Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘Esnaf ve Sanatkarlar ile İftar Programı’nda stokçuluk ve fahiş fiyatla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Esnaf ve sanatkarların ahilik geleneğinin bugünkü temsilcileri olduğunu belirten Erdoğan, şunları söyledi:
* Binlerce yıllık birikimi ile esnaf ve sanatkarımız daime bu toprakların harcı olmaya devam etmiştir.
* Esnafımız her zaman haktan yana olmuş, bulunduğu mahallenin ve sokağın vicdanını temsil etmiştir. Bugün birçok ülkede en derin şekilde yaşandığını gördüğümüz sosyal adaletsizliğin, vicdanları yaralayan görüntülerin bizim milletimiz içinde kök salamamasının içinde işte bu anlayış vardır.
* Mesela bunun son örneğini corona virüsü salgını döneminde hep birlikte gördük, yaşadık. Bu süreçten olumsuz etkilenen kesimlerin başında esnaf ve sanatkarımız geliyordu. Devlet olarak verdiğimiz desteklerle bu zorlu dönemde sizlerin yanında olmaya çalıştık.
Salgın döneminde olumsuz etkilenen kitlere yönelik destekler verildiğini anımsatan Erdoğan, şu açıklamalarda bulundu:
* Bu bağlamda salgın nedeniyle ticari faaliyetleri olumsuz etkilenen ticaret erbabımıza gelir kaybı ve kira olarak 4 ay süreyle biner lira hibe desteği sağladık. Türkiye genelinde verilen destek tutarı 4, 6 milyar lirayı aşmıştır.
* Bunun yanında yaklaşık 1 yıl önce gelir vergisi mükellefi esnaf ve sanatkarımız ile gerçek kişi tacirlerimize dahil oldukları guruba göre 5 bin ve 3 bin liralık yeni bir hibe desteği daha verdik. Bu desteğin tutarı da 4,3 milyar lirayı buldu.
* Esnaf ve sanatkarımızın kredi ve kefalet borçlarını yeniden yapılandırabilmelerini temin ettik Kooperatif kefaleti ile ve ya doğrudan Halkbank’tan kullanılan kredilerin geri ödemelerini 2020 yılında iki kez 2021 yılında bir kez olmak üzere 3 defa ertelemeye tabi tuttuk. Taksiti ötelenen kredi tutarı 13 buçuk milyar liradır.
Salgının etkilerinin azalmasıyla yeniden ekmek teknesi başına geçen esnaf ve sanatkarın ihtiyaçlarla göre yeni araçlarla desteklemeyi sürdüreceklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları söyledi:
* Esnaf ve sanatkarımızın da kendi yaşadıkları sıkıntılara rağmen çevredeki herkese el uzattıklarını, yardımcı olduklarını, imkanlarını bölüştüklerini biliyoruz. Her birinize ayrı ayrı şükranlarımızı sunuyorum.
* Bizi herkesten daha güçlü yapan, farklı kılan, zorluklar karşısında dayanıklı hale getiren işte bu vasfımız, bu erdemimizdir. Ahilik geleneğine sahip çıkmamız demek bizi biz yapan değerleri ve onun üzerinde yükselttiğimiz istiklalimizi ve istikbalimizi yaşatmamız demektir.
* Ahinin olduğu yerde kötülük kök salamaz, tırnak tutamaz. Ahlaksızlık, özellikle tırnak tutamaz. Seviyesizlik, itibar göremez. Pislik kalıcı olamaz.
* Hayatımızın bir döneminde biz de esnaflık yaptığımız için bu vasıfları bizzat yaşayarak hıfz ederek tatbik ederek öğrendik. Büyük ve güçlü Türkiye’nin inşasını da hep birlikte gerçekleştireceğiz.
Dünyada yaşanan küresel krize dikkat çeken Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
* Salgının küresel düzeyde dengeleri bozan ve fiyatları artıran etkilerini henüz yeni yeni üzerimizden atarken bu defa da Karadeniz’in kuzeyindeki krizin ağır sonuçlarıyla karşı karşıya kaldık.
* Küresel enerji gıda ve ham madde fiyatlarındaki artışlar tüm dünya ile birlikte bizi de etkiledi. Bunun üzerine bir de 2018 ‘den beri döviz kurunda yaşanan istikrarsızlıkla mücadele etmek durumunda kaldık. Son dönemde çarşıda pazarda hayatın her alanında görülen fahiş fiyat artışlarının en önemli sebebi bu iki faktördür.
