Türkiye’de 2019 yılında yabancı sermaye ortaklı 12 bin 634 şirket kurulurken Türk şirketlere ortak olmak için en büyük ilgiyi 970 şirketle İranlılar gösterdi. ExpoValley’in incelemesine göre, yeni kurulan şirketlerde Ortadoğu ülkelerinden gelen sermaye tutarı üç yılın ardından ilk kez yüzde 21,8 azalarak 1 milyar doların altına indi.
2019 yılında yabancı ortaklığıyla kurulan şirket sayısı bir önceki yıla göre yüzde %5,7 azalırken faaliyete geçen şirketlerdeki toplam yabancı sermaye tutarı yüzde 40,7 artarak 4 milyar 789 milyon 981 TL’ye ulaştı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerini inceleyen ExpoValley’e göre Türkiye’de yabancı ortaklıkla kurulan şirketlerdeki ortalama yabancı sermaye oranı %83,25 olurken, şirket başına düşen yabancı sermaye oranı ise 379 bin 57 TL oldu. İstanbul, 2 milyar 623 milyon 490 bin 463 TL ile şirket kuruluşunda en çok yabancı sermaye yatırımı alan şehir olurken, Manisa 949 milyon 653 bin 500 TL ile ikinci sırada yer aldı. Manisa’nın bu yükselişinin arkasında Türkiye'de üretim yapmayı planlayan Volkswagen markasının “Volkswagen Turkey Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi”ni Manisa merkezli kurması yatıyor.
Ortadoğu ülkelerinden Türkiye’de 4.031 yeni şirket
ExpoValley, 2019’da kurulan yabancı sermeye ortaklı şirketler içindeki Ortadoğu ülkelerinin payını inceledi. 2018’e göre sermaye tutarının %21,8 azalmasına rağmen yaklaşık 930 milyon 993 bin 889 TL TL’lik sermaye ve yeni kurulan 4.031 şirket ile Türkiye’ye en çok yatırım yapan bölge Ortadoğu oldu.
Bölgenin Türkiye’ye ilgisinde, ihracattaki artışın büyük bir paya sahip olduğunu belirten ExpoValley kurucusu Yusuf Yenitürkoğulları, “Türkiye’de 2019 yılında ihracat bir önceki yıla göre yüzde 2 artarak 180 milyar doları aştı. Türkiye’nin Avrupa’dan sonra en fazla ihracat yaptığı bölge olan Ortadoğu’da ise yüzde 8’lik artışla 26 milyar dolarlık hacime ulaşıldı. Özellikle ihracatımızda önemli ülkelerden, Irak’a 7,6 milyar dolar, ikinci İsrail’e 4,3 milyar dolar ve üçüncü Suudi Arabistan’a ise 3,1 milyar dolar ihracat yapıldı. İhracattaki artışlar, üretimin içinde olmak isteyen Ortadoğulu yatırımcıları Türkiye’de yatırım yapmaya itiyor” ifadelerini kullandı.
Yeni kurulan şirket sayısında İran, yatırım miktarında Suriye birinci sırada
2019 yılında Türkiye’de şirket kurarak yatırım yapan Ortadoğulu yatırımcılar arasında Suriyeliler, toplamda 146 milyon 135 bin 950 TL’lik yatırım tutarıyla birinci sırada yer aldı. Kurdukları 970 şirket ile Türkiye’de en çok şirket kuran İranlılar ise 138 milyon 133 bin 525 TL ile ikinci, Mısırlılar 125 milyon 511 bin 290 ile üçüncü oldu. Ortadoğu ülkeleri kaynaklı sermaye ile kurulan şirketler özellikle gayrimenkul, toptan ve perakende ticaret ile imalat sektörlerinde yatırım yaptı.