Kömür fiyatları uçtu, kriz kapıda

Enerji krizinde yeni perde aralanıyor. 20 milyondan fazla vatandaşın ısınmak amaçlı kullandığı kömür fiyatları uçtu. Fiyatların kış aylarına kadar daha da artması bekleniyor.

2022’nin ilk aylarında doğalgaza gelen yüksek zamların ardından vatandaş ısınma ihtiyacını karşılayabilmek amacıyla kömürle ısınma yöntemine tekrar geri dönmüştü.

Aşırı sıcakların etkisini gösterdiği bu günlerde ise kömüre yapılan zamlar vatandaşın önümüzdeki kış aylarını şimdiden kara kara düşünmesine sebep oldu.

Sözcü'nün haberine göre konuyu gündeme taşıyan CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, geçtiğimiz aylarda yapılan zam ile tonu 2 bin 800 ile 3 bin arasında satılan kömürün şimdiki fiyatının bayilerde 4 bin 500 lira kadar yükseldiğini ifade etti.

Kömür fiyatlarındaki artışın vatandaşı şimdiden tedirgin etmeye başladığını dile getiren Bakırlıoğlu, şu anda Türkiye'de 20 milyondan fazla vatandaşın ısınmak amaçlı kömür kullandığını dile getirdi.

Kömür fiyatlarının bazı illerde daha yüksek rakamlara çıktığının altını çizen Bakırlıoğlu, “Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü Soma kömürüne üst üste zam yaparken, özel sektör ve ithal kömür fiyatları daha fazla arttı. Ve kış gelene kadar daha ne kadar zam geleceği belli değil” dedi.

“TKİ'nin Soma'daki işletmesi Ege Linyit İşletmeleri geçtiğimiz sene Eylül ayında kömürün tonunu ocak çıkışı 841 liraya satarken, ekim ayında bu fiyat bin liraya, nisan ayında ise 2 bin 4 liraya satmaya başlamıştır” diyen Bakırlıoğlu, “Özel firmalarda ise Soma kömürünün ocak çıkış fiyatı 3 bin lirayı bulmuş durumda. Manisa'nın Soma ilçesinde çıkan kömür, bir diğer ilçemiz Demirci'deki vatandaşa ulaşana kadar fiyat 4 bin 500 lira oluyor” diye konuştu.

“Parti görevlendirmesiyle ziyaret ettiğim Bayburt'ta çalışmalarımız sırasında vatandaşlarla sohbet ederken kömürün tonunun 7 bin 500 lira olduğunu söylediler” diyen Bakırlıoğlu, “İnternette yaptığım araştırmada ithal kömür kullanan Bayburt, Erzincan, Erzurum bölgesinde satılan ithal kömür fiyatlarına baktım. En pahalı kömür markaları arasında yer alan ‘TAYYİP' marka kömür 7 bin liraya satılıyor” diye konuştu.

Kömür fiyatlarındaki artışı yeni zam yapılan asgari ücret üzerinden değerlendiren Bakırlıoğlu, şöyle dedi:

“Yeni net asgari ücret 5 bin 500 lira oldu. Ek bütçe görüşmelerinde Maliye ve Hazine Bakanı SSK emeklilerinin en düşük maaşının 4 bin 631 liraya, çiftçi Bağ-Kur emeklilerinin ise en düşük aylığının 3 bin 269 liraya çıkacağını söyledi.

Yurdumuzda iklim şartlarına göre hane başına kömür tüketiminin 4 tona kadar çıkabildiği düşünüldüğünde kömür fiyatlarındaki artışın özellikle dar gelirli aileler üzerinde ne kadar büyük bir yük getireceğini şimdiden söyleyebiliriz. Bırakalım emekliyi, asgari ücretli bile bir aylık maaşı ile bir ton kömür alamaz hale geldi.”

Bakırlıoğlu, kömür fiyatlarındaki artışın en önemli sebebinin TKİ’nin pazardan çekilmesi olduğunu belirtti.

“Burada sorulması gereken soru kömür fiyatlarının nasıl olup ta  bir yıl içinde beş katına çıkmasıdır. Maalesef kömür fiyatlarını regüle edecek olan TKİ'nin piyasada söz hakkı kalmamış” diyen Bakırlıoğlu, şöyle konuştu:

“Şu an Soma TKİ Ege Linyitleri İşletmesinde kömürün tonu 2 bin 4 TL ama Ege Linyit İşletmelerinin elinde ısınma amaçlı bayilerine satabileceği miktarda kömür yok. Fiyat var ancak kömür yok. Kömür işletmeleri elindeki kömürü öncelikle termik santrallere, kamu kurumlarına ve sosyal yardımlaşmaya tedarik sağlıyor.

Isınma amaçlı kömür satamıyor. Devlet kömür üretiminden bilinçli bir tercih ile çıkmıştı. Üretim uzun zamandan beri özel şirketlerin elinde. Rodövans sözleşmelerinde yapılan bir değişiklik ile artık kömürün satışı da özel sektöre devredilmiş durumda.

İthal kömürün fiyatındaki artış yerli linyit kömüre talebi arttırdı. Talepteki artış da fiyatları arttırmaya başladı. Piyasayı regüle edebilecek kurum olan TKİ'nin de pazarlamadan çekilmesi fiyatların daha da artmasına neden oluyor. Geçmişte kömür piyasasını belirleyen TKİ elinde kömür olmadığı için özel sektörün fiyat artışlarını önlemeye gücü yetmemektedir.”

Bakırlıoğlu, önümüzdeki kış aylarında kömürün fiyatların vatandaşın cebini yakacağını ifade ederek sözlerini şu cümlelerle sonlandırdı:

“Bu ülkenin yeraltı zenginlikleri kamunun yani bu ülkenin insanlarının. Kömür madenlerine verilen ruhsatlar devletin. Ancak devlet fiyatlara müdahale edemiyor.

Kömürde çok ciddi bir oyun oynanmaktadır ve bunun zararını maalesef vatandaşlar çekmektedir. Kış gelmeden şimdiden tedbir alınması gerekmektedir. Yoksa kömür parası ile sadece vatandaşın cebi yanacak, kendisi ayazda kalacaktır. Önümüzdeki kış aylarında yaşanacak kömür krizi şimdiden kapımızı çalıyor.”