Fiyat artışlarına karşı yeni tedbirlerin alınacağını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları belirtti:
* Bununla birlikte bilhassa ülke çapında faaliyet gösteren kimi tedarik ve perakende zincirlerinin yöntemlerinden kaynaklanan şikayetleri de gözden ırak tutmuyoruz.
* Önceki günkü kabine toplantısının ardından yaptığım millete sesleniş konuşmasında da ifade ettiğim gibi bu tür sorunların çoğu hukuki değil ahlaki sonuçlara dayandığı için yaptırım imkanları da sınırlıdır.
* Vicdanı, ahlakı ve değeri olmayana ne deseniz boş. Bu elimiz kolumuz bağlı bir şekilde yaşanan rezaletlere seyirci kalacağımız anlamına da gelmiyor.
* Tedarik ve perakende satışlarını ahilik geleneğimizin temsilcisi esnaf ve sanatkarımızı gözetecek şekilde düzenlemeye tüm bunlara yönelik hazırlıklarımız var.
* Fiyatları stokçuluk ve ya anlaşma yoluyla haksız şekilde yükselterek vatandaşlarımızın mağduriyeti pahasına, fahiş kazanç elde etme peşinde koşanlara verilen cezayı artıyoruz.
* İnternet üzerinden satış yapan elektronik ticaret platformların çekidüzen veriyor belirli sınırlamalar getiriyoruz.
Kendi işini kurmak, yaygınlaştırma, büyütmek isteyen girişimcilere verilen destekleri artırıp genişleteceklerini bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
* Çeşitli işbaşı istihdam projeleriyle özellikle gençlerimizin hem meslek öğrenmelerini hem de kazanç sahibi olmalarını sağlamaya çalışıyoruz. KDV sadeleştirmeleriyle bir yandan vatandaşlarımıza daha hesaplı ürün satışını temin ederken bir yandan da esnafımızın işini kolaylaştırmayı hedefliyoruz.
* Çalışanlarımızın gelir seviyesini yükseltmek için yılbaşından bu yana pek çok önemli adım attık. Şartlara göre ilave adımlar atarak insanlarımızın refah seviyelerini korumalarını temin etmeye çalışıyoruz.
* Bunların yanında devletin aldığı ürünlere üreticinin alın terinin hakkını verecek taban fiyat belirleyerek gerektiğinde hızlı tedarik kanalları oluşturarak kooperatif marketlerini yaygınlaştırarak, piyasadaki dengesizliklerin önüne geçene kadar yeni tedbirler alıyoruz.
* Amacımız esnaf ve sanatkârımızla rekabet etmek değil sizlerin de şikayetçi olduğu piyasadaki fahiş fiyat hareketlerini kontrol altında tutmaktır.
* Ülkemizi bu imtihandan da Allah'ın izniyle dimdik çıkaracağımıza, 2023 hedeflerine ulaştıracağımıza evlatlarımıza güçlü bir 2053 vizyonu miras bırakacağımıza yürekten inanıyorum.
İhracata dönük yatırımlar ve döviz kazandırıcı turizm faaliyetleri ile ilgili bir kararı paylaşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
* İhracata dönük yatırımlara yerli makine kullanımı, kısmi yurt dışı finansmanı ve bölgesel teşviklere ilave olarak yıllık yüzde 9'a varan faiz oranı ile Türk Lirası cinsinden uzun vadeli finansman imkanı getiriyoruz.
* Benzer bir uygulamayı turizm sektöründe de hayata geçirerek döviz kazandırıcı hizmet veren firmalara yüzde 9'a kadar inen faiz oranlarıyla uzun vadeli Türk Lirası finansmanı sağlıyoruz.
* Proje finansmanı prensipleriyle harcama mukabili ve belge karşılığı kullandırılacak bu krediler için 100 milyar lirası ihracat, 50 milyar lirası turizm için olmak üzere toplamda 150 milyar liralık bir kaynak alırdık.
* KOBİ'ler için 250 milyon lira, KOBİ dışı firmalar için 1,5 milyar lira limiti olan, yüzde 9'a varan yıllık faiz oranı ve 2 yılı ödemesiz, 3 ila 10 yıl arası vadeyle kullandırılacak bu kredi paketinin sektörlerimize hayırlı olmasını diliyorum. Çalışan, üreten, istihdam eden, ülkemize kazanç sağlayan herkesin yanında olmayı sürdüreceğiz.