Global hisse senedi piyasaları bir türlü belini doğrultamazken Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin bitmek bilmeyen yeni rekor denemeleri bazılarına anlamsız gelebilir. Fakat içinde bulunduğumuz ekim ayı hem bir yıl sonu rallisi hem de yıl sonu bilançolarına ilişkin beklentilerin belirlenmesi açısından kritik bir ay. Bu nedenle de bilanço bazlı beklentiler BİST-100 endeksinin yeni tarihi zirveler yapmasına neden oluyor. Üçüncü çeyrek bilançoları tahmin evreni açısından dar bir çerçeveye sahip bir dönem. Yani hem kar tahmini yapan aracı kurum sayısı hem de tahmin yapılan hisse senedi sayısının daha az olduğu bir bilanço dönemi. Fakat mevcut tahminlerin özellikle endeks üzerinde ağırlığı yüksek hisselerde ciddi bir kar artış ihtimaline dikkat çekmesi, Borsa İstanbul’un daha da ucuzlayacağı beklentisiyle endeksi de görülmedik seviyelere taşıyabiliyor.
Önce tahminlere şöyle bir göz atalım.
Banka karları astronomik artabilir
Dünya'nın haberine göre 2022 üçüncü çeyrek bilanço beklentileri içerisinde bankalara kesinlikle bir başlık açmak gerek. Çünkü bankacılık karlarının üçüncü çeyrekte de katlanarak büyümesi bekleniyor. Bankalar mevduat tarafında düşük faizler nedeniyle zemin kaybetmiş olsa da kredi faizleri ile mevduat faizleri arasındaki makasın akıl almaz şekilde açılmış olması, KKM’nin yarattığı etki ve mevcut para politikasının bankacılık kar marjlarına en azından kısa vadede pozitif yansıması, 2022 bilançoları açısından bankaları giderek çok daha karlı hale getirmiş oldu. Bunun sonucunda tahmin yapılan banka ve katılım bankalarının geçen yılın üçüncü çeyreğine göre karlarının toplam 33 milyar 640 milyon TL’den bu yılın üçüncü çeyreğinde 174 milyar TL’ye yükselmesi bekleniyor. Bu üçüncü çeyrekler bazında yüzde 420’lik bir kar artışı demek. Eğer geriye dönük dört çeyrek üzerinden yıllıklandırırsak 2022/06 dönemine göre bile kar artışının (üç ayda) yüzde 43 olacağı öngörülüyor. Yani yıllık bazda karlar üçüncü çeyrekte 197 milyar 391 milyon TL’ye ulaşabilir.
71 şirkette 504 milyar TL kar beklentisi
Toplamda tutarlı kar tahmini yapılan 71 şirketin tamamına baktığımızda ise geçen yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 226, yıllıklandırılmış bazda ise yarıyıl bilançolarına göre yüzde 34 kar artışı beklentisi var. 71 şirketin yarıyılda 377 milyar TL olan konsolide karının 2022/09 döneminde 504 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. En yüksek kar artış beklentisi olan sektörler enerji, havacılık, çimento, bankacılık, perakende (market zincirleri) ve holdingler. Öte yandan en zayıf kar performansı beklenen sektörler olarak ise karşımıza teknoloji, demir çelik, inşaat, sigorta ve dayanıklı tüketim şirketleri çıkıyor.
Dev şirketlerde büyük beklentiler
Şirketler bazında baktığımızda geriye dönük dört çeyrekle yıllıklandırılmış rakamlar üzerinden İş Bankası, Koç Holding, Akbank, Garanti Bankası, Yapı Kredi, Türk Hava Yolları, Sabancı Holding, Tüpraş, Şişecam gibi şirketlerin zirvede yer aldığı görülüyor. Şimdi dönelim bunun BİST-100 performansı açısından ne ifade ettiğine. Çokça yazdığımız çizdiğimiz bir konu. Borsa İstanbul, dünyanın en ucuz borsalarından biri. Evet her gün tarihi zirve kapanışlar yapmasına rağmen halen öyle. Çünkü bilançoları büyüyen, karlılıkları hisse fiyatlarından daha hızlı artan bir borsadan bahsediyoruz. Üstelik sadece TL bazında değil dolar bazında da şirketlerin karlılıkları ve bilançoları misli misli büyüyor. Bu da her değerleme kriterinde Borsa İstanbul’u yeni bir bilanço açıklandıkça daha da ucuz hale getiriyor.
Kârlılık hisse fiyatından hızlı artıyor
Bir örnekle bunu açıklamaya çalışalım. Bu yılın eylül ayında 2022 yarıyıl bilançoları açıklanır açıklanmaz yeni mali performanslarla Borsa İstanbul’da işlem göre BİST-100 endeksine dahil hisse senetlerinin fiyat/kazanç (F/K), piyasa değeri/defter değeri, piyasa değeri/faiz, amortisman, vergi öncesi kar, piyasa değeri/satış rasyolarına göre durumlarını analiz etmiştik. Örnekler üzerinden gidersek; Yıllıklandırılmış karlara göre Akbank 2.32, Garanti Bankası 3.60, İş Bankası C grubu hisse 2.73, Yapı Kredi Bankası 2.54, Türk Hava Yolları 5.04, Alarko Holding 5.25, Vakıfbank 4.24, Koç Holding 3.66, Sabancı Holding 2.15, Şişecam 4.98 F/K’ya sahipti. Bu tarihten sonra borsada hisse bazlı sert yükselişler gördük. Örneğin THY yüzde 37, Yapı Kredi Bankası yüzde 21, Koç Holding yüzde 23, Sabancı Holding yüzde 28, Şişecam yüzde 28 değer kazandı. Yani görünüşe göre ucuzlayan fiyatlar yatırımcıların harekete geçmesine ve ucuz kaldığını düşündükleri hisselerde güçlü alımlar yapmasını sağladı.
Kâr arttıkça hisseler ucuzluyor
Eğer bu tahminler tutar ve negatif bir sürprizle karşılaşılmazsa Akbank’ta 2.77’ye yükselmiş olan F/K yıllıklandırılmış kar üzerinden yapılan hesapla 1.90’a düşecek. Yani eylül ayındakinden de düşük bir seviyeye. Yine F/K’lar İş Bankası C’de 3.04’ten 2.21’e, THY’de 6.88’den 3.64’e, Alarko Holding’te 6.22’den 3.90’a, Şişecam’da 6.39’dan 5.23’e gerileyecek. Açıklanacak karlar, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin fiyatlarını değerleme açısından 2022/06 döneminden bile daha ucuz hale getirecek. Arada yaşanan yükselişler bu ucuzluğun boyutunu azaltmaktan öteye gidememiş görünüyor. Bu da demek oluyor ki borsa yatırımcıları aslında son rekor yükselişlerle şirketlerin değerinde yaşanan erimenin sadece bir bölümünü kurtarmaya çalışıyor. Mali performanslar hisse fiyatlarından daha hızlı artıyor. Konjonktür gereği global gelişmelerden hem ciro hem de karlılık bazında olumsuz etkilenen sektörler de var. Örneğin demirçelik, gayrimenkul, sigorta gibi sektörlerde yavaşlama sinyali var. Ayrıca karlılıkta ve bilançolarda yaşanan büyümenin çok ciddi bir bölümünün enflasyonist etki biriktirdiğini, yani fiktif bir artış yansıttığını elbette akılda tutmakta fayda var.