Şifreli dijital para birimi teknolojisi Bitcoin'deki fikir ayrılığı yarın para biriminin ikiye ayrılmasıyla sonuçlanabilir. Yatırım ve madencilik yapanlar endişelenirken, konuyu karmaşık bulanlara anlatılacak hikayenin uzayacağı da şimdiden kesinleşti. İşte 1 Ağustos'ta gerçekleşecek güncellemenin detayları ve sık sorulan sorulara yanıtlar.
Son yıllarda özellikle hızlı artışlarla ülkemizde de dünyada olduğu gibi büyük ilgi toplayan bitcoin, kendisinden haberdar olmayanlara merkez bankasız para birimi, şifreli yapı, güvenli, saydam blok zinciri (blockchain) teknolojisi gibi anahtar sözcüklerle anlatılmaya çalışılıyor.
Daha önceki bir yazıma bakarak, bitcoin'in altında yatan blok zinciri teknolojisini ve bitcoin ilişkisini buradan okuyabilirsiniz.
Gelelim kaotik duruma. Bitcoin hakkında bir süredir topluluktan yönelen şikayetler vardı. Yapılan işlemlerin kaydedildiği sistemde, nadiren de olsa, işlemlerin tüm verilerinin saklanmadığı durumlar yaşanabiliyor. Bu da, yine belirli koşullar altında işlemlerin sonradan değiştirilebilmesini sağlıyor. Yani, dolandırıcılığa kapı açıyor.
Bunları gidermek için SegWit2x adı verilen bir güncelleme yapılmasına karar verildi. Bu güncelleme, para birimi değil, ardındaki aynı adlı teknoloji olan Bitcoin'e yapılacak.
SEGWIT İLE NE DEĞİŞECEK?
SegWit (Segregated Witness, yani ayrılan tanık), sadece işlem genleşmesi adı verilen bu problemi değil, popülerleşmenin getirdiği ölçeklenme güçlüğünü de çözmek istiyor. Bunun için de blok boyutunu değiştiriyor.
Ölçeklenme problemi, bitcoin'in bundan 8 yıl öncekinden farklı bir ortamda işlem görüyor olması. Onlarca kişiden onlarca milyonluk günlük kullanıcıya geçince ve piyasada var olabilecek bitcoin sayısının sınırı sabit olunca, böyle bir problemin ortaya çıkacağı belliydi. Özellikle bu yılki fiyat artışlarının bitcoin sahiplerinin sayısını artıması, işlemlerin tamamlanma sürelerini uzattı. Blockchain.info'nun verilerine göre, tek bir işlem için 7 saate kadar bekleyenler oldu. Bu da, odadaki fille mücadeleyi zarurî hâle getirdi.
Bunun için yapılacak değişiklik belli: Blok boyutu değiştirilecek. Başlangıçta güvenliği sağlayabilmek, siber saldırılar yaşanmaması için 1 MB olan üst limit, önce 2 MB'a çıkacak, sonra da kademeli olarak 8 MB'a kadar ilerleyecek.
SegWit adlı bu güncelleme, New York Anlaşması adı verilen ve martta 22 ülkeden 50'den fazla şirketin bir araya gelmesiyle adeta bir manifestoya dönüştü.
BITCOIN, SANİYEDE 5 İŞLEM İLE TIKANDI
Bu manifestasyonun bir hedefi de, yazdığım gibi işlem sayısını artırabilmekti. Çünkü bitcoin ile saniyede 3 ile 7 işlem yapılabiliyor. Bunu bir kredi kartıyla karşılaştıralım; Visa'nın sistemi saniyede 56 bin işleme kadar destekliyor. yapılan işlem sayısı ise ortalama 1.700/saniye.
Bu güncelleme bazı problemleri çözse de, kimileri için yeterli gelmiyor. Zaten sorun da burada çıkıyor. Bitmain gibi bitcoin madenciliği şirketleri (yani bitcoin üreten şirketler) ve Bitcoin Unlimited gibi teknoloji üzerinde çalışan şirketler, bu fikri desteklemediler. Bitcoin Unlimited sınırsız blok boyutu istiyor, Bitmain ise bu güncellemenin sistemi merkezileşmeye yaklaştırdığını ve özünden uzaklaştırdığını savunuyor.
