Bankaların kur alış-satış kotasyonları arasındaki makasın Merkez Bankası (TCMB) telkiniyle yüzde 5'e ulaşması TL'den kaçmak isteyen tasarruf sahiplerinin Kur Korumalı Mevduat'a olan (KKM) talebini tetikliyor.
Ocakta TCMB destekli, martta da Hazine destekli KKM'ye verilen faiz üst limitinin kaldırılması da kur korumayı cazip hale getirdi. Yılbaşından itibaren 565 milyar artan KKM mevduat büyüklüğü 21 Nisan haftasında 2 trilyon liraya (102.3 milyar dolar) yaklaştı. Ancak ekonomsitler bankaların KKM'ye verdikleri faizin artmasının; TCMB ve Hazine üstündeki devasa yüke olumlu etkisinin sınırlı olacağını belirtiyorlar.
Hesaplar zorlaşacak
Sözcü'nün haberine göre aksine KKM'de artık çok daha sık vade sonu geldiğinden hesaplar biraz zorlaşacak. Bankacılar önümüzdeki dönemde her hafta belirgin KKM itfası gerçekleşeceğini tahmin ediyorlar. Reuters'a konuşan özel sektörden üst düzey bir bankacının verdiği bilgiye göre ilk etapta her hafta yenilenmesi gereken KKM itfası 10 milyar dolara ulaşacak. Reuters'ın hesaplamalarına başvurduğu dört bankacı bu hafta 8 milyar dolar, ertesi hafta 6 milyar dolar, seçim sonrası hafta 11-12 milyar dolar KKM itfası gerçekleşeceğini tahmin ediyorlar.
Yıkıcı etki yaratır
Nisan itibarıyla toplam mevduatın beşte birinin KKM'den oluştuğunu, faiz limitinin kaldırılmasının TCMB ve Hazine üzerindeki yüke olumlu bir etki yaratmayacağını söyleyen Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, “TCMB kuru ile serbest piyasa kuru arasındaki fark ve dolayısıyla dövize talep yüksek ve bu durum KKM'nin bütçeye yükünü artırıyor. KKM hacmindeki artışa eşlik eden kur artışı TCMB ve Hazine üzerinde yük yaratacak” dedi.
Ekonomist Murat Kubilay ise 102 milyar dolarlık KKM hacmi ile 1 TL kur artışında 2-4 milyar dolar zarar oluşacağına dikkat çekerek, herhangi bir nedenle döviz kuru sıçrarsa bütçe üstündeki etkisinin yıkıcı olacağını ifade etti.
Dövizli varlıklar 330 milyar dolara ulaştı
Merkez Bankası (TCMB) eski Baş Ekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, dolarizasyonun sadece döviz mevduatından ibaret olmadığına işaret ederek, yurt içi yerleşiklerin tüm döviz ve dövize endeksli varlıklarını esas alınca gerçek tablonun büyüklüğüne dikkat çekti. Kara, sosyal medya paylaşımında, KKM başladığında 254 milyar dolar olan dövizli varlıkların geçen hafta 330 milyar dolara ulaştığını aktardı. “Liralaşma bunun neresinde?” ifadelerini kullanan Kara, “Verisi olmadığı için bu hesaba yastık altına giden döviz ve altını dahil edemedik. Muhtemelen son dönemde bunlar da artmıştır” dedi.