Kocaeli'nin Gölcük ilçesindeki Ford Otosan fabrikasında çalışan yüzlerce işçi, koronavirüs testleri pozitif çıktığı ya da virüse yakalananlarla temas ettikleri için evlerinde karantinada.
Üretimin devam ettiği fabrikada çalışan diğer işçiler üzerlerinde "üretim baskısı" kurulduğunu, işe yetişmekte zorlandıklarını ve çoğu zaman risk altında çalıştıklarını söylüyor.
BBC Türkçe'nin haberine göre, Ford Otosan ise "Çalışanlarımızın sağlığı her zaman birinci önceliğimiz olmuştur ve olmaya devam edecektir. İş süreçlerimiz ve operasyonlarımızı ülke ekonomisine katkı sağlayarak kesintisiz olarak sürdürüyor ve bu zorlu süreci en iyi şekilde yöneterek geçirmeyi hedefliyoruz" diyor.
Türk Metal Sendikası Gölcük Şubesinin BBC Türkçe'ye verdiği bilgiye göre, 7 bin 500 çalışanlı fabrikada an itibarıyla "evde izolasyona gönderilen" 893 işçi bulunuyor.
İşçiler fabrikada ciddi sayıda pozitif vaka çıkmasına rağmen tam kapasite üretime devam edildiğini, işlere yetişmek için mesaiye kaldıklarını, Türk Metal Sendikası'nın ise işçi haklarından yana değil işverenden yana olduğunu söylüyor.
'2 vardiyada 3 vardiyalık üretim yapıyoruz'
BBC Türkçe'ye konuşan ve işini kaybetme endişesi taşıdığı için haberde isminin gizli kalmasını isteyen Gölcük'teki bir fabrika işçisi, üretim kapasitesinin artırılmasıyla birlikte vaka sayılarının da artmaya başladığını söylüyor:
"Pandemi öncesinde bir vardiyanın günlük araba üretim sayısı 230 civarıydı. Pandeminin ilk iki ayında üretim kapasitesi tedbir amaçlı 100-130'a indirilmişti. O dönem üretim hattı yavaş çalıştığı için işçilerin birbirinden uzak çalışmaya vakti oluyordu. Ama sonra tekrar tam kapasiteye, 230 araba üretimine çıkardılar, tam gaz sürüyor. Üretim hızını artırmaya başladıktan sonra vaka artışları başladı.
"Görünürde 2 vardiya olarak çalışıyoruz ama aslında 3 vardiyalık üretim yapıyoruz. İşçiler ya vardiyasından 4 saat erken çağırılıyor ya da 4 saat daha fazla çalışması isteniyor. Dün farklı bölümdeki bir arkadaşımın yanına gittim, 'Burada fazla durma, çok temaslı var şu an' dedi. Üretim azalacak, iş duracak diye bir grupta temaslı olanların tamamı değil, 1-2 tanesi eve gönderiliyor."
'İşçiler işini kaybetmek istemiyor, sesini çıkaramıyor'
Kimi zaman üretimi yetiştirmek için işçilerin "yan yana" çalışmak zorunda kaldığını söyleyen işçi, "Sanki bütün suç işçideymiş, işçi bu virüsü fabrikaya bulaştırıyormuş gibi bir algı var" diyor:
"Üretim kapasitesini artırdık, bu yüzden olabilir mi diye hiç düşünmüyorlar. İşçiler koştur koştur çalışıyor, o an canını bile düşünmüyor çünkü hat durursa hesap sorulacağı kaygısıyla canını unutuyor. İşsizliğin bu kadar arttığı bir dönemde işini kaybetmek istemiyor, sesini çıkaramıyor.
"Sözleşmeli işçiler ise ancak 6 aylık bir çalışmadan sonra kadroya alınıyor. Bu yüzden işe yeni alınan birçok sözleşmeli işçi, kadroya alınabilmek için 'Ne isterlerse yapayım' diyerek itiraz edemiyor. Sözleşmelilerin daha çok mesai yaptığını görebiliyoruz.
"Bir bölümde vaka çıkıyorsa, onun farkedilip karantinaya alınmasına kadar bir sürü insana bulaşmış oluyor. Dönem dönem farklı bölümlerde vaka yoğunluğu yaşanıyor. Üretimi etkileyecek şekilde patlak veriyor ama fazla mesailerle sistemi döndürüyorlar"
"Sendikayı ise işverenden farklı görmüyorum. İşçinin sendikadan hiçbir ümidi yok. İnsanlar şu an geçim derdinde olduğu için sendikayı da çok düşünecek halde değiller. Belki başka bir ortam olsa sendikayla yeniden 2015 durumu yaşanabilirdi. 2015'te işçiler, toplu iş sözleşmesindeki tutumundan ötürü sendikaya karşı ayaklanıp üretime ara vermişlerdi."
Türk Metal Sendikası: İşçiler virüsü dışarıda kapıyor
İlk olarak Evrensel Gazetesi'nden Arzu Erkan'a konuşan işçiler, 28 Mart itibarıyla fabrikada iki çalışanın pozitif olduğunu, akabinde fabrikada vaka ve temaslı işçi sayısının artmasına rağmen çalışmalara ara verilmediği söyleyerek en az 14 gün tam kapanma istediklerini belirtmişti.
BBC Türkçe'ye konuşan Türk Metal Sendikası Gölcük Şube Başkanı Mehmet Şener ise fabrikada herhangi bir sorun olmadığını, işçilerin fabrikada bir müddet üretimin durdurulmasını talep etmediklerini söylüyor.
Şener'e göre, virüs sıkı tedbirlerin alındığı fabrikada yayılmıyor, işçilerin virüsü çalışma saatleri dışında kapıyor.
14 gün süreyle evine izolasyona gönderilen pozitif ve temaslı işçi sayısının an itibariyle 893 olduğunu aktaran Şener, salgın başından bu yana toplamda kaç işçinin koronavirüs kaptığı için eve gönderildiğini bilmediğini söylüyor:
"Nasıl son zamanlarda ülkemizde vaka sayıları arttıysa, bizim fabrikamızda da artmaya başladı. Fabrikamızda virüse karşı üst düzey önlem alınıyor. Fabrikamızın içinde virüs yayılmıyor, dışarıdan kapanlar fabrikaya getiriyor. Bir kişi fabrikaya virüs getirdiğinde ve pozitif olduğu tespit edildiğinde, o arkadaşla beraber onunla aynı ortamda çalışan, yemekhanede aynı masada oturan temaslılar da tedbir amaçlı izolasyona gönderiliyor."
2020 yılı içerisinde fabrikaya 852 yeni işçi alındığını ve şu anda izolasyonda olduğu için çalışamayan 893 işçinin yükünü karşıladıklarını söyleyen Şener, bu şekilde mevcut çalışanların üzerinde ek bir üretim baskısı yaratılmadığını söylüyor:
"Fabrikada çalışamayan 893 kişi yerine zaten 852 yeni kişi işe alındı. Ayrıca fazla mesailerle de bu döngüyü sağlıyoruz. Sendika olarak işçilerle sürekli diyalog içerisindeyiz. Gelirler sendikaya durumlarını anlatırlar, sıkıntılarını söylerler, biz çözeriz. Onların fabrikanın üretimi durdurması gibi bir talebi yok."(BBC Türkçe)