Bazı ekonomistlere göre, finansal piyasalar bunun gerçekleşmesine çok az ihtimal verse de, borsadaki yükselişin de gösterdiği gibi finansal koşulların daha az sıkı olması, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yıl sonundan önce faiz artırımına gitme ihtimalini artırabilir.
Merkez bankası yetkililerinin enflasyonu düşürmek için daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğine inandığı bir dönemde, merkez bankası tarafından üretilenler de dahil olmak üzere çeşitli finansal koşullar ölçütleri, ekonomi üzerindeki kısıtlamaların azaldığına işaret edecek şekilde değişti.
Hisse senedi fiyatlarından hükümet, işletmeler ve hane halkları için borçlanma maliyetleri ölçümlerine kadar her şeyi hesaba katan finansal koşullar, para politikası için önemli. Çünkü Fed, kısa vadeli faiz oranı hedefindeki değişiklikleri daha geniş ekonomiye iletmek için piyasalara güveniyor.
Bu göstergelerdeki mevcut gevşeme, piyasaların ve Fed'in ayrı yollardan gitmeye başladığı anlamına geliyor.
Piper Sandler küresel politika başkanı Benson Durham, "Kolay finansal koşullar açık bir şekilde kısa vadeli büyümeyi artırıyor" dedi ve ekledi: "Fed'in ekonomi üzerinde uygulamaya çalıştığı kısıtlamalara karşı koyabilecek türden daha fazla risk almayı teşvik edebilir".
Cuma günü Federal Rezerv, Haziran ayı için Finansal Koşulların Büyüme Üzerindeki Etkisinin Mayıs ayındaki 0,603 değerinden 0,458'e gerilediğini bildirdi. Ağustos 2022'den bu yana en düşük seviyeye gerileyen endeks, finansal koşulların büyümeye yardımcı mı yoksa engelleyici mi olduğunu tanımlamaya çalışıyor; dolayısıyla son okuma, finansal koşulların ekonomi üzerinde daha az baskı yarattığına işaret ediyor.
Bu arada, Goldman Sachs'ın yakından izlenen Finansal Koşullar Endeksi Mayıs ayından bu yana oldukça istikrarlı bir şekilde gevşemektedir. Temmuz sonu itibariyle, bu ölçüm de en son geçen yılın Ağustos ayı sonlarında görülen seviyelerdeyken, Chicago Fed'in son endeksi de daha kolay koşullara işaret etti.
Geçen yılın Mart ayından bu yana Fed, kısa vadeli faiz oranlarında tarihsel olarak agresif bir artış kampanyası yürütüyor ve Çarşamba günü yaptığı çeyrek puanlık artışın ardından hedef faiz oranını sıfıra yakın seviyelerden %5,25 ile %5,5 arasına yükseltti.
Açık bir hedef de finansal koşulları sıkılaştırmak olmuştur. Mortgage oranları %7 civarına yükselirken diğer borçlanma maliyetleri de arttı. Faiz artışları, en azından bir süreliğine borsayı da vururken, doları diğer para birimlerine göre yukarı itti.
Daha sıkı finansal koşullar, Fed'in enflasyon baskılarını on yılın en yüksek seviyelerinden aşağı çekmek amacıyla ekonomiyi yavaşlatma arzusunu gerçekleştirmesine yardımcı oldu. Ancak şimdi işler tersine dönüyor ve bu da sıkılaştırma döngüsünün sonuna yaklaşırken Fed için sorun yaratabilir.
Çeşitli göstergeler, finansal koşulların geçen yılın sonlarında en kısıtlayıcı seviyelerine ulaştığını ve o zamandan beri gerilediğini gösteriyor. Bu durum, gösterge S&P 500 Endeksini bu yıl şimdiye kadar yaklaşık %20 oranında yükselten bir borsa rallisi ile örtüşüyor. Bu arada, en riskli kurumsal borçlanma senetlerinin (junk bonds olarak adlandırılan) getirileri, Fed faiz oranlarını artırmaya devam ederken bile geçen sonbahardan bu yana yaklaşık 1,2 yüzde puan düştü.
Finansal piyasa beklentilerinin yetkililerin görüşlerinden farklılaşması konusunda düzenli olarak sorularla karşılaşan Fed Başkanı Jerome Powell, bu haftaki Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısının ardından yaptığı basın toplantısında finansal koşulların daha kolay hale gelmesini bir kenara bıraktı. Daha kolay finansal koşulları borsadaki yükselişe ve zayıflayan dolara bağlayan Powell, mevcut durumu zaman içinde kendi kendine düzelecek bir durum olarak görüyor gibi göründü.
Powell, "Enflasyonu düşürmek için ne gerekiyorsa yapacağız ve prensip olarak bu, finansal koşullar gevşerse daha fazlasını yapmamız gerektiği anlamına gelebilir" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak genellikle olan şey, finansal koşulların yaptıklarımızla uyum içinde olup olmamasıdır ve nihayetinde zaman içinde gitmemiz gereken yere ulaşırız."
Powell basın toplantısında Fed'in Eylül ayında faiz artırımına gidip gitmeyeceğinin ya da faizleri sabit tutup tutmayacağının belirsiz olduğunu belirtti. Powell, Haziran ayı FOMC tahminlerinde öngörüldüğü gibi merkez bankasının yıl sonuna kadar çeyrek puanlık bir artış daha yapıp yapamayacağı konusunda görüş bildirmedi.
Piper Sandler'dan Durham, finansal koşulların kolaylaşmasının, mevcut piyasa görünümünün aksine, yıl sonuna kadar yeni bir faiz artışı olasılığını artırdığını söyledi. Bu gevşeme, yetkililere, özellikle de agresif artışlara rağmen çok iyi durumda olan bir ekonomide, faiz oranlarını tekrar yükseltmek için "alan ve nefes alma odası" sağlıyor.
Bank of America ekonomistleri Perşembe günü yayınladıkları bir notta, piyasa fiyatlamalarının merkez bankasının faizler konusunda yapması gerekenleri hafife aldığını düşündüklerini belirttiler. Hala güçlü olan istihdam verileri ve beklenenden daha iyi büyüme karşısında enflasyonun gevşemesinin "Fed'i politika duruşunun yeterince kısıtlayıcı olmadığı konusunda endişelendirmeye devam edeceğini" söylediler.
Yine de Fed, faizleri tekrar artırmamak için alan bulabilir. Ekonominin birçok temel unsuru yüksek faiz oranları karşısında güçlü kalmaya devam ederken, enflasyon baskıları da hafifliyor. Cuma günü hükümet, geçen ay enflasyon baskılarının ve ikinci çeyrekte istihdam maliyetlerinin hafiflediğini bildirdi.