BORSATEK.COM - Dış ticaret açığı arttı, TÜİK'ten yeni veri grubu, İstanbul'da fiyatı en çok artan ürün, CHP'den emekli aylıkları için yeni teklif... Günün ardından yaşanan önemli gelişmelere dair başlıklar neler oldu?
01 * Bakan Şimşek açıkladı: Dar gelirliye sosyal konut projeleri geliyor
- Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kira artışları ile ilgili bir soru önergesini yanıtladı. Kira artışlarının önüne geçmek için yeni sosyal konut projelerinin geliştirileceğini belirten Bakan Şimşek, “Vatandaşların konuta erişimini artırmaya yönelik çalışmalar yapılacak” dedi.
- Hükümetin daha önce de benzer şekilde vatandaşı avutmaya yönelik girişimleri olmuş ancak bu girişimler kira artışlarının önüne geçmekten çok uzak kalmıştı.
02 * Dış ticaret açığı eylülde yükseldi
- Türkiye'nin ihracatı, eylül ayında yıllık bazda yüzde 1,8 azalarak 22,7 milyar dolar olurken; aynı dönemde ithalat yüzde 1,4 düşüşle 27,1 milyar dolara geriledi.
- Buna göre, Türkiye'nin dış ticaret açığı eylülde yıllık yüzde 0,5 artışla 5,1 milyar dolar oldu. Yılın ilk 9 aylık dönemde ise, dış açık yüzde 31,5 azaldı ve ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,3'e yükseldi.
03 * "Fındık üreticisinin maliyet, göç ve haksız rekabet sorunu çözülmeli"
- Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği (KFMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Cem Şenocak, Ordu, Giresun ve Trabzon’daki fındık üreticilerinin yaşadığı zorlukları gündeme getirdi.
04 * İnternet zamları katlandı! Bir ailenin aylık iletişim maliyeti yüzde 300 arttı
- Yüksek enflasyonla birlikte Türkiye’de hizmetlere yapılan zamlar arttı. Bir ailenin aylık iletişim maliyetleri yüzde 300 zamlanırken, özellikle internet faturaları neredeyse ikiye katlandı. Bu zamlarla Türkiye dünyanın en yavaş internetine sahip ancak bedeli yüksek ülkelerden biri oldu.
05 * TÜİK özel kapsamlı TÜFE göstergeleri açıklamaya başlıyor
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mevsim etkilerinden arındırılmış özel kapsamlı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) göstergelerinin ilk kez 4 Ekim'de yayımlanacağını duyuruldu.
06 * İTO Eylül'de fiyatı en çok değişen ürünleri açıkladı
- İstanbul'da, eylülde fiyatı bir önceki aya göre en çok artan ürün kurşun kalem, en çok düşen ürün ise limon oldu.
07 * CVS Health 3 bin çalışanını işten çıkarıyor
- ABD'de perakende eczane zinciri sahibi CVS Health'in, maliyetleri düşürmek amacıyla 2 bin 900 personelini işten çıkaracağı bildirildi.
08 * Japonya’nın yeni ekonomi bakanından düşük faiz çağrısı
- Japonya'nın yeni atanan Ekonomi Bakanı Ryosei Akazawa, Japonya'nın yeni Başbakanı Şigeru İşiba’nın faiz oranlarının artırılmasını koşulsuz olarak desteklemediğini ve yeni kabinenin Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) daha fazla faiz artışında acele etmesini istemeyeceğini aktardı.
09 * Güney Kore’de enflasyon beklenenden fazla geriledi
- Güney Kore'de tüketici enflasyonu, Eylül ayında tahmin edilenden daha fazla geriledi ve merkez bankasının hedefinin altında kaldı.
10 * Otomobil ve hafif ticari araç pazarı eylülde daraldı!
- Otomobil ve hafif ticari araç pazar eylülde bir önceki yıla göre 11,6 daraldı. Otomobil ve hafif ticari araç satışı 85 bin 540 olarak kayıtlara geçti. 2024'ün ilk dokuz ayında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2'lik bir azalma var. Satış adeti ise 847 bin 692.
11 * ifo: Alman otomotiv sektöründe görünüm hafif toparlandı
- Alman otomotiv endüstrisi için ifo İş İklimi Endeksi Eylül ayında 1,3 puan arttı. ifo endüstri uzmanı Anita Wölfl, "Otomobil endüstrisi böylece önceki aydaki düşüşü durdurabildi. Ancak, her şeyin yolunda olduğunu söylemek için henüz çok erken" dedi.
