2019'un ilk çeyreğinde hisse senetleri borsada işlem gören şirketlerin net karları geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 21 azaldı.
Ziraat Yatırım'ın konu ile ilgili olarak hazırladığı çalışma şu şekilde:
2019 yılının ilk çeyreğinde Telekom ve Kimyasal Maddeler sektörü şirketleri geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre karını en çok arttıran şirketler olmuştur. Turkcell 1Ç2018’deki 500,8mn TL’lik karını 1Ç2019’da 1.224,5mn TL’ye yükseltmesi, dönem karına 3,6 puan pozitif katkı yapmıştır. Kimyasal Maddeler sektöründe ise Sasa Polyester 1Ç2018’deki 45,1mn TL olan karını 1Ç19’da 216,2mn TL’ye yükseltmiştir.
BİST-Tüm’de 2019 ilk çeyrek finansallarını açıklamış 300 şirket bulunmaktadır. Buna göre 1Ç2019 yılı ana ortaklık net dönem karı 1Ç2018’e göre %21 azalarak 16.012mn TL olmuştur.
2019 yılı ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre karının en çok arttıran şirket Telekom sektörü içerisinde yer alan Turkcell olmuştur. Kimyasal Maddeler sektöründe ise karını en çok arttıran şirket Sasa Polyester’dir. Şirket karını 1Ç2018’ye göre 171mn TL artırarak 216,2mn TL’ye çıkarmıştır. Yüksek karda 1Ç2018'de kaydedilen 14,7mn TL'lik vergi giderine karşın, 1Ç2019'da 209,6mn TL vergi geliri kaydedilmesi ana etken olmuştur.
Madencilik sektöründe ise 1Ç2018’ye göre %186,1 artış kaydedilmiştir. Bu artışta özellikle Koza Grubu şirketlerinden Koza Altın ve Koza Madenciliğin karını arttırması etken olmuştur. Koza Altın 1Ç18’de 141,5mn TL kar elde etmişken karını 1Ç19’da 319,5mn TL’ye yükseltmiştir. Benzer şekilde Koza Madencilik de 1Ç18’deki 20,1mn TL olan karını 1Ç19’da 156mn TL’ye yükseltmiştir.
1Ç2019’de Savunma Sanayi sektörü toplam 618,3mn TL kar açıklamıştır. Aselsan geçen yılın aynı dönemine göre karını %79,1 artırarak sektör karına katkı sağlarken, diğer taraftan Otokar 1Ç19’da 11mn TL zarar açıklamıştır. Satış miktarlarının gerilemesine rağmen, otobüs ihracatının ve kurların olumlu katkısıyla satış gelirlerini arttıran şirket, finansman giderlerinin artması ile net dönem zararı kaydetmiştir. Şirket geçen yılın aynı döneminde 27,7mn TL net dönem zararı açıklamıştı.
Gıda sektöründeki ise kar artışına en önemli katkıyı Ülker Bisküvi yapmıştır. Şirket geçen yılın aynı dönemine göre karını %174,4 oranında arttırmıştır. Ülker’in ardından sektördeki diğer önemli kar artışı Kerevitaş Gıda’da olmuştur. Geçen yılın aynı döneminde 13mn TL zarar kaydeden şirket bu yıl ilk çeyrekte 28,9mn TL kar açıklamıştır.
İlk 5 sektör arasında yer alamasa da holdingler de bu çeyrekte önemli oranda karlarını arttıran şirketler olmuştur. Özellikle Tekfen Holding, Enka İnşaat ve Doğan Holding geçen yılın aynı dönemine göre karını en çok arttıran şirketler arasında yer almaktadır.
