dönemde enerjideki talep artışının da beklenenden aşağıda gerçekleştiğini vurgulayan Uygun, şöyle devam etti:
"Öyle olunca eskiden yapılan yatırımlar durmadığı için bir anda arz fazlası oluştu. Geçen sene yüzde 35'lere varan bir rezerv fazlası vardı. Bu da daha az verimli ve daha fazla maliyetli santralleri devre dışı bıraktı. Kömür ve yenilenebilire bağlı bir üretim portföyü daha çok gündemde oldu. Dolayısıyla sektörde tamamen spot piyasaya satış yapmaya alışmış şirketler geçen yıl çok zorlandı.
Biz de verimlilik anlamında rekabet etmekte zorlanan santrallerimizin lisanslarını iptal edip yurt dışına taşımak için inisiyatif aldık. Samsun Doğal Gaz Çevrim Santrali'ni Gana'ya taşımaya karar verdik. 370 megavat kurulu güce sahip olacak bu santralde şu an son aşamadayız. Birkaç hafta içerisinde Gana hükümetinden son aşama olan teminat mektubunun geleceğini düşünüyoruz, yürüyen işlemler öyle gösteriyor. Onu da aldığımız anda makinelerimiz 30-35 gün sürecek bir deniz yolculuğunun ardından ülkeye ulaşmış olacaklar. Bu yılın üçüncü çeyreğinde ilk megavatı sisteme vermiş olmayı umuyoruz."
"Van santralini düşük verimden kapattık"
Makinelerin hazır bir şekilde yola çıkmayı beklediğini ifade eden Uygun, Gana'daki sahanın da inşaat için hazır olduğu bilgisini paylaştı.
Uygun, uluslararası piyasalarda enerji ve santralcilik anlamında da uzun vadeli oyuncu olmayı hedeflediklerini vurgulayarak, şunları söyledi:
"Gana dışında da birkaç ülkeyle daha temaslarımız var. Şu anda ekiplerimiz Afrika'da bir ülkede kontratla ilgili görüşmeleri yapıyorlar. İnşallah çok yakında buradan bir santralimizi daha hangi ülkeye taşıyacağımızı açıklarız. Van santralimizi verimlilik sıralamasında altlarda kaldığı için kapattık, uygun bir kontrat fırsatı yakaladığımız anda hemen taşımayı planlıyoruz."
Uygun, ayrıca lisansları sonlandırılan santrallerde işten çıkarmalar yerine orada çalışanların şirketin diğer santrallerine ve yurt dışı projelerine yönlendirilmesinin tercih edildiğini kaydetti.
- "İsrail gazında üstümüze düşen neyse yaparız"
Doğu Akdeniz gazının Avrupa'ya ulaştırılması konusundaki görüşlerini de paylaşan Uygun, bu projenin siyasi boyutu kadar teknik boyutlarının da çok önemli olduğunu söyledi.
Uygun, bölgedeki kaynağın Kıbrıs'tan Yunanistan'a mı yoksa Kıbrıs'tan Türkiye'ye ve buradan Avrupa'ya mı ulaştırılacağı konusunda teknik detayların önem kazandığına işaret ederek, "İki rota arasında uzunluk anlamında ciddi farklar var. Yatırım yapacak özel şirketler işin bu boyutunu da düşünecekler" ifadelerini kullandı.
Bu projenin Türkiye için çok önemli olduğunu belirten Uygun, Doğu Akdeniz'deki gazın sisteme aktarılmasıyla Türkiye'nin gaz tedarik çeşitliliğine yeni bir boyut ekleneceğini dile getirdi.
Bu anlamda proje geliştiricileri tarafından ziyaret edildiklerini söyleyen Uygun, şunları kaydetti:
"Bize burada bir görev düşerse biz varız, çünkü santrallerimiz ve dağıtım şirketlerimiz ile en büyük gaz tüketicilerinden biriyiz. Bu projenin potansiyel bir Türkiye girişi olacaksa grubumuzun gaz dağıtım bölgesi olan Adana tarafından bir giriş olacak. Diğer taraftan Kıbrıs olursa fuel-oil santralimizi gaza çevirerek çok daha uygun şartlarda Ada'ya elektrik sağlayabiliriz. Dolayısıyla bu projenin bize dokunan pek çok noktası var. Biz varız ama bu konuda ısınan bir görüşme trafiğimiz henüz yok."
"Kömür santrallerine destek gelirse projelerimiz var"
Uygun, kömüre dayalı 270 megavat kapasiteli Bolu Göynük termik santrallerinde gelinen son noktayı da aktararak, geçen hafta cuma itibarıyla santralin ikinci kısmının da kabulünün gerçekleştiğini ve sisteme fatura kesebilecek hale geldiğini belirtti.
Paris İklim Konferansı'nda kabul edilen çevre kriterlerinin ve yapılması gerekenlerin ortada olduğunu anlatan Uygun, "Bolu Göynük Termik Santrali'ni 2018 kriterlerine göre dizayn ettik, baca gazı arıtma sistemimizi kurduk. Emisyonlarımız bütün verilen kriterlerin çok daha altında gerçekleşiyor. Dolayısıyla bu mantıkta bir emisyon sistemiyle gidilirse neden kömürden enerji üretimine sıcak bakılmasın" değerlendirmesinde bulundu.
Şu andaki piyasa fiyatlarının yeni bir yatırımı kaldırmayacağı için yeni bir kömür yatırımına başlamayı düşünmediklerini anlatan Uygun, "Biz kömürden enerji üretimini sevdik. Yer altında yatan bir Türk kaynağının enerjiye çevrilip piyasaya sürülmesi bence çok önemli" ifadesini kullandı.
Uygun, Türkiye'nin mümkün olduğunca yerli kaynak kullanımında adım atması gerektiğini belirterek, "Yerli kaynaktan elektrik üretimi Türkiye için vazgeçilmez olmalı. Piyasa fiyatlarının düzeldiği ve kömür santrallerine bazı desteklerin geldiği ortamlarda zaten elimizde projelerimiz var, hemen başlayabiliriz" diyerek sözlerini tamamladı.
Aksa Enerji'nin Türkiye'deki kurulu gücü rüzgar, doğalgaz, yerli kömür gibi çeşitli kaynakları kullandığı 17 santralinde 2 bin 200 megavatı buluyor.