Sanayi devleri arasında ipi yine Tüpraş göğüsledi. İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında 2014 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş 37,5 milyar lira ile TÜPRAŞ oldu. İstanbul Sanayi Odası'nın 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 araştırmasının sonuçları açıklandı. Buna göre, önceki yılın birincisi Tüpraş 37.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine birinci, önceki yılın ikincisi Ford Otosan da 10.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine ikinci olurken, önceki yılın dördüncüsü Oyak Renault 8.8 milyar lira üretimden satışlar ile üçüncülüğe yükseldi.
Sıralamada dördüncü sırayı, önceki yılın beşincisi Arçelik 8.5 milyar liralık üretimden satışlar ile alırken, önceki yılın üçüncüsü Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) 6.7 milyar lira ile beşinciliğe geriledi ve ilk 10'a giren tek kumu kuruluşu oldu.
Bu kuruluşları, 6.4 milyar lira üretimden satışlar ile İçdaş Çelik, 6.2 milyar lira üretimden satışlar ile İskenderun Demir Çelik, 6.1 milyar lira üretimden satışlar ile Ereğli Demir Çelik, 6.0 milyar lira üretimden satışlar ile Tofaş ve 5.7 milyar lira üretimden satışlar ile Aygaz izledi.
Böylece, Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu sıralamasının ilk beşinde Tüpraş, Ford ve Arçelik ile 3 ve bunlara ek olarak Tofaş ve Aygaz ile ilk 10'da da 5 Koç Grubu şirketi yer almış oldu.
Faaliyet kârı 30 milyara düştü
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2014 yılında şirketlerin toplam satışlarının geçen yıla göre yüzde 3.9’luk bir artışla 473 milyar liraya çıktığını paylaşarak "Bu artışın 8.2’lik 2014 yılı enflasyonunun altına kalması düşündürücüdür" dedi.
Faaliyet kârlarına bakıldığında 500 büyük şirketin geçen yıla göre performansının biraz düştüğünü belirten Bahçıvan, "2013 yılında faaliyet kârını yüzde 8’e çıkaran 500 büyük sanayi şirketlerimizin, 2014 yılındaki faaliyet kâr oranı yüzde 6.4’e gerilemiştir. Yani 2013 yılında 36 milyar lira faaliyet kârı elde eden şirketlerimizin bu kârı 2014 yılında 30 milyar liraya düşmüştür" dedi.
Gelirlerin yarısından fazlası finansman gideri yazıldı!
Geçen yıl, sanayi şirketlerinin neredeyse esas faaliyetlerinden elde ettikleri kârlarının yarısı ile finansman giderlerini karşıladıklarını hatırlatan İSO Başkanı, "Bu yıl ki tabloda da görebileceğiniz gibi ne yazık ki bu yıl da aynı durum ile karşı karşıyayız. Sanayinin asıl temel faaliyet alanı olan esas faaliyet kârlarına baktığımızda 500 büyük şirketin performansının ciddi oranda gerilediği görülüyor" ifadelerine yer verdi.
2013 yılında faaliyet kârları 36.5 milyar lirayı bulan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, bunun yarısından çoğunu, 19 milyar lirasını finansman gideri olarak kaybetmişti. Bu yılda da 500 büyük şirketleri, 30 milyar lira olan esas faaliyet gelirlerinin yine yarısından fazlasını, 16 milyar lirasını finansman gideri olarak kaybetti.
Zarar eden şirket sayısı 129’dan 83’e indi
İSO 500 listesinin en olumlu verilerden biri zarar eden şirket sayısındaki düşüş oldu. 2014 yılında 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda zarar eden şirketlerin sayısının ciddi bir azalışla 129’dan 83’e indi. Aynı eğilimi EBITDA verilerinin de ortaya koyduğuna işaret eden Bahçıvan, "Bu verilere göre 2013 yılında 32 şirket zarar etmişken, 2014 yılında bu sayı 19’a gerilemiştir" dedi.
