Mayıs enflasyonu nasıl beklentilerin altında kaldı

Enver ERKAN

Mayıs ayında TÜFE’de aylık bazda yüzde 0,58, yıllık bazda ise yüzde 6,58’lik artış gerçekleşti. Böylece geçtiğimiz yıl seviyelerinden ve piyasanın genel beklentisinden de düşük bir enflasyon gerçekleşmiş oldu. Çekirdek enflasyon; yine aynı dönemde aylık bazda yüzde 1,36 artış gösterirken, yıllık bazda ise yüzde 8.77 oranında arttı.

Tabii beklentilerin altında kalması itibarıyla enflasyon verilerinin iyi geldiğini söyleyebiliriz. Özellikle enflasyon sepeti içerisinde gıda fiyatları önemli bir belirleyici. Mayıs ayında gıda fiyatları enflasyonuna baktığımızda da, aylık bazdaki sert geri çekilmenin devam ettiğini görmekteyiz. Ana harcama grupları içindeki gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde bir önceki aya göre görülen yüzde 1,64’lük düşüş, yıllık enflasyon rakamlarının düşük çıkmasında önemli bir belirleyici oldu. Diğer yandan; bundan önceki ayda gıda ve alkosüz içecekler kalemi, düşüş gösteren tek kalemdi; ancak Mayıs ayında alkollü içecekler ve tütün ile ev eşyası grubunda da düşüş olduğu görülmektedir. Konut, sağlık, lokanta ve oteller gibi alt kalemlerde aylık artış sınırlı kalırken, en yüksek artış yine yüzde 8,04 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti.

Gıda fiyatlarında; yıl başından beri hükümetin aldığı önlemlerin sonuçlarının alınmaya devam edildiğini görüyoruz. Özellikle kırmızı et fiyatlarındaki yükselişin durması için getirilen tavan fiyat uygulaması ve ithalat gibi önlemlerin yanı sıra, Rusya ile yaşanan diplomatik sorunlar neticesinde ihraç edilen gıda ürünlerinin iç pazara yönelmesi gıdadaki düşüşün ana etkenlerini oluşturmaktadır.

Gıda dışındaki diğer alt kalemlerdeki yavaşlama çekirdek enflasyon göstergelerindeki düşüşte de önemli rol oynadı. Bunda yavaşlama sinyalleri veren iç talebin de etkisi var elbette. Diğer yandan, geniş resimde H ve I göstergeleri yüzde 8,50 üzerinde kalmaya devam etmektedir. Bu da enflasyonun geniş resimde yüksek seyrini devam ettirdiğini ve manşet – çekirdek enflasyon makasının açık kaldığını gözler önüne sermektedir.

Önümüzdeki aydan itibaren gıda fiyatlarında bir miktar toparlanma beklemekteyiz. Aynı zamanda Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında geçen yıl görülen düşük enflasyondan dolayı bir miktar bu yıl baz etkisi söz konusu olabilir. Bu da ana enflasyon göstergelerini yukarı çekecektir. Çekirdek göstergelerde ise, yaz aylarında 2015 – 2016 kur makasının daralacak olması nedeniyle bir miktar düşüş bekliyor olacağız.

Enflasyonda çok büyük sürprizler yaşanmadığı sürece Merkez Bankası da, mevcut yol haritasında kalmaya devam edecektir. Gelen enflasyon verilerinin Merkez Bankası’nın sadeleştirme politikası kapsamındaki faiz indirimlerini hızlandırıcı veya yavaşlatıcı bir etkisi olduğunu düşünmüyoruz. Bu kapsamda, koridorun matematiği ve küresel koşullar izin verdiği müddetçe faiz indirimlerinin, belki biraz yavaşlayarak da olsa devam etmesi beklentimiz mevcuttur.