Canlı borsa, fiyat hareketinin eş zamanlı şekilde incelendiği alım satım ortamını ifade eder. Hisse senetleri, emtialar, dövizler ve kriptolar canlı borsa verileri okunarak yorumlanabilir. Geçmişten günümüze profesyonel yatırımcıların kabul ettiği ve yatırımlarında kullandığı veriler, geçmiş fiyat hareketlerinden bugünkü piyasa koşullarına kadar uzanan kapsamlı verilerden oluşur. Borsada hisse senedi yatırımcılarının piyasayı yorumlamasına yardımcı olan verilerin nasıl okunacağına gelin birlikte bakalım.
Canlı Borsa Verileri Nelerdir?
Canlı borsa verileri, fiyat hareketlerini eşzamanlı olarak incelemeyi ve yorumlamayı sağlayan verilerin tümüne verilen isimdir. Varlığın güncel fiyatı, geçmiş fiyatı ve endeks değerleri; yatırımcıların fiyat tahmini yapmasını sağlayan güçlü sinyallerin başında gelir. Borsa fiyatını yorumlamayı sağlayan bu veriler ile yakın tahmin ve öngörülerde bulunmak mümkün olur. Günümüzde profesyonel yatırımcıların öngörü yapmasını sağlayan borsa verileri şöyle sıralanır:
- Varlığın anlık fiyatı
- Belirlenen zaman diliminde gerçekleşen işlem miktarı
- Varlığın performansını gösteren endeks değerleri
- Kısa ve uzun vadede oluşan düşüş/yükseliş trendleri
- Fiyat analizini kolaylaştıran mum grafikleri
- Piyasa koşulları ve ekonomi haberleri
Piyasada fiyat analizi yapmayı sağlayan çok sayıda veri bulunur. Bu verilere ulaşmanın kolay olduğu ancak verileri yorumlamanın en azından temel seviyede eğitim gerektirdiği bilinmelidir. Yalnızca tek bir veriye veya görüşe takılı kalmadan, varlığı geniş bir perspektif ile incelemek önemlidir. Geçmiş dönem fiyat hareketleri, güncel fiyat hareketi ve piyasa verileri bir arada yorumlanmalıdır.
Canlı Borsa Verilerini Yorumlama
Karmaşık görünen ancak kritik role sahip olan canlı borsa verileri, fiyatı canlı olarak yorumlamaya yardımcı olur. Fiyat, işlem hacmi, endeks, haberler, mumlar ve tüm borsa verileri; borsa takip araçlarıyla takip edilebilir. Bankaların alım-satım araçlarını kullanarak temel verilere ulaşmak kolaydır. Bu verileri hisse ve emtia fiyatı yorumlamada nasıl kullanabileceğinizi öğrenerek yatırımlarınızı mantık çerçevesi içerisinde yapabilirsiniz.
1. Fiyat hareketleri ve trendler
Fiyat, varlıkları yorumlarken dikkate alınabilecek en önemli veridir. Grafikler ve mumlar olmadığında elinizdeki tek verinin fiyat olduğunu fark edebilirsiniz. Emtia, döviz ve hisse senedi fiyatları, alıcıların ve satıcıların anlık hareketlerini gösterir. Fiyat düşüş eğiliminde ise satıcıların baskın olduğu piyasa söz konusudur. Fiyat yükseldiğinde ise alıcılar üstün gelmiştir. Bu oluşumu grafiğin her zaman diliminde görmek mümkündür. Yükselen ve düşen trendler; aylık, haftalık, günlük, saatlik ve hatta dakikalık grafikte dahi görülebilir. Borsa verilerinden en önemlisi olan fiyat hareketi, verileri yorumlarken kullanacağınız en güçlü sinyallerin başındadır.
2. Grafik analizi ve hacim
Grafikler, canlı borsa fiyatını kapsamlı biçimde yorumlamayı sağlar. Çizgi, mum ve bar olarak farklı türde grafik bulunur. Mum grafikleri, günümüzde en sık kullanılan grafik türleri arasındadır. Her bir mum, bulunduğu zaman dilimi içerisinde alıcıların ve satıcıların varlığını gösterir. Yeşil bir mum, alıcıları ifade ederken kırmızı mum ise satıcıları ifade eder. Zaman dilimi yükseldikçe, örneğin 1 aylık grafikte; mumların rengi daha önemli hale gelir. Kısa zaman dilimleri içerisinde mum renkleri daha önemsiz ve değişken olabilir. Mumların büyüklüğü ise yatırımcıların işlem hacmini, ne kadar işlem açtıklarını ifade eder. Piyasa durgun olduğunda fiyat hacim düşerek fiyatın düşeceği veya yatay seyredeceği sinyallerini verebilir.
3. Endeks değerleri
Piyasa performansını ölçmeye yarayan endeks verisi, yatırımcılara piyasanın hangi yöne gideceği konusunda fikir verebilir. Endeks değerlerini canlı borsa ekranları üzerinde gerçek zamanlı takip etmek mümkündür. Örneğin, BIST 100 endeksi; Borsa İstanbul’daki en değerli 100 şirketin ortalamasını gösterir. Borsa yatırım fonları da birçok hisse senedi içerdiği için portföyün çeşitlenmesini sağlar. Borsa yatırım fonu nedir sorusunu örnekle yanıtlamak gerekirse, BIST 100 endeksini takip eden ve endeksin getirisine yakın bir performans sergilemeyi hedefleyen bir yatırım çeşidi olduğundan bahsedilebilir. Bu endeks verileri, aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik koşulları hakkında da bilgi verebilir. Yatırımcılar, endeksler yoluyla yatırım kararı alabilir ve piyasanın ne kadar güvenli olduğunu anlayabilir. Endeks verilerinin düşmesi piyasanın kararsız ve karamsar olabileceğini gösterirken, endeks verilerindeki yükseliş ise piyasadaki olumlu havanın göstergesi olabilir ancak kesin bir sonuca işaret etmez.
4. Piyasa koşulları ve haberler
Piyasa koşulları ve ülke ekonomisi hakkındaki haberler; varlıkların fiyatını, endeksleri ve yatırımcıların güvenini önemli ölçüde etkiler. Faiz oranlarındaki değişimler, açıklanan enflasyon oranları, ekonomik büyüme, halka arz durumları ve şirket haberleri piyasanın genel durumunu değiştirebilir. Bu veriler hızlı şekilde sunulduğundan dolayı piyasada ani dalgalanmalar da söz konusu olabilir. Olumlu veya olumsuz değişiklikler, canlı verilerin değişmesine ve yatırım kararlarının yön değiştirmesini sağlayabilir. Siz de yatırımcı olarak piyasa koşullarını takip etmekten vazgeçmemeli ve söz konusu değişimleri fiyat hareketi ile birlikte yorumlayarak kararlar almalısınız.