İŞTE İLK 100
| Birinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No: | Kuruluşlar | Kamu Sıra No: |
Özel Sıra No: |
Üretimden Satışlar (Net) (TL) |
|
| 2014 | 2013 | ||||
| 1 | 1 | TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. | - | 1 | 37.501.812.917 |
| 2 | 2 | Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. | - | 2 | 10.539.302.862 |
| 3 | 4 | Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. | - | 3 | 8.777.455.748 |
| 4 | 5 | Arçelik A.Ş. | - | 4 | 8.520.701.667 |
| 5 | 3 | EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü | 1 | - | 6.707.382.164 |
| 6 | 7 | İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. | - | 5 | 6.350.289.705 |
| 7 | 9 | İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. | - | 6 | 6.245.223.256 |
| 8 | 8 | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. | - | 7 | 6.114.214.014 |
| 9 | 6 | TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. | - | 8 | 6.000.729.958 |
| 10 | 10 | Aygaz A.Ş. | - | 9 | 5.692.178.368 |
| 11 | 11 | Çolakoğlu Metalurji A.Ş. | - | 10 | 4.780.209.856 |
| 12 | 14 | Mercedes-Benz Türk A.Ş. | - | 11 | 4.771.526.299 |
| 13 | 25 | Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | - | 12 | 4.626.824.128 |
| 14 | 15 | Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | - | 13 | 4.309.264.955 |
| 15 | 12 | Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. | - | 14 | 4.194.318.549 |
| 16 | 13 | PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. | - | 15 | 3.671.224.523 |
| 17 | 16 | Unilever San. ve Tic. T.A.Ş. | - | 16 | 3.391.950.836 |
| 18 | - | BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. | - | 17 | 3.273.297.079 |
| 19 | 18 | Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. | 2 | - | 3.085.712.484 |
| 20 | 17 | Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. | - | 18 | 2.603.143.850 |
| 21 | 20 | Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. | - | 19 | 2.597.664.707 |
| 22 | 30 | Bosch San. ve Tic. A.Ş. | - | 20 | 2.582.434.764 |
| 23 | 19 | Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamülleri A.Ş. | - | 21 | 2.512.956.331 |
| 24 | 34 | Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. | - | 22 | 2.488.442.267 |
| 25 | 21 | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı | 3 | - | 2.482.372.036 |
| 26 | - | İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. | - | 23 | 2.462.050.202 |
| 27 | 22 | İpragaz A.Ş. | - | 24 | 2.457.053.316 |
| 28 | 23 | Kroman Çelik Sanayii A.Ş. | - | 25 | 2.353.457.343 |
| 29 | 24 | Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. | - | 26 | 2.290.068.925 |
| 30 | 27 | Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | - | 27 | 2.281.206.646 |
| 31 | 32 | Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. | - | 28 | 2.278.128.243 |
| 32 | 37 | KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | - | 29 | 2.170.449.862 |
| 33 | 35 | Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | - | 30 | 2.141.431.162 |
| 34 | 28 | Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş. | - | 31 | 2.140.492.279 |
| 35 | 38 | AKSA Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. | - | 32 | 2.066.006.094 |
| 36 | 36 | Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş. | - | 33 | 2.062.922.706 |
| 37 | 31 | Coca-Cola İçecek A.Ş. | - | 34 | 2.042.896.919 |
| 38 | 55 | Oltan Gıda Maddeleri İhr. İth. ve Tic. A.Ş. | - | 35 | 2.037.330.233 |
| 39 | 33 | Ak Gıda San. ve Tic. A.Ş. | - | 36 | 2.036.478.699 |
| 40 | 39 | Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş. | - | 37 | 1.998.826.388 |
| 41 | 42 | Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü | 4 | - | 1.974.517.342 |
| 42 | 43 | Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | - | 38 | 1.953.031.362 |
| 43 | - | - | 5 | - | - |
| 44 | 49 | Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü | 6 | - | 1.901.964.981 |
| 45 | 46 | Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | - | 39 | 1.854.347.191 |
| 46 | 44 | Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayii A.Ş. | - | 40 | 1.846.551.159 |
| 47 | 45 | Yolbulan Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. | - | 41 | 1.832.825.877 |
| 48 | 40 | Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş. | - | 42 | 1.808.539.306 |
| 49 | 41 | İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş. | - | 43 | 1.734.194.501 |
| 50 | 74 | TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. | - | 44 | 1.726.287.599 |