BİST-Tüm performansına olumlu katkı yapan şirketler arasında Küçük ve Orta Ölçekli Bankalardan Kalkınma ve Yatırım Bankası, QNB Finansbank ve TSKB bulunmaktadır. Bu grupta Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın 1Ç2018’deki zarardan, 1Ç2019’da kara dönmesi ve QNB Finansbank ve TSKB’nin karlarını sırasıyla %19,4 ve %16,6 artırmaları bu grupta belirleyici olmuştur. Öte yandan, bu grupta yer alan Şekerbank 1Ç2018’deki 27,7mn TL’lik karın ardından 1Ç2019’da 95,1mn TL net dönem zararı açıklamıştır.
Diğer taraftan, Büyük Bankalar BİST-Tüm içerisinde en düşük performansı sergilemişlerdir. 6 büyük bankanın da 1Ç2019’da karı geçen yılın aynı dönemine göre gerilemiştir. Halkbank, Büyük Bankalar içerisinde geçen yıla göre karını en çok düşüren banka olmuştur.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları da 2019 ilk çeyrekte iyi finansal sonuçlar açıklamamıştır. Emlak Konut GYO karındaki geri çekilme, Torunlar GYO’nun yüksek zarar açıklaması ve Sinpaş GYO’nun da 1Ç18’deki kar açıklamasına rağmen bu çeyrekte zarar açıklaması bu sektörden gelen toplam kar rakamının 1Ç2018’ye göre gerilemesine neden olmuştur.
Havayolu sektöründe ise özellikle Türk Hava Yollarının 1Ç2019’da 1.253mn TL net dönem zararı açıklaması sektörün performansını olumsuz etkilemiştir. Benzer şekilde Pegasus da 213,9mn TL zarar açıklamıştır. Genel olarak havacılıkta ilk çeyrek düşük doluluk oranlarının kaydedildiği zayıf bir dönem olmakla birlikte, THY’nin yeni İstanbul Havalimanı’na taşınması da karlılık üzerinde baskı oluşturmuştur.
BİST-Tüm performansının düşmesine neden olan 4. sektör ise Petrokimya olmuştur. Tüpraş 1Ç19’da 375,2mn TL zarar açıklamıştır. İzmit Fuel Oil dönüşüm tesisindeki bakım amaçlı planlı duruş ve doğalgaz fiyatlarındaki artış karlılığı baskılamıştır. Tüpraş'ın net rafineri marjı 1Ç2018'deki 4,8$/varilden 1Ç2019'da 4,2$/varile gerilemiştir. Kur artışının olumsuz etkisi ve finansman tarafında da net finansman giderlerinin artışı sebebiyle şirket zarar açıklamış ve sektörü olumsuz etkilemiştir.
Zayıf performans sergileyen sektörlerden bir diğeri olan Demir Çelik sektöründe ise Erdemir Grubu, İzmir Demir Çelik ve Kardemir belirleyici olmaktadır. İzmir Demir Çelik’in geçen yıla göre zararının artması sektörü olumsuz etkileyen etkenlerden biridir. Buna ek olarak, Erdemir Grubu şirketlerinden Ereğli Demir Çelik ve İskenderun Demir Çelik ile ayrıca Kardemir’in karlarındaki geri çekilmeler toplam performansa olumsuz etki yapmıştır. Demir Çelik sektöründe maliyet baskısı görece düşük performansa neden olmuştur.
Sektörel olarak ön plana çıkmayan fakat olumsuz performans gösteren şirketler arasında Gözde Girişim ve Vestel de bulunmaktadır. Vestel’in düşük performansında özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardan, META Nikel Kobalt Madencilik'in zararı ve finansman gideri etkili olmuştur.
FAVÖK Marjları
Aşağıdaki grafikte sektörel bazda 1Ç2019/1Ç2018 FAVÖK marjları verilmiştir. Buna göre, sektörel bazda FAVÖK marjında en yüksek iyileşme Turizm, Otel ve Eğlence sektöründe olurken, en fazla düşüşün kaydedildiği sektörler ise sırasıyla Çimento ve İnşaat sektörleri olmuştur. Telekom sektöründe olumlu operasyonel gelişmelerin haricinde UFRS 16’nın da olumlu etkisi mevcuttur.