Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2. çeyreğe ilişkin açıklanan büyüme oranlarına yönelik rapor yayımladı. DİSK-AR raporda gelen büyüme verilerinde, sermayenin aldığı payın artarken, çalışan kesimin aldığı payın azaldığına dikkat çekti.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilerine göre Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyürken, Emeğin GSYH içinde payı (işgücü ödemeleri) yüzde 25,4’e düştü. Sermayenin payı (net işletme artığı/karma gelir) ise yüzde 54’e çıktı.
İşgücü ödemeleri, 2022 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 66,4, net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 134,7 arttı.
DİSK-AR "Emeğin Payı Son 20 Yılın Dibinde! Emeğin Kaybettiğini Sermaye Kazanıyor!" başlığıyla yayımladığı raporda şöyle dedi:
"Sermaye gelirleri emeğin iki katı arttı"
"Gayrisafi yurt içi hasıla (gelir yöntemiyle cari fiyatlarla) 2022 2. çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre (enflasyondan arındırılmamış olarak) yüzde 114,6 oranında arttı. Aynı dönemde işgücü ödemeleri yüzde 66,4 artarken, net işletme artığı yüzde 134,7 oranında arttı.
2020 yılını 100 kabul ettiğimizde GSYH cari fiyatlarla 100’den 329,5’e çıkarken, emeğin geliri 100’den 227,1’e çıktı. Böylece iki yılda toplam emek gelirleri parasal olarak yüzde 127,1 oranında artmış oldu. Aynı dönemde sermaye gelirleri ise 100’den 414,8’e yükselerek yüzde 314,8 oranında arttı. Sermaye gelirleri parasal olarak emeğin iki katı kadar artmış oldu."
20 yılın en düşük seviyesi
DİSK-AR, 2020 yılından beri emek ve sermaye arasındaki farkın açıldığını belirtti.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 32,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 25,4 olarak gerçekleştiği vurgulanan raporda "Yüzde 25,4’lük emek payı son 20 yılın en düşük düzeyi anlamına geliyor." denildi.
"Gelir bölüşümü pandemi öncesine göre ciddi şekilde bozuldu"
DİSK-AR raporunun devamında şunlar kaydedildi:
"Gelir bölüşümü pandemi öncesine göre ciddi biçimde bozuldu. 2019 2. çeyrekte yüzde 36,8 olan işgücü ödemeleri payı üç yıl sonra 2022 2. çeyrekte yüzde 25,4’e gerilerken, pandemi öncesinde yüzde 45 olan net işletme artığı(sermaye payı) üç yılda yüzde 54’e yükseldi.
Pandemi ve yüksek enflasyon emeğin payını keskin biçimde düşürürken bölüşüm ilişkilerinin daha da kötüleşmesine yol açtı."