Türkiye ve ABD arasındaki sorunlardan biri geçtiğimiz Ekim ayında hakkında iddianame açıklanan Halkbank. ABD Maliye Bakanlığı yetkilisi, Demokrat bir senatörün sorusu üzerine gönderdiği mektupta Başkan Trump’ın Maliye ve Adalet Bakanlığı’na Halkbank’a olası yaptırımların etkisini inceleme talimatı verdiğini belirtti.
Amerikannın sesi internet isetisnde yer alan habere göre, haber ilk olarak Bloomberg’ün internet sitesinde yer aldı. Aynı konuyla ilgili benzer bir haber daha sonra Kongre’deki gelişmeleri haberleştiren The Hill adlı haber sitesinde yayınlandı.
Geçtiğimiz Ekim ayında, ABD Senatosu’nun Mali İşler Komisyonu’nun kıdemli Demokrat üyesi Oregon Senatörü Ron Wyden ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin’e bir mektup göndererek ABD’de Halkbank hakkında açılan soruşturmaya kendisinin ya da Trump yönetiminden başka yetkililerin müdahale edip etmediğine ilişkin bilgi istedi.
ABD basınına göre, Senatör Wyden’ın sorusuna yanıt, ABD Maliye Bakanı Yardımcı Vekili Frederick Vaughan’dan geldi. Habere göre, Vaughan geçtiğimiz hafta gönderdiği mektupta ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin’in 2017 yılı Nisan ayından Kasım ayına kadar üst düzey Türk yetkililerle yedi görüşme yaptığını belirtti.
ABD Maliye Bakanlığı yetkilisi Başkan Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuyu gündeme getirmesinin ardından, Maliye Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı’na Halkbank’a yönelik olası ABD yaptırımlarının etkisini incelemeleri talimatı verdiğini doğruladı. Türk yetkililerin ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarının Halkbank’a olası etkisine ilişkin kaygılarını ifade ettiklerini yazdı.
Ancak mektupta Demokrat Senatör Wyden’ın, ABD’li ve Türk üst düzey yetkililerin 2017 ve 2019 yılları arasında yaptıkları görüşmelerin içeriğine ilişkin yönelttiği soruların cevabı yer almadı.
ABD Maliye Bakanlığı yetkilisi Frederick Vaughan, “ABD yönetimi hukuki sürecin devam ettiği konuları hassasiyetle ele almaktadır. Maliye Bakanlığı’nın yaptırımların olası ihlaline ilişkin hala devam eden yargılama süreci ya da olası soruşturmalarla ilgili yorum yapamaz” ifadelerini de kullandı.
Demokrat Senatör Trump’ın Halkbank talimatını Ukrayna ilişkilerine benzetti
Senato Mali İşler Komisyonu’nun kıdemli üyesi olan Senatör Wyden ise ABD Maliye Bakanlığı’nnın cevabını tatmin edici bulmadığını, cevap mektubunun daha da fazla soru işaretine yol açtığını savundu. ABD’li senatör, Başkan Trump hakkında azil soruşturması açılmasına yol açan Ukrayna konusundaki iddialara da atıfta bulunarak, Trump yönetimi yetkililerinin de bu süreçte bir rolü olup olmadığı sorusunu gündeme getirdi.
Bloomberg ve the Hill’in haberine göre Senatör Wyden yaptığı açıklamada “Halkbank ABD tarihinde İran’a yaptırımların delinmesine yönelik en büyük planı uygulamakla suçlanıyor. Kongre’nin Donald Trump ve onun ahbaplarının devlet kontrolundaki bir Türk bankasına ne ölçüde su taşıdığını ve ABD yönetimi yetkililerini şahsi planlarına dahil ederek Ukrayna’da yaptıkları gibi aynı yöntemi uygulayıp uygulamadıklarını bilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Bloomberg, geçtiğimiz ayki haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Halkbank’a yönelik olası yaptırımları engellemek için pek çok kez konuyu Başkan Trump’la görüşmelerinde gündeme getirdiğini, Trump’ın da Nisan ayındaki telefon görüşmesinin ardından konuyla ilgili olarak ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin ve Adalet Bakanı William Barr’ı görevlendirdiğini yazmıştı.
İki liderin Nisan ayında yaptığı telefon görüşmesinin ardından Halkbank konusunda bir gelişme yaşanmamış ancak geçtiğimiz Ekim ayında ABD’li savcılar Halkbank’ın dolandırıcılık, kara para aklama ve İran’a yönelik yaptırımları ihlal etmekle suçlandığı iddianameyi açıklamış, iddianamenin açıklanması da Suriye operasyonu nedeniyle Beyaz Saray tarafından Türkiye’ye yönelik yaptırımların açıklandığı bir döneme denk gelmişti.
The Hill internet sitesinde yer alan haberde, “Halkbank iddianamesinin zamanlamasının Trump yönetiminin, Türk yetkililerin kaygıları ve Trump’ın şahsi avukatı Rudy Giuliani’nin lobi faaliyetleri sebebiyle iddianameyi geciktirme çabasında olup olmadığına ilişkin soru işaretlerini yarattığı” belirtildi.
Haberde, Demokrat senatörün yönelttiği sorular ve verilen cevabın “Başkan Trump’ın, Ukrayna ile ilişkilerinin azil soruşturması kapsamında irdelendiği bir dönemde, şahsi ve iş ilişkilerinin dış politika kararlarını nasıl etkilediğine” ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdiği ifade edildi.
Haberde, Rıza Sarraf davasında, Başkan Trump’ın şahsi avukatı olan Rudy Giuliani’nin 2017 yılında Sarraf’ın avukatlığını yaptığına ve “Giuliani’nin Trump’ı dönemin Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ı Sarraf’a yönelik suçlamaların düşürülmesi için baskı yapmaya ikna ettiği” iddiasına atıfta bulunuldu. Tillerson’ın o dönem bu iddiayı yalanladığı da belirtildi.
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence 17 Ekim günü Suriye konusunu görüşmek üzere gittiği Türkiye’de yaptığı açıklamada Türk yetkililerin yapılan görüşmelerde Halkbank konusunu gündeme getirdiklerini söylemiş ancak bu konuyla federal savcıların ilgilendiğini belirtmişti.