| 51 | 51 | SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş. | - | 45 | 1.720.919.774 |
| 52 | 48 | Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | - | 46 | 1.702.808.608 |
| 53 | 53 | Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. | - | 47 | 1.628.888.987 |
| 54 | 52 | Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş. | - | 48 | 1.597.712.867 |
| 55 | 56 | Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | - | 49 | 1.592.267.954 |
| 56 | 62 | Hayat Kimya Sanayi A.Ş. | - | 50 | 1.560.748.364 |
| 57 | 54 | BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş. | - | 51 | 1.536.843.165 |
| 58 | 50 | Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. | - | 52 | 1.524.178.354 |
| 59 | 60 | Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş. | - | 53 | 1.486.212.838 |
| 60 | 29 | Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş. | - | 54 | 1.483.479.776 |
| 61 | 57 | Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş. | - | 55 | 1.412.403.105 |
| 62 | 61 | Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | - | 56 | 1.359.866.652 |
| 63 | 59 | MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş. | - | 57 | 1.328.196.253 |
| 64 | 58 | Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş. | - | 58 | 1.313.729.373 |
| 65 | 64 | Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş. | - | 59 | 1.278.619.999 |
| 66 | 66 | Sasa Polyester Sanayi A.Ş. | - | 60 | 1.236.768.033 |
| 67 | 72 | Soda Sanayii A.Ş. | - | 61 | 1.220.702.677 |
| 68 | 65 | HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | - | 62 | 1.206.869.527 |
| 69 | 75 | C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş. | - | 63 | 1.199.845.458 |
| 70 | 67 | Türk Pirelli Lastikleri A.Ş. | - | 64 | 1.163.320.730 |
| 71 | 63 | Tüprag Metal Madencilik San. ve Tic. A.Ş. | - | 65 | 1.149.928.635 |
| 72 | 112 | İçdaş Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım A.Ş. | - | 66 | 1.145.149.896 |
| 73 | 71 | Aksa Enerji Üretim A.Ş. | - | 67 | 1.139.061.311 |
| 74 | 78 | Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş. | - | 68 | 1.131.803.071 |
| 75 | 86 | Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş. | - | 69 | 1.107.770.152 |
| 76 | 70 | Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. | - | 70 | 1.053.800.541 |
| 77 | 79 | Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri San. Tic. A.Ş. | - | 71 | 1.050.120.648 |
| 78 | 81 | Ülker Çikolata Sanayi A.Ş. | - | 72 | 1.048.585.193 |
| 79 | 85 | Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. | - | 73 | 1.045.255.606 |
| 80 | 172 | Oltan Fındık San. ve Tic. A.Ş. | - | 74 | 1.038.512.890 |
| 81 | 80 | Tezcan Galvanizli Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. | - | 75 | 1.000.869.791 |
| 82 | 84 | Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş. | - | 76 | 992.982.672 |
| 83 | 69 | Delphi Automotive Systems Ltd. Şti. | - | 77 | 990.085.671 |
| 84 | 87 | Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | - | 78 | 983.140.322 |
| 85 | 76 | Nursan Metalurji Endüstrisi A.Ş. | - | 79 | 980.232.880 |
| 86 | 115 | Yeşilyurt Demir Çelik Endüstrisi ve Liman İşletmeleri Ltd. Şti. | - | 80 | 976.099.045 |
| 87 | - | RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. | - | 81 | 965.941.559 |
| 88 | 47 | Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. | - | 82 | 956.199.426 |
| 89 | 104 | JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş. | - | 83 | 952.695.686 |
| 90 | 102 | Naksan Plastik ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. | - | 84 | 947.098.470 |
| 91 | 89 | BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | - | 85 | 944.864.167 |
| 92 | 88 | Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş. | - | 86 | 934.030.846 |
| 93 | 97 | Trakya Cam Sanayii A.Ş. | - | 87 | 926.987.458 |
| 94 | 96 | Pınar Süt Mamülleri Sanayii A.Ş. | - | 88 | 926.724.201 |
| 95 | 90 | Goodyear Lastikleri T.A.Ş. | - | 89 | 909.171.236 |
| 96 | 116 | Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş. | - | 90 | 893.918.051 |
| 97 | 101 | Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. | - | 91 | 888.717.267 |
| 98 | 91 | Küçükbay Yağ ve Deterjan Sanayi A.Ş. | - | 92 | 888.597.832 |
| 99 | 82 | Koza Altın İşletmeleri A.Ş. | - | 93 | " |
| 100 | 111 | Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima San. Tic. A.Ş. | - | 94 | 886.808.458 |