12 * CHP'den emekli aylıkları için kanun teklifi
2024 ve 2025 yıllarında ilk defa emekli olacak çalışanlara bağlanacak aylıklar arasındaki farkın giderilmesi için Meclis'e kanun teklifi sunan CHP'li Taşcıer, "Mevcut sosyal güvenlik sistemi, iktidarın iyileştirmek için çabalıyormuş gibi davrandığı hastalığın çaresi değil bilakis sebebidir. 2008'de reform olarak sunulan 5510 sayılı Kanunla emekli aylığı hesaplama ve bağlama oranlarını değiştiren AKP iktidarıdır" dedi. Taşcıer, sundukları bu kanun teklifi ile aylıklar arasındaki adaletsizliği ortadan kaldırmayı amaçladıklarını kaydetti.
13 'Yeni Zekeriya Öz' Akın Gürlek, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı oldu!
- Hâkimlik yaptığı dönemde birçok davada verdiği tartışmalı kararlarla tanınan Adalet Bakan Yardımcısı Akın Gürlek, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı görevine atandı.
14 * İran İsrail'i 200 hipersonik füzeyle vurdu
İran, İsrail'in saldırılarına karşılık Gerçek Vaat -2 Operasyonu düzenledi. İsrail'in demir kubbesi kevgire döndü. Başarılı operasyonda İsrail'in önemli stratejik noktaları vuruldu. Filistinliler operasyonu sokaklarda kutladı.
15 * Bakan Şimşek: Cari açığın milli gelire oranı yüzde 1,5'in altına gerileyecek
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül ayında yıllık dış ticaret açığı geçen yılın mayıs ayına göre 43 milyar dolar azalarak 79 milyar dolar gerçekleştiğini belirterek, "Böylece üçüncü çeyrekte yıllık cari açığın milli gelire oranı yüzde 1,5’in altına gerileyecektir" dedi.
16 * ABD'de özel sektör istihdamı eylülde beklentileri aştı!
- ADP Araştırma Enstitüsü'nün, Stanford Digital Economy Lab işbirliğiyle hazırladığı eylül ayına ilişkin ulusal istihdam raporu yayımlandı. Buna göre, ABD'de özel sektör istihdamı eylül ayında 143 bin kişi arttı.
17* Reel kesimin döviz açığı arttı
- Finans dışı firma net döviz pozisyonu, temmuz ayında 8,18 milyar dolarlık artışla 121,4 milyar dolar açık verdi.
18 * Türkiye Eurofighter görüşmeleri yapıyor
- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile görüşmesinin ardından Ankara kulisleri de hareketlendi. Görüş alışverişinde bulunan ikilinin Almanya, İtalya, İngiltere ve İspanya ortak yapımı Eurofighter savaş uçağı konusunu da görüştüğü kulislerde konuşuluyor. Geçtiğimiz günlerde Airbus’tan Türkiye’ye Eurofighter sinyali de gelmişti.
19 * Yaptırımların ardından Çin'in yurt dışı yatırımları rekor kırdı
ABD ve Kanada'nın gümrük tarifelerine rağmen atağa devam eden Çinli şirketler, temiz enerji sektöründe 'tsunami' etkisi yarattı. Çin'in yurt dışı yatırımları 2023 başından bu yana 100 milyar doları aştı.
