İran’ın eski OPEC Temsilcisi Cevat Yarjani, üretimi kısma kararının uzatılması yönündeki çabalara ilişkin, "Rusya ve Suudi Arabistan'ın üretimi kısma anlaşmasının uzatılması beyanı petrol sektörü tarafından kabul gördü ve fiyatlar üzerinde olumlu bir etki bıraktı. Petrolün varil fiyatının 55-60 dolar bandında dengelenmesi sektörün tüm paydaşları açısından en sürdürülebilir nokta olarak görülüyor. 2017 sonuna kadar bu fiyat aralığında dengelenme sağlanacaktır." öngörüsünde bulundu.
Yarjani, Ulusal Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ve OPEC dışı ülkelerin son üç yıldır dalgalanan petrol fiyatlarının toparlanmasına yönelik çabalarını AA muhabirine değerlendirdi.
Yarjani, OPEC dışı üreticilerden Rusya ile Suudi Arabistan'ın henüz bir anlaşma olmamasına rağmen beyan ettikleri, "Petrol üretim kısıntısı anlaşmasını 9 ay daha uzatma" önerisinin, piyasalarda fiyatların seyrinde yukarı yönlü dengelenme oluşturmaya başladığını söyledi.
Söz konusu ortak açıklamanın petrol fiyatları açısından karar birliği sağlanması adına önemli bir gösterge olarak nitelendirilebileceğini belirten Yarjani, "Rusya ve Suudi Arabistan'ın üretimi kısma anlaşmasının uzatılması beyanı petrol sektörü tarafından kabul gördü ve fiyatlar üzerinde olumlu bir etki bıraktı. Bu beyan piyasaya güçlü bir mesaj verdi ve küresel petrol üreticilerinin petrol piyasasına istikrarı getirmek için kararlılıklarını ortaya koydu. Bu sayede, 25 Mayıs'taki 172. olağan OPEC toplantısı çok iyi havada geçecek. OPEC'in 25 Mayıs'taki toplantısında herhangi bir anlaşmazlık çıkacağını sanmıyorum, çünkü geçen kasım ayından bu yana OPEC tarihinde görülmemiş bir uyum gözlemliyoruz." diye konuştu.
"Varil başına 55-60 dolar en sürdürülebilir fiyat"
Yarjani, petrol fiyatlarının düşük seviyelerde seyretmesinin tüketiciye yarar sağladığı ve yüksek fiyatların ise üretici için olumlu olduğu algısının yanlış temellere dayandığına işaret ederek, şöyle devam etti:
"Mevcut düşük petrol fiyatı ortamında, her ne kadar bu seviyedeki rakamlar tüketiciler açısından olumlu karşılansa da, bir müddet sonra bu durum yatırımcının iştahını kaçırıp yeni alanlara yatırımı azaltarak petrol üretimini düşürecek bir ortam oluşturacaktır. Fiyatların düşük gitmesinin kısa dönemli etkileri çekici gözükür, ancak uzun dönemde üretici, tüketici ve yatırımcı açısından sektörde negatif etkisi gözlenecektir. Fiyatlara bağlı olarak petrol üretiminin düşmesi, daha tehlikeli sonuçlar doğuracaktır. Fiyatlar, düşük üretim sonrasında ise yine keskin ve hızlı bir şekilde yükselecektir. Bu durum yine piyasalarda geçmişte olduğu gibi dengesizliğe sebep olacak ve petrole gereğinden çok fiyat biçmek piyasa açısından hiç iyi bir sonuç getirmeyecektir."
Fiyatların OPEC ve OPEC dışı ülkelerin iş birlikleri ile dengelenmesi sanılanın aksine sadece üretici ve ihracatçıyı değil, tüketicileri ve yatırımcıları da olumlu etkileyeceğini anlatan Yarjani, "Bu çabalar sonucunda, petrolün varil fiyatının 55-60 dolar bandında dengelenmesi sektörün tüm paydaşları açısından en sürdürülebilir nokta olarak görülüyor. 2017'nin sonuna kadar bu fiyat aralığında dengelenme kararlı iş birliğiyle sağlanacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Üretimi kısma çabaları
OPEC üyeleri, 29 Eylül 2016'da Cezayir'de yaptıkları toplantıda, petrol piyasasının yeniden dengelenmesi için petrol üretimini günlük 32,5 ile 33 milyon varil aralığında sınırlama kararı aldı.
Kasım 2016'da, OPEC'in 171. olağan toplantısında üye ülkeler, günlük petrol üretim seviyesini 32 milyon 500 bin varile düşürmenin uygun olduğu sonucuna vardı. Buna göre OPEC üyesi ülkeler, 30 Kasım 2016 tarihinde bu yılbaşından itibaren 6 ay süreyle petrol üretimini günlük 1,2 milyon varil indirmeyi kararlaştırdı. 1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla ise Rusya yine 6 ay süreyle günlük 300 bin varil, diğer OPEC dışı ülkeler de günlük ortalama 258 bin varil daha az üretim yapmaya başladı.
Son olarak bu ayın ortasında Çin'de bir araya gelen Suudi Arabistan ve Rusya yetkilileri ortak basın toplantısıyla, haziran sonunda dolacak daha önceki üretim kısıntısı anlaşmasının, 2018'in mart ayına kadar uzatılması yönünde görüş belirtti.