Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) sosyal iştiraklerinden olan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) Perakende Güven Endeksi (TEPE) çalışmasının Mayıs ayı sonuçları yayınlandı. TEPAV'dan konuya ilişkin olarak yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
29 Nisan - 17 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilen tam kapanma tedbirlerinin ve döviz kurundaki hareketliliğin etkisiyle TEPE, Mayıs 2021’de bir önceki aya göre 3,0 puan, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 1,9 puan azalışla -18,8 puan değerini aldı. TEPE’nin geçen aya ve geçen yıla kıyasla azalışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki kötüleşme ve mevcut stok düzeyindeki artış olumsuz katkı yaptı.
“Yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” sektörü Mayıs ayında perakende güveni artan tek sektör oldu. Bölgeler bazında incelendiğinde ise Mayıs ayı perakende güveninde en fazla artış Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde görüldü. Perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre AB27 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergilerken, AB ülkeleri genelinde yaşanan yüksek yıllık artışta aşı kampanyalarının daha hızlı ilerlemesinin etkili olduğu
düşünülmektedir.
Perakende güveni geçen aya ve geçen yıla kıyasla azaldı
TEPE değeri, Mayıs 2021’de -18,8 puan değerini alarak geçen yılın aynı dönemine göre 1,9 puan, geçen aya göre 3,0 puan azaldı. TEPE değerinin azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentileri göstergelerindeki kötüleşme ve mevcut stok düzeyindeki yükseliş etkili oldu. Perakendecilerin satış beklentisi azaldı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Mayıs 2021’de -9,5 puan oldu.
Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 0,1 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 0,9 puan azaldı.
Mayıs 2021’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 32,2’si önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 34,6’sı işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 33,1 oldu.
İşlerin durumuna ilişkin değerlendirmeler geçen aya ve geçen yıla kıyasla iyileşti
İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumuna yönelik değerlendirmeler, Mayıs 2021’de - 39,5 puan değerini alarak Nisan 2021’e göre 2,1 puan, Mayıs 2020’ye göre ise 0,3 puan arttı. Mayıs 2021’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 18,6’sı geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 58,1 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise
yüzde 23,2 oldu.
Perakende güveni “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” sektöründe arttı
Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında, Mayıs 2021’de, geçen yılın aynı dönemine göre “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” sektöründe artış gerçekleşirken, “motorlu taşıtlar” sektörü aynı kaldı. Diğer taraftan, “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” ve
“mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörlerinde azalış oldu.
Perakende güveni en çok Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde arttı
Perakende güvenine bölgeler itibarıyla bakıldığında, Mayıs 2021’de, geçen yılın aynı dönemine göre Kuzeydoğu Anadolu, Batı Marmara, Güneydoğu Anadolu, Ege, Batı Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde arttı; Karadeniz, Doğu Marmara, Orta Anadolu, Ortadoğu Anadolu bölgeleri ve İstanbul’da ise azaldı. En fazla azalış -9,5 puan ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşandı.
Perakendede işlerin durumu geçen aya ve geçen yıla kıyasla kötüleşti
TEPE anketine soru bazında bakıldığında, Mayıs 2021’de, “işlerin geçen yıla göre durumu” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” dışındaki tüm değerlendirme ve beklentiler Mayıs 2020’ye kıyasla olumsuz yönde değişti. Bir önceki aya kıyasla bakıldığında ise “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve istihdam beklentileri”, “işlerin geçen yıla göre durumu” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” değerlendirmeleri iyileşirken, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin
durumu”, “mevcut stok düzeyi”, “önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi” kötüleşti.
AB’de perakende güveni geçen yıla ve geçen aya göre arttı
AB-27 Perakende Güven Endeksi, Mayıs 2021’de 1,4 puan değerini aldı. AB-27’de perakende güveni bir önceki aya göre 2,8 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 29,7 puan arttı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-27 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi.
Perakende güveninde Türkiye, Mayıs 2021’de AB-27 ve Euro Bölgesi’nin gerisinde kaldı
AB-27 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında, Mayıs ayında geçen yıla göre en fazla artış gösteren ülkeler Belçika, Estonya ve Avusturya oldu. Endeks değeri geçen yıla göre düşen tek ülke ise Türkiye oldu. Bir önceki aya göre en fazla artış Estonya’da yaşandı. Perakende Güven Endeksinde Mayıs 2020’ye göre artış AB-27’de 29,7 puan, Euro Bölgesi’nde ise 30,2 puan oldu. Nisan 2021’e göre değişim incelendiğinde ise
Türkiye’nin AB-27 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergilediği görüldü.
Konya’da perakende güveni Türkiye genelinden daha iyi performans sergiledi
TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) iş birliğinde hazırlanan Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE), Mayıs 2021’de geçen yılın aynı dönemine göre 0,6 puan artış, bir önceki aya göre ise 3,1 puan azalışla -8,2 puan değerini aldı. Mayıs ayında Türkiye genelinden daha iyi, AB27’den daha kötü performans sergiledi.