Ucuz TL ile ihracat artışı programı tutmadı, cari açık yüzde 268 arttı

Temmuz ayı sonu itibarıyla Türkiye'nin 12 aylık cari açığı yüzde 268.12 artışla 36 milyar 672 milyon dolara yükseldi

Türkiye'nin cari işlemler hesabı, temmuzda 4 milyar 10 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 36 milyar 585 milyon dolar oldu. Böylece Türkiye'nin 12 aylık cari açığı yüzde 268.12 artışla 36 milyar 672 milyon dolara yükseldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, cari işlemler açığı, temmuzda geçen yılın aynı dönemine kıyasla 3 milyar 700 milyon dolar artarak 4 milyar 10 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 36 milyar 585 milyon dolara yükseldi.

Bu gelişmede, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre 6 milyar 162 milyon dolar artarak 9 milyar 308 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.

Bu dönemde hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2 milyar 268 milyon dolar artarak 5 milyar 778 milyon dolara yükselirken, birincil gelir dengesi kaynaklı çıkışlar 181 milyon dolar azalarak 559 milyon dolara geriledi.

Altın ve enerji hariç cari işlemler fazlası, geçen yılın temmuz ayında 3 milyar 124 milyon dolar düzeyindeyken, bu yılın aynı döneminde 3 milyar 737 milyon dolara yükseldi. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler ise 1 milyar 578 milyon dolar artarak 4 milyar 90 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

İkincil gelir dengesi kalemi, bu yılın temmuz ayında 79 milyon dolar net giriş kaydetti. Söz konusu kalemde, geçen yılın temmuz ayında 66 milyon dolarlık giriş yaşanmıştı.

Öte yandan, haziran ayına ilişkin cari işlemler açığı 3 milyar 458 milyon dolardan 3 milyar 492 milyon dolara revize edildi.

AA Finans'ın anketine katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının temmuzda 3 milyar 470 milyon dolar açık vermesini bekliyordu. Ekonomistlerin 2022 sonuna yönelik cari işlemler açığı beklentisi ise 48,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmişti.

Portföy yatırımlarında net çıkış oldu

TCMB verilerine göre, temmuzda doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 252 milyon dolar oldu. Bu dönemde, portföy yatırımları 631 milyon dolarlık net çıkış kaydetti.

Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, temmuzda yurt dışı yerleşikler, hisse senedi piyasasında 222 milyon dolarlık, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 173 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. Bankalar ise yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili 13 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.

Yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları temmuzda 983 milyon dolar net artış kaydetti. Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 411 milyon dolar ve Türk lirası cinsinden 287 milyon dolar olmak üzere toplam 698 milyon dolar arttı.

Bu dönemde yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili bankalar 801 milyon dolarlık net geri ödeme, diğer sektörler ise 3 milyar 525 milyon dolarlık net kullanım gerçekleştirdi.

Resmi rezervlerde temmuzda net 4 milyar 423 milyon dolarlık yükseliş yaşandı.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, dönemler itibarıyla ödemeler dengesi gerçekleşmeleri şöyle (milyon dolar):

    2021 Ocak-Temmuz 2022 Temmuz 2022 Ocak-Temmuz
         
A- CARİ İŞLEMLER HESABI -13.677 -4.010 -36.672
1. İhracat 120.235 18.582 144.189
2. İthalat 136.800 27.890 194.556
  Mal Dengesi -16.565 -9.308 -50.367
3. Hizmet Gelirleri 25.382 9.053 42.027
4. Hizmet Giderleri 15.848 3.275 21.864
  Mal ve Hizmet Dengesi -7.031 -3.530 -30.204
5. Birincil Yatırım Kaynaklı Gelirler 4.047 674 4.295
6. Birincil Yatırım Kaynaklı Giderler 11.478 1.233 10.279
  Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi -14.462 -4.089 -36.188
7. İkincil Yatırım Kaynaklı Gelirler 785 79 -484
B. SERMAYE HESABI -38 -17 -31
C. FİNANS HESABI -17.471 -2.977 -4.431
8. Doğrudan Yatırımlar: Net Varlık Edinimi 2.245 406 2.913
9. Doğrudan Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu 6.125 658 6.110
10. Portföy Yatırımları: Net Varlık Edinimi -365 207 4.421
11. Portföy Yatırımları: Net Yükümlülük Oluşumu 3.521 -424 -7.645
11.1. Hisse Senetleri -1.901 -222 -3.580
11.2. Borç Senetleri 5.422 -202 -4.065
12. Diğer Yatırımlar: Net Varlık Edinimi 9.465 2.332 13.578
12.1. Merkez Bankası 0 0 0
12.2. Genel Hükümet 3 0 -5
12.3. Bankalar 5.994 1.278 6.340
12.4. Diğer Sektörler 3.468 1.054 7.243
13. Diğer Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu 19.170 5.688 26.878
13.1. Merkez Bankası 4.715 464 4.469
13.2. Genel Hükümet -27 3 330
13.3. Bankalar 5.682 893 9.039
13.4. Diğer Sektörler 8.800 4.328 13.040
  Cari, Sermaye ve Finans Hesapları 3.756 -1.050 -32.272
D. NET HATA VE NOKSAN 10.208 5.473 24.347
  GENEL DENGE -13.964 -4.423 7.925
E. REZERV VARLIKLAR 13.964 4.423 -7.925
14. Resmi Rezervler 13.964 4.423 -7.925
15. Uluslararası Para Fonu Kredileri 0 0 0