Yunan hükümeti, kreditörlerden talep ettiği 3 yıl süreli 51 milyar euroluk kredi talebinin kabul görmesi için 12 milyar euroluk detaylı bir 'kemer sıkma' paketi hazırlıyor. Pazar günü toplanacak 28 AB ülkesini ikna etmesi hedeflenen tasarruf kalemlerine son şeklini bakanlar kurulu verecek.
Atina, euroda kalmak için kreditörleri ikna edecek yeni bir anlaşma önerisi hazırlıyor. Kreditörlerin önceki gün Euro dışında kalma anlamına gelen 'kara senaryo'nun masada olduğunu net bir şekilde ifade etmelerinin ardından veridikleri 2 günlük sürenin dolmasına saatler kala baş döndürücü bir trafik yaşanıyor.
Yunanistan'ın dün kreditörlere yaptığı yeni kredi talebine ilişkin detaylı tasarruf paketini bugün ya da en geç yarın sabah saat 08:30'a kadar kreditörlere sunması gerekiyor. Eskilere göre daha sert tedbirler içeren tasarruf paketinin boyutu 12 milyar euro civarında olacak. 3 yıllık yeni bir kemer sıkma şartlarının kabul edilmesinden Atina'nın beklediği mali destek toplamı 51 milyar euroyu bulacak. IMF, bu rakamı geçen hafta yayınladığı ülke raporunda dile getirmişti.
3 yıl için 51 milyar euro
Mali desteği garantilemeyi hedefleyen Atina, ülke kasasına acil nakit olarak dönecek sonuç alıcı esaslı reformlar ile ülkenin büyüme sürecine geçmesine katkı sunacak, yatırımcılara cazip gelecek, işsizliğe tırpan vuracak önerileri kreditörlerin masasına koyacak. Hükümet, önce Eurogroup'tan çıkacak pozitif mesajı ardından da Pazar günü toplanacak 28 AB üyesi ülke liderinin euroda kalışına yeşil ışık yakmasını hedefliyor.
Yunan ekonomi kurmaylarının Başbakan Çipras'tan vergi sisteminde köklü değişiklikler içeren bir paket hazırlamaları talimatı aldıkları belirtiliyor. Emeklilik alanında da ciddi değişiklikler yapılmasına kesin gözüyle bakılıyor. Atina'nın önceki anlaşma önerilerinden farklı olarak dönüş yaptığını ispatlamak, gerçekçi önerilerle ortakların güvenini kazanmak istiyor. Daha önce kreditörleri ikna etmekte sorun yaşayan Çipras hükümetinin bu defaki performansı merak ediliyor.
Atina ile kreditörlerin el sıkışması durumunda Avrupa İstikrar Mekanizması'ndan yapılacak mali desteğin miktarının ne kadar olacağı bilinmiyor. Ancak 3 yıl için Atina'ya gereken toplam kaynak 51 milyar euro. Bu da iyice kötüleşen ekonominin yeniden toparlanmasına imkan verecek süreci başlatabilecek.
Öneri paketi nasıl hazırlandı?
Acı reçete, hükümetin daha önce kreditörlere sunduğu 47 sayfalık öneriler baz alınarak oluşturuluyor. Buna AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker'ın 26 Haziran'da Atina'ya gönderdiği son teklif de monte edilecek. Atina'nın vergi yükünün eşit dağılımı adına yaptığı itirazlar da paket de yer alacak.
Yunanistan'ın kreditörleri ikna etmek ve güven ilişkisine realist bir şekilde döndüğünü gösterme adına vergi ve sosyal güvenlikte (emeklilik) köklü değişiklikler öngörüyor. Ekonominin önündeki engellerin kaldırılması adına esaslı müdahaleler yapılarak çarpıklıkların giderilmesi hedefleniyor.
Can yakacak kemer sıkma önlemleri
Atina'nın büyük ihtimalle bugün akşam saatlerinde kreditörlere göndermesi beklenen tasarruf paketinde şu belli başlı tedbirler yer alacak:
KDV
- Yüzde 23 lokanta vs ve çoğu gıda ürünü
- Yüzde 13 oteller, elektrik, su, doğal gaz, taze gıda ürünleri
- Adalara uygulanan yüzde 30 vergi indiriminin akıbeti belli değil
Çiftçiler
- Çiftçilerin kullandığı dizel yakıttan alınan Özel Tüketim Vergisi iadesine sona erecek
- Çiftçi olma kriterlerinin ağırlaştırılması
Emeklilik
- Emekli aylıkları için verilen ilave ikramiyelerde yüzde 8 ila 15'lik kesinti
- Muhtemelen bin 500 euro üstü emekli maaşlarında kesinti
- Erken emeklilik sona erecek
- 2022 yılına kadar emeklilik yaşı 2 ila 12 yıl artacak (40 yıl çalışanlar 62 yaşında, geri kalanı 67 yaşında emekli olacak)
EKAS ve sigorta primleri
- Yaşlı emekliler ve özürlülere verilen Emekliler için Sosyal Dayanışma Ödeneği'nde (EKAS) kesinti gündemde
- İlaçlı tedavilerde prim artışı bekleniyor
- Sosyal sigortalar primlerinde artış bekleniyor
Kriz vergisi ENFIA devam edecek
ENFIA, 2015 ve 2016'da da sürecek. Kriz döneminde hayata geçirilen gayrimenkuller vergisi ENFIA'dan devletin kasasına giren yıllık gelir 2,65 milyar euro.
Vergiler
- 30 bin euro gelire sahip olanlardan alınan dayanışma vergisi yüzde 187 artacak
- Orta ve yüksek gelire sahip olanlar için vergi kademelerinde artış olacak
- Lüks ürünler için vergi artışı
- Çiftçiler için uygulanan özel vergilendirme uygulaması iptal edilecek
- Firma ve işletmelerden alınan kurumlar vergisi yüzde 26'dan 28'e yükseltilecek
- Meslek sahipleri ile şirketlerden alınan peşin vergi miktarı yüzde 100'e çıkacak
- Vergi kaçırmanın zorlaştırılması
- Otonom bir vergi idaresinin kurulması
- Lüks araç ve yatlara vergi oranı yüzde 10'dan 13'e çıkacak
- Kapalı olan çok sayıda meslek serbest bırakılacak. İsteyen bu sektörlerde işletme kurabilecek.
Bu paket kapsamında Avrupa Merkez Bankası'nın acilen yapacağı katkı, 13 Temmuz'a kadar kapalı kalacak olan bankaların için belirleyici olacak. Bankalar 29 Haziran'da kapatılmıştı.
Atina'nın 20 Temmuz'a kadar Avrupa Merkez Bankası'na yapması gereken ödeme toplamı 6,7 milyar Euro. Yabancı basın, bu acil ödeme için 'köprü destek' çözümünün yürürlüğe sokulabileceğini öne sürdü.
Bu arada vatandaşlar tarafından desteklenen "Avrupa yanlıları" adlı oluşum, bu akşam Sintagma Meydanı'nda bir gösteri düzenleyeceğini duyurdu.