BORSATEK.COM - Çin'den bugün gelen ekonomik veriler, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin yeterince güçlenemediği endişelerine neden oldu. Sanayi üretimi artarken, perakende satışlar ve konut sektörü bekleneni veremedi. Bu hafta yapılacak olan Çin Komünist Partisi'nin toplantısında ekonomiye yönelik alınacak kararlar daha önemli hale geldi.
Haziran ayında yeni konut fiyatları yıllık bazda yüzde 4,5 oranında düşüş yaşadı. Mayıs ayında bu oran yüzde 3,9 düşüş seviyesindeydi. Fiyatlar aylık bazda Mayıs ayında olduğu gibi Haziran ayında da yüzde 0,7 oranında geriledi.
Konut fiyatlarında yaşanan düşüş sektörü canlandırmaya yönelik olarak alınan önlemlerin halen yetersiz olduğuna işaret etti.
Ülke'de sanayi üretimi Haziran ayında bir önceki yılın Haziran ayına göre yüzde 5,3 oranında artış gösterdi. Beklentiler artışın yüzde 5 seviyesinde olacağı yönündeydi. Sanayi üretimindeki güçlü artışa karşın, perakende satışlardaki artış yüzde 3,3 seviyesindeki beklentilere karşın yüzde 2 seviyesinde oldu.
Çin'in işsizlik oranı Mayıs ayında olduğu gibi Haziran ayında da yüzde 5 seviyesinde kaldı. Beklentiler de bu yöndeydi.
Yılın ikinci çeyreğinde GSYİH artışı ise yıllık yüzde 5,1 seviyesindeki beklentilere karşın yüzde 4,7 düzeyinde oldu. Bir önceki yılın aynı döneminde bu oran yüzde 5,3 seviyesindeydi. Büyüme bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 1,1 seviyesindeki beklentilere rağmen yüzde 0,7 ile sınırlı kaldı. Büyüme rakamlarının zayıf görünümü Çin Komünist partisinin bu hafta yapacağı toplantısında ekonomiye dair alınması muhtemel önlemleri bir adım daha öne çıkardı.
Çin İstatistik Bürosu sözcüsü konuya dair açıklamasında, Büyümenin yetersiz kaldığını belirterek,
"İlk yarıda %5 GSYİH büyümesi 'zor kazanıldı' İşletmeler bu yıl nispeten büyük baskılarla karşı karşıya ve kilit sektörlerde birçok riskler söz konusu.Çin ekonomisi dünya ekonomisinin büyüme motoru olmaya devam ediyor.
İkinci çeyrekteki ekonomik büyüme aşırı hava koşulları ve su baskını gibi kısa vadeli faktörlerden etkilendi. Çin ekonomisinin orta ve uzun vadedeki iyileşme eğilimi değişmedi. Çin ekonomisi ikinci yarıda artan dış belirsizlikler ve birçok yurt içi zorluk ve zorluklarla karşı karşıya. Emlak piyasasında hâlâ ayarlamalar yapılıyor" ifadelerini kullandı.
Çin'in üst düzey Komünist Partisi yetkilileri, Pazartesi'den Perşembe'ye kadar üçüncü genel kurul olarak bilinen bir toplantı için Pekin'de toplanıyor.
Politika yapıcıların kalıcı bir emlak kriziyle, durgun iç taleple ve yurt dışında artan ticaret engelleriyle boğuştuğu bir dönemde, bu olay Çin ekonomisi için çok önemli bir zamanda gerçekleşti. Bu zorluğun altını çizen Çin, Pazartesi günü ikinci çeyreğe ilişkin hayal kırıklığı yaratan gayri safi yurt içi hasıla verilerini açıkladı ve büyüme tahminleirn altında kaldı.
İşte bilmeniz gereken beş şey.
Üçüncü genel kurul nedir?
Yaklaşık 200 üst düzey üyeden oluşan ve Başkan Xi Jinping'in başkanlığını yaptığı Komünist Parti Merkez Komitesi, Çin'in siyasi sisteminde önemli bir karar alma organıdır. Beş yıllık görev süresi boyunca Pekin'de toplam yedi kez genel kurul toplantıları veya genel kurul toplantıları düzenler. Toplantılar, ülkenin gelecek yıllardaki politikalarına yön verecek belgeleri yayınlıyor. Mevcut merkez komitesi 2022'de seçildi.
Üçüncü genel kurul, ekonomi politikası üzerindeki tarihsel etkisi nedeniyle yakından izleniyor. 1978'de Deng Xiaoping, büyük bir hızla büyümeyi tetiklediğine inanılan "reform ve dışa açılma" girişimini duyurdu. 1993'teki genel kurul sosyalist piyasa ekonomisi kavramını onayladı.
Neye karar verilecek?
Toplantı kapalı kapılar ardında yapılıyor. Bir tebliğ genellikle sonuçlandığı gün kabul edilir ve kararları detaylandıran tam bir belge genellikle birkaç gün sonra yayınlanır. Devlet medyasının Haziran ayında bildirdiğine göre, belgenin taslağı partinin üst düzey liderlik organı olan Politbüro tarafından sunuldu. Ne olacağına dair ipucu veren başlıkta şu ifadeler yer alıyordu: "Reformun kapsamlı bir şekilde daha da derinleştirilmesi ve Çin tarzı modernleşmenin ilerletilmesi."
