İsviçre'nin geçen hafta aldığı kararların 2 dev iflası beraberinde getirmesiyle SPK harekete geçti. SPK, özellikle foreks şirketlerinin yurtdışında çalıştığı brokerları ve kurumların sermaye yeterlilik rasyolarını incelemeye aldı.
Habertürk'ün haberine göre, yurtdışında yaşanan bu gelişmelerin Türkiye’ye kadar uzanabileceği endişeleri Sermaye Piyasası Kurulu’nu (SPK) harekete geçirdi. SPK, özellikle foreks şirketlerinin yurtdışında çalıştığı brokerları ve kurumların sermaye yeterlilik rasyolarını incelemeye aldı.
İsviçre Frangı’nda yaşanan bu sert dalgalanma özellikle foreks piyasasında işlem yapanları yakından ilgilendiriyor. 1’e 100 kaldıraç oranıyla işlemlerin yapılabildiği foreks piyasasında anlık sert hareketler büyük kayıpların yaşanmasına neden olabiliyor.
Aracı kurumların yurtdışında çalıştıkları brokerın zor duruma düşmesi halinde Türkiye’de de yeni “zedeler” ortaya çıkabilir. Çünkü foreks piyasalarında işlem yapan bir yatırımcı, işlem emrini Türkiye’de çalıştığı aracı kuruma gönderiyor. Kurum da bu emiri yurtdışında çalıştığı broker şirketine iletiyor ve işlem gerçekleşiyor. Yurtdışındaki şirketin zor duruma düşmesi halinde sorumluluk Türkiye’deki kurum üzerinde kalıyor.
SPK’nın aracı kurumlara istediği bilgileri göndermesi için Cuma günü saat 18.00’e kadar süre tanıdı.
İflas riski
Türkiye’de 2014 yılında 5 trilyon liranın üzerinde işlem hacminin gerçekleştirildiği foreks piyasaları, SPK denetimi altında. Ayrıca yatırımcıların hesapları Takasbank’ta açılıyor ve bu hesaba yatırılan para Takasbank güvencesinde saklanıyor.
Ancak “merdiven altı” olarak adlandırılan ve sadece internet sitesi üzerinden işlem yaptıran kurumlar için risk daha büyük. Geçen yıl “Hedefonline” örneğinde olduğu gibi kurum “İflas ettim, paraları ödeyemiyorum” dediğinde yatırımcıların paralarını kurtarmak için yapacak hiç bir şeyi yok.
İsviçre'nin kararı
Euro ile İsviçre Frangı arasında 3 yıldır uygulanan 1.20 seviyesindeki “çıpa” uygulamasının sona ermesiyle piyasalar altüst oldu. İsviçre Frangı, euro karşısında çok kısa sürede yüzde 30 değer kazandı.
Paritelerdeki işte bu şok hareket, dev şirketlerin de peşpeşe iflas bayrağı çekmesine neden oldu. Cuma günü İngiltere merkezli foreks işlemcisi Alpari’nin ardından ikinci kurban 830 milyon dolarlık varlığı yöneten bir hedge fon oldu.
İflaslar sürebilir
Hedge fon yöneticisi Marko Dimitrijevic, İsviçre Merkez Bankası’nın (SNB) 2011’den bu yana uyguladığı temel kur tavanını kaldırmasının ardından hemen hemen tüm varlığını kaybeden en büyük hedge fonu Everest Capital Küresel Fonu’nu kapatacağını açıkladı.
Miami merkezli, gelişmekte olan piyasalarda uzmanlaşmış Everest Capital, hala aktif olarak 2.2 milyar dolar büyüklüğünde yedi fon yönetiyor.
İflasların sadece bu iki şirketle sınırlı kalması beklenmiyor. SNB’nin sürpriz kararıyla iflas edenler kervanına yeni şirketlerin katılacağı görüşü hakim.