İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) her uygulaması ile ilgili açıklama yapmayı adet edinen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ulaşım fiyatlarına yapılan zammı hakkında belediyeyi "fahiş zam" yapmakla eleştirdi
Bakanlıktan İstanbul'da toplu ulaşıma yapılan zamla ilgili yapılan açıklamada, "Ulaşım ücretlerini sembolik değerlere düşüreceğini söyleyen İBB, şimdi fahiş zamları savunmuştur" denildi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İBB'nin toplu ulaşım zamlarını yüzde 50 oranında 'fahiş' zam yapılması için teklif verdiğini belirttiği açıklamasında, "Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğümüz temsilcisi ile birlikte UKOME Kurulu üyelerinin çoğunluğunun oylarıyla bahse konu zam teklifleri yüksek bulunarak reddedilmiştir" denildi.
Açıklamada bugün gerçekleştirilen UKOME toplantısında ise İBB tarafından tüm toplu ulaşım modlarına yüzde 40 oranında zam yapılmasının teklif edildiği belirtilerek, "Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımız temsilcilerinin ise 'Teklifin yüzde 32 oranında zam yapılması şeklinde değiştirilerek kabulü oyunu kullanıyorum' şerhi düştüğü vurgulandı.
Bu şerhe rağmen, yüzde 40 oranında zam yapılmasını sağlayan UKOME kararı alındığı" belirtilen açıklamada, "Dün yüzde 50 zamda direnen İBB, bugün yüzde 40 zamma razı olmuştur. Söz konusu UKOME kararı neticesinde 2019 yılında gerçekleştirilen yerel seçimlerin ardından mevcut İBB yönetimince yapılan zamlarla elektronik bilet ücretlerinde kümülatif yüzde 195'lik artış yapılarak 2,60 TL'den 7,67 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca aynı şekilde son 3 aylık zaman dilimi içerisinde İBB tarafından yapılan zamlar sebebiyle elektronik bilet ücretlerinde kümülatif yüzde 90'lık artışa neden olunmuştur" ifadeleri yer aldı.
İETT'den Ulaştırma Bakanlığı'na yanıt
İstanbul'da ulaşıma yapılan yüzde 40 zam ve Ulaştırma Bakanlığı'nın yaptığı açıklamanın ardından İETT'den yapılan açıklamada, ''Tek bir yolcunun İETT’ye maliyeti 12,3 lira. İETT’nin yolculuk geliri ise 3,5 lira. Aradaki fark İBB tarafından ödeniyor'' denildi.
İETT, İstanbul'da yapılan ulaşım zammının ardından açıklama yaptı. Açıklamada ulaşım maliyet giderlerinin, gelirlerin neredeyse 4 katı kadar olduğu belirtildi.
Ulaşım zammının zorunluluk haline geldiği belirtilen açıklamada, akaryakıt ve dövizdeki sert artışa vurgu yapıldı.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
"İstanbul’da İBB’ye bağlı İETT tarafından 6 binden fazla araçla verilen toplu taşıma hizmeti, ancak belediyenin destekleri sayesinde sürdürülebiliyor.
Son dönemde toplu ulaşım hizmetini sunmak için zorunlu olan giderlerin maliyetlerinde korkunç artışlar yaşandı. Kasım 2021’de 8,2 lira olan motorinin litre fiyatı yüzde 158 artışla Nisan 2022’de 21,2 liraya yükseldi. Temel pek çok harcamanın dövizle yapıldığı ulaşım alanında Amerikan Doları da aynı dönemde 9,9 liradan yüzde 50 civarında bir artışla 14,7 liraya yükseldi.
İETT’ye bağlı özel halk otobüsleri de dahil edildiğinde, toplu ulaşımda günlük motorin tüketimi 600 bin litreyi buluyor. Sadece motorin artışının İBB’ye getirdiği ek yük 3 milyar liraya ulaşmış durumda. Yıllık akaryakıt tüketiminin sadece KDV ve ÖTV tutarı ise 1,25 milyar lira tutuyor. Eğer merkezi yönetim, çağrısının yaptığımız şekilde toplu ulaşımda tüketilen akaryakıttan KDV ve ÖTV almaktan vazgeçmiş olsaydı, toplu ulaşım ücretlerine zam yapma zorunluluğu bir süre daha ertelenebilirdi. Ancak hükümet bu artışın yükünü vatandaşla birlikte belediyelere de yüklemeyi tercih etti. Ekonomik şartlar vatandaşlar için de çok çok zorlayıcı bir hal almış olmasına rağmen, toplu ulaşım hizmetinin sürdürülebilmesi için ulaşım ücretlerine artış yapmak bir zorunluluk haline geldi. Sadece kamu kuruluşu olan İETT araçları için değil, toplu ulaşımın diğer aktörleri, Halk Otobüsleri, taksiler, minibüsler, yolcu taşıyan motorlar, Şehir Hatları vapurları için de maliyetler karşılanamaz hale gelmiş bulunuyor.
İETT’nin yolculuk gelirleri de sadece motorin tüketimini karşılayamaz hale geldi. Önceden 2 tam bilet karşılığı alabildiğimiz 1 litre motorini bu artış öncesi 4 tam biletle alabiliyorduk. İETT’nin işletme gelirlerinin giderlerini karşılama oranı, yıldan yıla dolar karşısında düşüş gösteren bilet ücretleri nedeniyle 2018’de yüzde 70 iken 2022’de yüzde 31 seviyesine gerilemiş durumda.
Tek bir yolcunun İETT’ye maliyeti 12,3 lira. İETT’nin yolculuk geliri ise, indirimli ve ücretsiz kartlarla beraber bakıldığında, yolcu başına 3,5 lira. Aradaki fark İBB tarafından ödeniyor ve bu fark İBB bütçesinin 4’te 1’i seviyesine ulaşmış durumda."