Yine de belgenin tamamıyla bile partinin politika yönünü değerlendirmek zor olabilir. Mercator Çin Araştırmaları Enstitüsü baş analisti Nis Grunberg, "Burada çok fazla ayrıntılı politika olmayacak" dedi. Daha ziyade belgeyi "tüm yetkililerin kendi bireysel kısımlarını teslim etmesi gereken bir çerçeve" olarak tanımladı.
2013 bildirisi, piyasa güçlerinin ekonomide "belirleyici" bir rol oynaması gerektiğini özetledi, ancak aynı zamanda devlete ait şirketlerin baskın rolünü de doğruladı. Bazı analistler, ilkine çok fazla odaklanıldığını, geriye dönüp bakıldığında ikincisinin daha önemli olduğunun ortaya çıktığını savundu.
Toplantı neden bu hafta yapılıyor?
Toplantının zamanlamasına ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı. Gözlemciler üçüncü genel toplantının geçen sonbaharda yapılmasını bekliyorlardı. Bunun yerine, devlet medyası ancak Nisan ayı sonlarında toplantının Temmuz ayında toplanacağını bildirdi. Bu durum bazılarının toplantının ana politikaların formüle edilmesine zaman tanımak amacıyla ertelendiği yönünde spekülasyonlara yol açtı.
Bu haftaki toplantı ekstra ağırlık taşıyor çünkü 2018'deki önceki üçüncü genel kurulda alışılmadık bir şekilde ekonomiye değil, parti ve devlet kurumlarının reformuna odaklanılmıştı.
Tokyo'daki Nikko Asset Management Çin ve Asya pazarı uzmanı Hiroya Yamauchi, "Bu, ekonomik reformun ana tema olduğu 11 yıl içindeki ilk üçüncü genel kurul toplantısıdır Gelecek yıl hükümetin beş yıllık ekonomik planını yükseltmesi gerekiyor ve önümüzdeki iki yıl, Xi'yi üçüncü döneminin sonuna yaklaştıracak. Bu yılı kaçırırsanız büyük ekonomik reformları tartışmak zor olacak" dedi.
Ne tehlikede?
Ekonomik cephede genel toplantılar Çin'in stratejik hedeflerini dünyaya duyurmak için bir fırsattır.
Xi'nin temel önceliklerinden biri bilimsel ve teknolojik olarak kendi kendine yeterliliğe ulaşmaktır. Çin, elektrikli araçlar ve bataryalar gibi alanlarda büyük ilerleme kaydetti ve kendi yarı iletken tedarik zincirini oluşturmak için yoğun yatırımlar yapıyor. Xi, "yeni kaliteli üretici güçlerin" geliştirilmesi çağrısında bulunuyor ve bildiri, ileriye dönük yol hakkında işaretler verebilir.
Toplantı aynı zamanda işletmeler ve yatırımcılar arasında ekonomik güvenin yeniden tesis edilmesi için bir şans olacak. Ekonomi ilk çeyrekte %5,3 büyümesine rağmen tüketici iştahı, COVID-19 salgını sırasında uygulanan sıkı karantina politikasının ardından henüz toparlanmadı.
Çin'in tüketici güven endeksi Şubat 2022'de 120'nin üzerindeyken o yılın Nisan ayında 86,7'ye düştü ve o zamandan beri iyimserliği kötümserlikten ayıran 100 seviyesinin altında kaldı.
İşletmeler ve yatırımcılar ne bekliyor?
Bazıları iç tüketimi artırmak için büyük teşvik önlemleri almayı umuyor. Özellikle endişe verici noktalardan biri, devlete ait işletmelerin satılmayan evleri satın almasını teşvik eden önlemlere rağmen, yeni ve ikinci el konut fiyatlarındaki düşüşün Mayıs ayında hızlandığı emlak sektörüdür.
Yamauchi, bu konunun üçüncü genel kurulda ele alınacağına dair resmi bir göstergenin bulunmadığını söyledi. Ancak ekonomistlerin odaklanabileceğini söylediği ilgili bir konu da vergi reformu. Örneğin, geleneksel olarak büyük ölçüde arazi satışlarına dayanan yerel yönetimlere daha fazla vergi geliri tahsis etmek, emlak krizinin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Ancak pek çok uzman yüksek beklentilere karşı uyarıyor.
J.P. Morgan Asset Management Asya baş piyasa stratejisti Tai Hui, Nikkei Asia tarafından genel kuruldan ne beklendiği sorulduğunda, üçüncü genel toplantının uzun vadeli politikayla ilgili olduğunu söyledi. Teşvik söz konusu olduğunda hükümetin haklı olarak "zaten pek çok şey" yaptığını iddia edebileceğini söyledi.
Hui, yerel yönetim ve merkezi hükümet gelirlerinin yeniden dağıtılması ihtimalini "gecikmiş" olarak nitelendirdi.
Siyasi gözlemciler de personel değişikliklerini izliyor. Eski Dışişleri Bakanı Qin Gang ve eski Savunma Bakanı Li Shangfu, geçen yıl aniden görevlerinden alındı. Li, rüşvet aldığı gerekçesiyle Haziran ayında partiden resmen ihraç edildi ancak Qin, Merkez Komite üyesi olmaya devam ediyor.
Genel olarak üçüncü genel kurul için umutlar düşük. Ana karadaki gösterge SSE Bileşik Endeksi yılın başından bu yana yatay seyrediyor. Yılın ilk beş ayında gelen doğrudan yabancı yatırım önceki yıla göre %28 düştü.