Müşteriye dört yıl sonra teslim edeceğimiz bir ürün için fiyat teklifi verirken hangi para birimini kullanacağınıza nasıl karar verirsiniz? Ya da verebilir misiniz?
Uzun dönemli bir işe fiyat vereceğiz. İş dört ile beş yıl sürecek. Malzeme teslimatının çoğunluğunu üçüncü ve dördüncü yıllarda yapacağız.
Eni konu korkuyoruz…
Yok ya; işi yapmaktan değil de “bilmediğimiz işlerden” darbe yemekten.
Tabi 15 Temmuz gibi bir gerçek darbe girişimi olursa, yurtdışı ile çalışan hiçbir işte darbe yememek olası değil de (!!!) Biz iş boyunca oluşabilecek malzeme ve girdilerdeki fiyat artışlarından korkuyoruz.
Dedik ki, alışılageldiği gibi, (her ne kadar alıcı Türk olsa da) Euro bazında fiyat verelim. Böylece girdilerdeki maliyet artışlarından kendimizi olabildiğince koruyalım.
Tamam verelim de, ya maliyetimizin içinde yer alan TL kalemleri çok daha hızlı artarsa? Öyle ya, çalışanlarımızın maaşlarını TL ödüyoruz; yılbaşında en az tüketici fiyatları endeksi kadar; ve hatta birkaç puan daha fazla maaş ve ücret zammı yapmak gelenek olmuş...
Ya da, son aylarda olduğunun tersine, Euro/TL ve USD/TL döviz kuru o kadar hızlı artmazsa?
Yani TL’nin devalüasyon oranı, enflasyon oranını yakalayamazsa? Tedarikçilerimiz bize Euro ile satış yapıyorlar ama aslında onlar da maliyetlendirmelerini TL ile yapıyorlardır, kim bilir? Çünkü eğer Euro devalüasyonu enflasyonu yakalamazsa Euro fiyatlarına zam yapıyorlar...
Az buz bir fiyat da değil hani söz konusu olan…
Her neyse, aldı bizi bir dert.
Aklıma yıllar önce üniversitede istatistik dersinde öğrendiklerim geldi. (“ceteris paribus” işini hiç unutmadım; https://tr.wikipedia.org/wiki/Ceteris_paribus ; çakarsın her teorinin başına okkalı bir ceteris paribus, teorin yanlış çıkarsa da “eh, diğer durumlar değişti ama” der geçersin, olur biter...)
İşte şimdi biz de yarın için öngörü yapacağız ama elimizde bir veri yok. O zaman en kolayı “yarın bugün gibi olacaktır demektir” demişti Hocamız.
Ben de o yönteme sığındım: Euro/TL kuru (USD/TL kuru) yarın da bugün gibi olacaktır.
İşte size iki grafik.
Tüketici fiyatlarını, Euro devalüasyonu ve Dolar devalüasyonu ile karşılaştırıyorlar.
Beklentimin tersine, 2011 ile 2016 arasındaki altı yılda, TL enflasyona göre daha hızlı devalüe olmuş. Aslında Euro/USD kuru da bu işte etkili olmuş. Çünkü enflasyon ve Euro/TL devalüasyonu karşılaştırmasında bu iki endeksin de atbaşı gittiği görülüyor. Enflasyon endeksi 155 olmuş (Ocak 2011, 100 olarak kabul edilirse), Euro endeksi de 159 olmuş. Yıllar içinde sarmal gibi birbirine dolanmışlar.
Ama “enflasyon - USD/TL devalüasyonu” karşılaştırmasında doların ciddi bir öne geçmesi var. Yine Ocak 2011’i, “100” kabul edersek, enflasyon endeksi 155; Dolar endeksi ise 189…
Almış başını gitmiş yani!
...
Yine de biz bir sonuca varamadık. Acaba dolar bazında mı versek fiyatı?
Yok yok. E dolar da yapacağı kadar prim yaptı zaten canım.
Bundan sonra Euro öne geçebilir... (mi?)
Kafamız hala karışık; zaten hiçbir zaman da ceteris paribus olmayınca…
Bizim karlılık arayışımız yine şansa kalacak desenize...
28 Ekim 2016