Los Angeles'ı cehenneme çeviren yangınlar ABD ekonomisini vuracak mı?

Los Angeles'ta bir haftadır süren ve 250 milyar doların üzerinde zarara yol açtığı öngörülen yangınlar etkisini sürdürürken akıllarda bir soru var: ABD ekonomisi bu yangınlardan ne kadar olumsuz etkilenecek?

Ekonomistler, Los Angeles bölgesindeki yıkıcı yangınların yakın vadede ABD ulusal ekonomisi üzerinde sınırlı bir baskı yaratmasının muhtemel olduğunu, ancak ileriye dönük güçlü ivmeyi rayından çıkarma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor.

Tahminciler, yangınların mülkleri tahrip etmesinin ve iş piyasasındaki aksaklıkların, görünümü temelden değiştirecek kadar büyük olmasa da, büyümeyi yavaşlattığı ve işe alımları sınırlı bir şekilde frenlediği için enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı yaratabileceğini düşünüyor.

J.P. Morgan ekonomisti Abiel Reinhart, “Los Angeles orman yangınları ABD tarihindeki en maliyetli iklim felaketi olarak şekilleniyor, bu da hem boyutlarından hem de tahrip ettikleri konut amaçlı gayrimenkullerin yüksek değerinden kaynaklanıyor” dedi.

Ekonomik hasar maliyetinin çeyrek trilyon dolar civarında olduğu ve Katrina Kasırgası'nın maliyetini geride bıraktığı yönündeki tahminlere dikkat çeken Reinhart, “Ulusal GSYH büyümesi, istihdam ve enflasyon üzerindeki kısa vadeli etkinin küçük olacağını düşünüyoruz” dedi. Karşılaştırma yapmak gerekirse, 2023 yılında ABD'nin toplam yurtiçi hasılası 30 trilyon dolardan biraz daha azdı.

Goldman Sachs ekonomistleri de bu görüşe katılıyor ve geçmişte yaşanan doğal afetlerin neler beklenebileceğine dair ipuçları sunduğunu söylüyor.

Yeniden inşa faaliyetleriyle dengelenmediği varsayımıyla ilk çeyrek büyümesinde yüzde 0,2 puanlık bir düşüş öngörüyorlar. Ocak ayındaki istihdam artışının yangınların bir sonucu olarak 15.000 ila 25.000 pozisyon arasında azalması muhtemel; bu, Aralık ayında 256.000 istihdam ekleyen bir ekonomide, Kaliforniya sakinlerinin yalnızca yaklaşık %0,5'inin bir tür tahliye emri altında olması nedeniyle nispeten mütevazı bir sürükleme miktarı.

Goldman Sachs tahmincileri de yangınların işsizlik sigortası için acil başvuruları artırmasını beklemiyor.

Morgan Stanley analistleri de aşağı yukarı aynı görüşte ve istihdam yaratma seviyelerinde 20.000 ila 40.000 arasında bir düşüş öngörüyor. Gıda ve enerji maliyetlerinden arındırılmış tüketici fiyat endeksi ile ölçülen enflasyon baskılarının yangının etkisiyle dört ila dokuz baz puan daha yüksek olabileceğini belirtiyorlar.

Morgan Stanley tahmincileri, “Şok, özellikle kullanılmış ve yeni otomobiller olmak üzere temel mal fiyatları üzerinde görünüyor” dedi ve ekledi: "Benzer felaketlere dayanan orman yangınlarından sonra daha güçlü kullanılmış ve yeni araç enflasyonuna dair kanıtlar buluyoruz ancak otomobil dışındaki temel mallar anlamlı bir şekilde etkilenmiş görünmüyor.”

JP Morgan'dan Reinhart “Kiralar, inşaat malzemeleri ve konut inşaatı işçiliği üzerinde yerel yukarı yönlü baskı bekliyoruz, ancak ulusal etkiler sınırlı” dedi.

Kaliforniya yangınlarının nispeten sınırlı ulusal ekonomik etkisi, ABD ekonomisinin 2025'e güçlü bir temel ve yapışkan enflasyon seviyeleriyle girdiği bir döneme denk geliyor. Bununla birlikte bu felaket, büyük gümrük vergisi artışları ve belgesiz göçmenlerin yaygın bir şekilde sınır dışı edilmesi platformunda kampanya yürüten Donald Trump'ın başkan olmasıyla zaten yüksek olan ekonomik belirsizlik seviyesini daha da artırdı.