20 * *Bakan Bayraktar: Yenilenebilir enerjide yıllık 8-10 bin megavat kurulu güç devreye alacak potansiyel var
-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yenilenebilir enerjide toplam 80 bin megavat kapasite tahsisi yapıldığını belirterek, her yıl 8 ila 10 bin megavatlık kurulu gücün devreye alınabileceğini söyledi
21 *TİM Başkanı Gültepe: Almanya'da resesyon endişesi ihracatımıza olumsuz yansıyor
-Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, otomotiv sektörünün eylülde 3,4 milyar dolar ile bugüne kadar ki en yüksek ihracat değerine ulaştığını belirterek, "Otomotivi 2,2 milyar dolarla kimya, 1,6 milyar dolarla hazır giyim, 1,48 milyar dolarla elektrik-elektronik ve 1,47 milyar dolarla çelik sektörleri takip etti." dedi
-Hem güneyimizde hem de kuzeyimizde savaş var
-Öte yandan, Avrupa Birliği'nde talebin zayıf seyretmesi, özellikle en büyük pazarımız Almanya'da resesyon endişesi ihracatımıza olumsuz yansıyor
22 *TEPAV gıda enflasyonu açıklandı
-TEPAV Gıda Fiyat Endeksi verilerine göre, Eylül ayında gıda enflasyonu %0,48 oranında arttı
23 *BoJ Başkanı Ueda: Japon ekonomisi ılımlı toparlanıyor
-Japon ekonomisi bazı zayıf işaretlere rağmen ılımlı şekilde toparlanıyor
-Muhtemelen hala %2'nin altında olan enflasyon eğilimi, belirsiz kalmaya devam ediyor
-Kur oynaklığının Japon ekonomisi üzerindeki etkisi geçmişe göre arttı
24 *ECB/Kazaks: ECB, faiz oranlarını düşürmek için net bir duruma sahip
-ECB Guvernörler Konseyi üyesi Martins Kazaks, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) bir sonraki toplantısında faiz oranlarını düşürmek için "net" bir duruma sahip olduğunu, çünkü Euro Bölgesi ekonomisinin kritik bir eşik ile karşı karşıya kalabileceğini söyledi
25 *ECB/de Guindos: Büyümeye yönelik riskler aşağı yönlü
-Euro bölgesi büyüme görünümü Eylül ayında, Haziran ayındaki Eurosystem personel projeksiyonlarına kıyasla aşağı yönlü revize edildi ve büyümeye yönelik riskler aşağı yönlü olmaya devam ediyor
26 *Citigroup ECB'nin faizleri Ekim'de 25 baz puan düşürmesini bekliyor
-Citigroup, ECB'nin faizleri Ekim, Aralık ve 2025'in başlarında indirmesini ve Eylül 2025'e kadar mevduat faizinin %1,5 seviyesine ulaşmasını bekliyor
27 *UBS, ECB'den 25 baz puan faiz indirimi bekliyor
-UBS Global Research, ECB'nin Ekim ayında politika faizini 25 baz puan düşürmesini bekliyor
28 *BoE Anketi: Finansal istikrara yönelik riskler Haziran ayından bu yana geniş ölçüde değişmedi
-Finansal firmaların rekor miktarda bir kısmı jeopolitik risklerden endişeli
-Konjonktür karşıtı sermaye tamponu %2'de korundu
-Büyük ekonomilerdeki yüksek kamu borcu düzeyleri İngiltere'nin finansal istikrarı açısından sonuçlar doğurabilir
-Son piyasa hareketleri hızlı düzeltme risklerinin bulunduğunu gösteriyor, firmalar bu türden şoklara hazır olmalı
29 *S&P, çatışmanın şiddetlenmesi olasılığının artması nedeniyle İsrail'in kredi notunu düşürdü
-İsrail'nin kredi notu, S&P Global Ratings tarafından Hizbullah ile çatışmanın şiddetlenmesinin 'artan bir olasılık' olarak görülmesi nedeniyle düşürüldü
-Yapılan açıklamada, ülkenin kredi notunun A+'dan A'ya düşürüldüğü belirtildi
-Görünüm ise negatif olarak kaldı
-S&P bu yıl İsrail'in kredi notunu ikinci kez düşürüyor
30 *Moody's, Brezilya'nın kredi notunu Ba1'e yükseltti
-Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Brezilya'nın uzun vadeli kredi notunu Ba2'den Ba1'e yükselterek Latin Amerika'nın en büyük ekonomisini yeniden yatırım yapılabilir seviyenin bir kademe altına çıkardı
-Moody's, 2016 yılında Brezilya'nın yatırım yapılabilir ülke statüsünü elinden almıştı
31 *Avrupa yeraltı gaz depolarındaki rezervler %94,3'e yaklaştı
-Avrupa yeraltı gaz depolarındaki (UGS) doğal gaz rezervleri %94,3'e yaklaşırken Eylül ayında AB elektrik enerjisi üretiminde rüzgarın payı %18'e ulaştı
32 *ABD'nin doğu yakasındaki liman işçilerinin tarihi grevi ekonomi için yeni bir tehdit oluşturuyor
-ABD'nin doğusunda ve güneyinde bulunan limanlarda çalışan işçilerin 47 yıl sonra ilk kez greve gitmesinin ciddi ekonomik sonuçlara neden olabileceğinden endişe ediliyor