Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre Bakanlık, RADAR Sistemi'yle başta gayrimenkul, motorlu taşıt, e-ticaret ve akaryakıt sektörü olmak üzere sağlık, turizm, kozmetik ve gıda sektörlerinde sahte belge ve riskli iade analizi, finansal analiz, beyanname ve mali tablo analizi ve vergi harcaması analizi konuları üzerinde risk analizi ve değerlendirme çalışmaları yaptı.
Bu kapsamda, 2022 yılında 917 bin 475 mükellefi analize tabi tutan Bakanlık, motorlu araç alım-satımı risk analiz çalışması kapsamında, mükellefiyet kaydı bulunmadan devamlı motorlu araç alım-satımı gerçekleştirerek haksız fiyat artışlarına sebep olan ve aynı zamanda kayıt dışı ekonomi oluşturan şahıslar, piyasada spekülasyona sebebiyet veren bayi ve galericilerin verileri değerlendirildi.
Bu kapsamda 122 bin 364 mükellef analize tabi tutulurken, vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeyen, piyasada spekülasyona sebebiyet veren 99 bin 296 mükellef (bayi, galerici ve şahıs), haklarında gerekli işlemlerin yapılması için ilgili birimlere yönlendirildi.
Gayrimenkul fırsatçıları da mercek altına
Risk Analizi Genel Müdürlüğü bünyesinde, gayrimenkul sektöründeki vergi kayıp kaçağını önlemek ve sektördeki kayıt dışı faaliyetlerle mücadele kapsamında da mali, finansal, tapu ve emlak ilan sitelerinin verileri incelendi. Bunun neticesinde haksız fiyat artışı yaparak piyasayı olumsuz etkileyen ve enflasyona sebebiyet veren gerçek ve tüzel kişiler tespit edildi.
Gayrimenkul satışlarını gerçek değer üzerinden beyan etmeyerek düşük tutarda tapu harcı ödeyen, gayrimenkulün gerçek değerinin çok altında bir tutarda satış faturası düzenleyerek gelir/kurumlar ve katma değer vergisini aşındıran, ayrıca değer artış kazancını beyan etmeyen veya düşük beyan eden mükelleflerin işlemleri takip edildi, RADAR Sistemi'ne takılan mükellefler vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri için denetim birimlerine bildirildi.
Gayrimenkul sektöründe haksız fiyat artışına sebebiyet vererek sektördeki arz talep dengesini olumsuz etkileyen ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyen emlakçılar açısından da analiz çalışmaları yürütüldü.
Gayrimenkul kira geliri elde eden ve gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan eden kişilere ilişkin analiz çalışması da yapıldı. Vergi yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirmemiş olabileceği değerlendirilen mükellefler gereğinin yapılması için denetim birimleriyle paylaşıldı.
Risk analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucu 134 bin 699 mükellef analize tabi tutulurken, 26 bin 430 mükellef ilgili birimlere bildirildi.
Sosyal medya fenomenleri ile e-ticaret sektörü de analiz edildi
E-Ticaret sektöründe ticari faaliyetlerin yapılmasına sanal ortam sağlayanlar, kargo firmaları, bankalar, ödeme aracı kuruluşları ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlar değerlendirmeye alındı, elde edilen mali ve finansal veriler üzerinden e-ticaret ürün satışı gerçekleştirenlere yönelik risk tespitleri yapıldı.
Reklam kaynaklı, küresel canlı yayın ve video oluşturma platform gelirleri, içerik üretme kaynaklı gelirler, çevrim içi oyun tanıtım gelirleri gibi sosyal medya gelirleri elde eden ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyenler özelinde de çalışmalar yapıldı.
Dijital dönüşümün etkisiyle hızlı bir şekilde büyüyen "gig ekonomisi" içerisinde freelancer, dijital göçebe gibi isimlerle faaliyet yürüttükleri tespit edilen serbest çalışanların gelirleri incelendi.
E-spor faaliyetleri aracılığıyla elde edilen organizasyon ve turnuva gelirleri, sosyal medya ve reklam gelirleriyle forma satışından elde edilen gelirler açısından kapsamlı analiz çalışmaları yürütüldü, riskli olduğu değerlendirilen mükellefler belirlendi.
Risk analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucu 9 bin 169 mükellef analize tabi tutulurken 2 bin 167 mükellef ilgili birimlerle paylaşıldı.
Gıda sektöründe 372 bin mükellef RADAR'da analize alındı
Gıda sektöründe faaliyet gösteren mükellefler imalat, toptan ve perakende alt faaliyet gruplarında potansiyel vergi kayıp ve kaçağı açısından ele alındı.
Vergi yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirmeyen mükellef gruplarının tespitine yönelik gerçekleştirilen risk analizi ve değerlendirme çalışmaları sonucu 372 bin 636 mükellef analize tabi tutuldu, 7 bin 497 mükellefe ilişkin değerlendirmeler ilgili birimlerle paylaşıldı.
Sahtecilikle mücadelede "bütünleşik" model
Öte yandan, sahtecilikle mücadele kapsamında erken uyarı özelliğine sahip, risk modelleme özelliğine dayalı bütünleşik bir sistem oluşturmaya yönelik çalışmalar başlatıldı.
Bütünleşik Sahtecilik Modeli ile sahte belge düzenlemeye yönelik organizasyonların tespit edilmesi amaçlanıyor. Gerçek bir mal ve hizmet alımı olmadan belge temin eden mükellefler tespit edilerek cari yıl içerisinde gerekli yasal yaptırımların uygulanması sağlanacak. Bu şekilde vergi sistemi içerisindeki mükellefler arasındaki adaletsizlikler en aza indirilecek ve vergiye uyumun en fazla düzeye çıkarılabilecek.
Sahtecilikle mücadele kapsamında Risk Analizi Genel Müdürlüğü bünyesinde gerçekleştirilen risk analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucu 5 bin 178 mükellef analize tabi tutulurken, 491 mükellef gereğinin yapılması için ilgili birimlerle paylaşıldı.
Ayrıca akaryakıt, sağlık, turizm, kozmetik sektörleri ve finansal, vergi harcaması, beyanname ve mali tablo analizleri kapsamında risk unsuru taşıyan mükellef tespit etmeye yönelik çalışmalar kapsamında da 273 bin 429 mükellef analiz edildi, 6 bin 312 mükellefe dair tespit edilen veriler ilgili birimlere yönlendirildi.