Merkez Bankası beklentilerin üstünde çıkan haziran ayı enflasyonuna ilişkin değerlendirmesini yayınladı. Gıda grubu ürünlerde yaz aylarında beklenen fiyat düşüşlerinin sınırlı kalması nedeniyle tüketici fiyatlarındaki düşüşün sınırlı kaldığının vurgulandığı açıklamada şunlara yer verildi: "Haziran ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 9,16’ya gerilemiştir. Gıda grubunun yüksek seyri tüketici fiyatlarındaki düşüşü sınırlamıştır. Bu dönemde, Türk lirasındaki değer kaybının birikimli etkileri hafiflerken çekirdek göstergelerde yıllık enflasyon nispeten yatay bir seyir izlemiştir.
Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,31 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,16’ya gerilemiştir. Bu dönemde yıllık artış oranı ÖKTG-H endeksinde yüzde 10,17 ile yatay seyrederken ÖKTG-I endeksinde sınırlı bir düşüşle yüzde 9,65’e gerilemiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda grubunun katkısı 0,36 puan düşmüş, enerji ve hizmet gruplarının katkısı da sınırlı miktarda gerilemiştir.
Diğer alt grupların katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Haziran ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 0,88 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu şoför kurs ücretlerindeki bazın da etkisiyle yüzde 8,18'e gerilemiştir. Gıda enflasyonundaki seyir yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz yönde etkilemeye devam etmiştir. Bu doğrultuda lokanta -otel grubunda yıllık enflasyon, hizmet alt kalemleri arasında en yüksek seviye olan, yüzde 13,22 oranına yükselmiştir. Bu dönemde kira yıllık enflasyonu yüzde 6,80 ile yukarı yönlü seyrini sürdürmüştür.
Öte yandan, hizmet grubu diğer alt kalemlerinde ılımlı seyir korunmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubu enflasyonu ana eğiliminin yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini koruduğuna işaret etmiştir. Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında yüzde 11,4 ile yatay bir seyir izlemiştir. Dayanıklı tüketim malları fiyatları Türk lirasının Nisan ve Mayıs aylarında sergilediği değerlenme eğilimi sonucunda Mayıs ayının ardından bu dönemde de aylık bazda gerilemiştir. Buna karşılık, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir şekilde hissedildiği giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi sürmüştür. Giyim fiyatlarında ise Haziran ayı indirimlerinin bir önceki yıla kıyasla daha sınırlı kalması ile grup yıllık enflasyonu yüzde 8,5 düzeyine yükselmiştir. Sonuç olarak, temel mal fiyatları bir önceki aya benzer bir görünüm sergilemiş, dayanıklı tüketim mal fiyatları azalış gösterirken diğer gruplar üzerinde Türk lirasındaki birikimli değer kaybının gecikmeli etkileri yavaşlamakla birlikte sürmüştür.
Bu doğrultuda, mevsimsellikten arındırılmış veriler grup enflasyonunun ana eğiliminde belirgin bir iyileşmeye işaret etmiştir. Haziran ayında enerji fiyatları yüzde 0,40 oranında yükselmiştir. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak yurt içi akaryakıt fiyatları yüzde 1,42 oranında artarken katı yakıt ve tüp gaz kalemlerinde fiyat düşüşleri görülmüştür. Bu gelişmelerle yıllık enerji enflasyonu yüzde 4,25’e gerileyerek ılımlı seyrini korumuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yaklaşık 1,6 puanlık düşüşle yüzde 12,47’ye gerilemiştir. İşlenmemiş gıda grubu fiyatları sebze ve beyaz et fiyatları kaynaklı olarak düşmüş ve grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle yüzde 12,7’ye gerilemiştir.
Bu dönemde endekse yeni giren taze meyve fiyatlarının yüksek seyri işlenmemiş gıda fiyatlarındaki azalışı sınırlamıştır. Öte yandan işlenmiş gıda fiyatları arz yönlü sorunlara bağlı olarak yukarı yönlü seyrini sürdürmüştür. Bu grupta yıllık enflasyon alt gruplar geneline yayılan artışlarla yüzde 12,2’ye yükselmiştir. Ekmek ve tahıllar alt grubu fiyatlarındaki artış eğilimi yurt içi buğday fiyatlarındaki yükseliş paralelinde bu dönemde de sürmüştür. Diğer işlenmiş gıda grubunda ise et ve süt ürünleri ile çay ve şeker fiyatlarındaki artışlarla beraber yükseliş eğilimi devam etmiştir.
Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında nispeten yatay seyretmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 9,75’e gerilemiştir. Bu dönemde uluslararası emtia fiyatlarındaki artışa paralel olarak petrol ürünleri yüzde 1,72, ana metal sanayi fiyatları ise yüzde 0,61 oranında yükselmiştir. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatları yatay seyretmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 12 seviyesine gerilemiştir. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Haziran ayında dayanıksız tüketim malları fiyatlarında azalış kaydedilirken diğer ana gruplarda fiyatlar sınırlı oranda yükselmiştir. Dayanıksız tüketim malları grubunda yıllık enflasyon büyük ölçüde gıda imalatı fiyatları kaynaklı olarak yüzde 13 seviyesine gerilemiştir. Yıllık enflasyon dayanıklı tüketim mallarında yatay seyrederken ara ve sermaye mallarında gerilemeye devam etmiştir. Sonuç olarak, imalat sanayi fiyatları son aylarda yatay bir seyir izleyerek tüketici fiyatları üzerinde maliyet yönlü baskıların hafiflediğine işaret etmiştir."