Atlantik Konseyi Avrasya Enerji Vadeli İşlemler Kıdemli Uzmanı Michael Tanchum, Suudi Arabistan, Rusya, Venezuela ve Katar'ın petrol üretimini Ocak 2016 seviyesinde tutma girişiminin son yıllarda alınan en önemli kararlardan biri olduğunu belirterek, "Bu düşen petrol fiyatlarına ‘sihirli bir dokunuş’ olmayacak, bu karar uzun vadede enerji politikalarını satranç oyununa çevirir" dedi.
Dört büyük petrol üreticisinin aldığı "Ocak 2016 seviyesinde üretimi dondurma" kararını değerlendiren Tanchum, "Dörtlü anlaşmanın Haziran 2014'den beri dalgalanan ve son 6 ay içinde rekor seviyelerde düşen petrolün fiyatında radikal değişime ve ani yükselişe neden olması beklenmiyor. Her ne kadar dört büyük petrol üreticisi 15 yıl sonra üretimi ocak üretim seviyesinde dondurma kararı almış olsa da bu düşük petrol fiyatına ‘sihirli bir dokunuş’ olacak nitelikte değil. Bu karar ancak enerji politikalarını satranç oyununa çevirir" diye konuştu.
Tanchum, dört petrol üreticisinin aldığı kararın, yılın ikinci yarısına kadar petrol arz fazlasını azaltmaya yetmeyeceğini de savundu.
Top artık İran'da
Uluslararası Enerji Ajansı'nın verilerine dikkati çekerek, İran'ın 2012 öncesinde günlük 4,4 milyon varil olan üretiminin, bu yılın ocak ayında günlük 2,8 milyon varile kadar gerilediğini anlatan Tanchum, "Anlaşmaya yanaşmayan İran önümüzdeki aylarda üretim miktarını tekrar 4 milyon varilere çıkarmak isteyecektir" ifadesini kullandı.
"Suudi Arabistan anlaşmayla ilgili cesur bir enerji diplomasisi sergiledi, ancak bu kararı ile topu İran’a bıraktı" diyen Tanchum, Suudi Arabistan’ın başını çektiği yeni kararın İran üzerinde en azından geçici bir düzenleme baskısı yaratacağının beklendiğini kaydetti.
Tanchum, anlaşmanın ardından Suudiler için başka bir durum oluştuğunu ifade ederek, "Suudi Arabistan petrol fiyatları için tartışmasız 'Merkez Bankacı' konumundan çıkabileceğini gösterdi" dedi.
ABD'nin kaya petrolü çalışmaları artar
Amerika’daki kaya petrolü üretiminin "oyunun kurallarını" değiştirdiğini, fiyat dalgalanmaları ve arz fazlasının sektörü olumsuz etkilediğini vurgulayan Tanchum, "Petrol fiyatı 50 doları aştığı taktirde, Amerika'nın tekrar kaya petrolü üretimi artacak ve hızlanacak" değerlendirmesinde bulundu.
Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanı Sijbren de Jong ise düşük petrol fiyatlarının bir dönem daha sürmesinin beklendiğini, üretimin belli bir seviyede kontrol altına alınmasını öngören bu anlaşmanın ancak başka büyük üreticilerin de katılmasıyla anlam kazanacağını vurguladı.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın alınan bu karardan olumlu veya olumsuz etkilenmeyeceğini savunan de Jong, "İran ve Irak’ın dörtlü grubun aldığı kararı uygulamaya yanaşmaması, anlaşmayı çok da değerli kılmıyor, onlarsız başarı sağlanamaz" dedi.
De Jong, İran’ın tekrar petrol endüstrisine girmesinin ise piyasada radikal değişikliğe sebep olmayacağını ve petrol fiyatındaki kararsız durumun bir süre daha devam edeceğini bildirdi.
Halen Suudi Arabistan ve Rusya'nın günlük petrol üretimleri 10'ar milyon varil seviyelerinde bulunuyor.