Sebepler her ne olursa olsun, SegWit'in devreye girmesi için ağdaki sistemlerin yüzde 95'i tarafından desteklenmesi gerekiyor. Az önceki manifesto niteliğindeki destek ise yüzde 80'i geçiyor. Bitcoin.com'a göre ise destek yüzde 88,2 oranına varmış durumda. Ancak bunu bir oylama olarak düşünürseniz, yüzde 95'in ne kadar zor ulaşılabilir bir oran olduğunu söylememe gerek yok. Hele söz konusu milyonlarca kullanıcıysa...
İKİNCİ SEÇENEK: YENİ BİR PARA BİRİMİ
Gelelim diğer cepheye. Bitcoin Cash (BCC) adlı yeni bir para birimini ortaya çıkartacak olan güncellemenin farkı ne? Öncelikle ilki, yani SegWit bir soft-fork. Yani geriye dönük destek sahibi bir güncelleme. Bu yüzden de soft adını taşıyor. Fork da çatal, yani ayrımı temsil ediyor.
BCC taraftarları ise hard-fork yapmak istiyorlar. Yani tam bir ayrım, gerçek bir çatal. Geriye dönülemez bir hareket.
Bu hareketin sonucunda yeni para birimi yeni bir blok zinciri üzerinde oluşacak. Diğer taraftaki şirketler ise buna karşılar. Poloniex, Coinbase başta olmak üzere birçok büyük Borsa, BCC'yi desteklemeyeceğini açıkladı.
KORKMAK NORMAL AMA GEREKLİ Mİ?
İnsanlar derken yatırımcılar kadar, madencileri de kast ediyorum. Elbette herkes fiyatın yükselmesini istiyor, anlık işlem yapanlar beklemeden işlem yaparak daha fazla kâr etmek istiyorlar. Bu sebeple dışarıdan kaotik gözüken bu değişim, insanları (haklı olarak) korkutuyor.
Ancak çok da korkmaya gerek yok. İkinci bir para biriminin ortaya çıkıp çıkmayacağı kesin değil. Bunu kullanıcılar belirleyecek. Çıkmazsa zaten sistem gelişmeleri alarak devam edecek ve hata ile ölçeklenme problemlerinden kısmen kurtulacak.
Çıkarsa da, blok limitini 8 MB'a hemen çıkartacak olan BCC, bir süre temkinle yaklaşılacak bir para birimi olacaktır. Kısa hareketlenmelere çok aldırmamakta fayda var, zira denemek için çok kişi ufak miktarda yatırım yapacaktır. Madencilerin de yeni para birimine başta temkinli yaklaşmayacaklarını düşünüyorum. Ancak algoritmanın zorlaşması da taleple doğru orantılı olacak. Bu sebeple, ne olacağı aslında ne kadar çok kişinin ne kadar süreyle ilgi göstereceğiyle ilgili.
1 AĞUSTOS'TAN ÖNCE NE YAPMAK GEREKİYOR?
Bilmeniz gereken tek şey, cüzdanınızı tanımlayan özel anahtarınızı korumanız gerektiği. Bunun için iki seçenek var. Birincisi Electrum ve Mycelium gibi bir dijital cüzdana aktarmak. Telefon ya da bilgisayara kurabileceğiniz bu cüzdanlar, anahtarınızı içeri aktarmanızı sağlıyor. Böylece şifreli dijital paralarınızı saklayabilirsiniz. Ancak bilgisayarınızdan çalınırsa ya da silinirse, tüm paranız gidecektir. Bu riski unutmayın!
Kağıt cüzdan yöntemi ise biraz daha zahmetli olmasına karşın çok daha güvenlidir. İnternetsiz bir cihazda yaratılabilen bu cüzdanlar, yazdırarak saklanabilirler. Daha sonra bunu tekrar içeri aktarmanız gerekir, bu da biraz zaman alabilir.
seçiminizi yaptıysanız, cüzdanınızı yarına kadar uygun Borsaya geçirmeniz. Çünkü her Borsa iki birimi de desteklemiyor ve sonradan değişim yapmak zor olacak. Paralarınızı elektronik cüzdan uygulamalarına taşıyıp beklemek de bir çözüm, daha sonra istediğiniz borsaya aktarabilirsiniz.