BBC Türkçe'nin haberine göre İngiltere geçen hafta aldığı karar ile Türkiye'yi 22 Eylül'den itibaren geçerli olacak şekilde kırmızı listeden çıkardı.
Böylece Türkiye'den İngiltere'ye giden kişilerin 10 gün boyunca otel karantinasına girip 2 bin 285 sterlin ödemesine gerek kalmadı.
Fakat İngiltere, Türkiye'nin aşılama sistemi ve aşı sertifikasını henüz tanımış değil.
Bu nedenle Türkiye'de aşılanmış kişiler İngiltere'ye uçtuklarında aşılanmamış sayılıyor ve 10 gün boyunca kaldıkları yerde karantinaya girmeleri gerekiyor.
Bu da Türkiye'den turistlerin İngiltere'ye gelişini önemli oranda zorlaştırıyor.
İngiltere'de aşılandıktan sonra Türkiye'yi ziyaret eden kişiler ise geri döndüklerinde böyle bir zorunlulukla karşılaşmıyor.
Türkiye'de aşılananların buna ek olarak İngiltere'deki 2. ve 8. günlerinde ücretli PCR testi yaptırması gerekiyor.
İngiltere'de aşılananlar ise sadece 2. günlerinde PCR testi yaptırıyor.
İngiltere'nin aşılama sistemini tanıdığı ülkeler arasında ABD, Avrupa Birliği (AB) üyeleri, Japonya ve Avustralya'nın yanı sıra gelişmekte olan ülkeler de var.
İngiltere bu ülkelerden gelen kişileri, yalnızca İngiltere'nin tanıdığı aşılardan yaptırmışlarsa aşılı sayıyor. Bu aşılar şöyle: Pfizer/BioNTech, Moderna, Oxford/AstraZeneca ve Janssen.
Ülkelerin aşı sistemlerinin hangi kriterlere göre tanındığını ve Türkiye'nin aşılama sisteminin neden tanınmadığını İngiltere Sağlık Bakanlığı'na sorduk.
BBC Türkçe'ye yazılı bir açıklama gönderen bir İngiltere Sağlık Bakanlığı sözcüsü kriterler arasında
- ülkelerde kullanılan aşılar,
- tam aşılı nüfusun oranı,
- ve aşı sertifikasının İngiltere'nin standartlarına uyup uymadığı gibi faktörler bulunduğunu söyledi.
Türkiye'nin aşı sertifikaları AB tarafından kabul edildiği için sertifika standardında bir sorun olması pek olası değil.
İkinci faktör olan tam aşılama oranında da Türkiye, listedeki bazı ülkelerden daha iyi durumda.
'İngiltere'nin kararları yine pek şeffaf değil'
Covid-19 Veri Analisti Tim White, AB ülkeleri içinde büyük farklılıklar olsa da İngiltere'nin AB'yi bir bütün olarak listeye eklemesinin siyasi açıdan daha uygun görülmüş olabileceğini söylüyor.
Aşı kriterinde de Türkiye'nin bir sorunu olmadığı anlaşılıyor.
Türkiye'de Sinovac ve Pfizer/BioNTech aşıları uygulanıyor.
Türkiye Sağlık Bakanlığı bugüne kadar kaç doz Sinovac, kaç doz Pfizer/BioNTech aşısı yapıldığına dair bir bilgi paylaşmadı.
İngiltere, Sinovac'ı tanımıyor olsa da Türkiye'de Pfizer/BioNTech aşılanan kişilere ev karantinası zorunluluğunu kaldırabilirdi.
Üstelik Türkiye'de de, bugüne kadar Sinovac aşısı yaptırmış kişilere ek doz olarak Pfizer/BioNTech, yurtdışına çıkacaklarını söyleyenlere ise iki doz Pfizer/BioNTech aşısı yapıyor.
İngiltere'nin aşılama programını tanıdığı bazı ülkelerde de İngiltere'nin tanımadığı aşılar da uygulanıyor.
Örneğin Brunei'de yapılan aşılar arasında, Çin şirketi Sinopharm'ın geliştirdiği ve İngiltere'nin tanımadığı bir aşı da var.
Analist Tim White da Türkiye'de başlangıçta ağırlıklı olarak Sinovac yapılmasının işleri kolaylaştırmadığını fakat Türkiye'de iki doz Pfizer/BioNTech aşısı da yapılmasının göz ardı edilemeyeceği görüşünde.
İngiltere Sağlık Bakanlığı'nın BBC Türkçe ile paylaştığı üç kriter de, Türkiye'nin aşılama sisteminin tanınmasının mümkün olduğunu gösteriyor.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye'deki aşılamayı neden tanımadığını açıklamasa da, aşılama programları tanınan ülkelerin sayısını artırmak istediklerini ve bu listenin üç haftada bir gözden geçirileceğini duyurdu.
Veri analisti White, İngiltere'nin aşılama programını tanıma konusundaki kararlarının, kırmızı liste kararlarındaki gibi "pek de şeffaf olmadığını" söylüyor.
İngiltere'nin Ankara Büyükelçiliği: Bir an önce çözülmesi için çalışıyoruz
22 Ekim'de bir açıklama yapan İngiltere'nin Ankara Büyükelçiliği de "Aşı sertifikasyonu hakkında bazı sorular aldık. Bu önemli konunun da bir an önce çözüme kavuşması için Türkiye ile birlikte çalışıyoruz" paylaşımında bulundu.
Hem İngiltere Sağlık Bakanlığı'nın hem de İngiltere'nin Ankara Büyükelçiliği'nin açıklamaları, son güncellemede kırmızı listeden çıkan Türkiye'nin, önümüzdeki güncellemelerde de aşılama programının tanınabileceği anlamına geliyor.
Analist Tim White ise "İngiltere'nin onayladığı aşıları olan ABD, Avustralya veya Bulgaristan vatandaşları İngiltere'ye serbestçe girebilirken aynı aşıyı Türkiye'de olan bir kişinin farklı muamele görmesinin arkasında bilimsel hiçbir neden göremiyorum" diyor ve ekliyor:
"İngiltere'nin sahte aşı sertifikalarından endişe duyuyor olması da bir ihtimal.
"Aşı programı tanınan 17 ülkede sahte sertifikalar daha az gibi gözüküyor.
"Bu konuda Türkiye'nin yapabileceği bir şey var mı bilmiyorum ama Ankara Londra'ya bu konuda her fırsatta baskı yapacaktır."