Türkiye'deki birleşme ve satın alma (M&A) işlemleri 2016 yılında yüzde 53 düşüşle 7 milyar dolara gerilerken, yabancıların gerçekleştirdiği işlemler de 2.5 milyar dolar ile 2009'dan bu yanaki en düşük seviyeye indi.
Kamu kaynaklı işlemlerin öncülüğünde M&A hacminin 2017'de 10 milyar dolara yükselmesi öngörülürken; yurtiçi ve bölgedeki güvenlik endişeleri, ekonomik büyümede yavaşlama ve kurdaki dalgalanmanın ise yabancı ilgisini yine sınırlaması bekleniyor.
2016 yılında Türk şirketlerinin fiyatlamalarının da düştüğü görülürken, finansman temininin de zorlaştığı belirtiliyor.
Ernst &Young (E&Y) Türkiye tarafından açıklanan "Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2016 Raporu"na göre, geçen yıl Türkiye’de M&A işlem sayısı ve hacminde önemli düşüş gerçekleşirken, işlem değeri açıklanan 101 işlemle toplam 4.6 milyar dolar tutarında işlem hacmi yaratıldı. Değeri açıklanmamış işlemlerle birlikte toplam hacim yaklaşık 7 milyar dolar oldu.
Bu tutarlar 2015 yılında sırasıyla 10.7 milyar dolar ve 15 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Özel sermaye fonlarının 2016'da gerçekleştirdiği işlem adedinde artış gözlemlenirken; 70 işleme imza atan fonlar, değeri açıklanan işlemlerle toplam 331 milyon dolar seviyesinde hacim gerçekleştirmiş oldu.
Enerji sektörü işlem hacmi bazında, bilişim sektörü de adet bazında ilk sırada yer aldı. Enerji sektöründe gerçekleşen 30 işlem ile 1.6 milyar dolarlık işlem hacmi yaratıldı.
2016 yılında kamu kaynaklı işlemler toplam işlem hacminde yüzde 23 pay alırken; yerli yatırımcıların, geçmiş yıllarda olduğu gibi kamu kaynaklı işlemlerde yine önemli ağırlığının olduğu görüldü.
YABANCI İŞLEMLERİ 2009'DAN BU YANA EN DÜŞÜKTE
Yabancı yatırımcıların işlem sayısı son altı yılın en düşük seviyesine gerileyerek 93 olurken, yerli yatırımcılar ise 150 işlem gerçekleştirdi.
Yabancı yatırımcıların gerçekleştiği işlem hacminin 2009'dan bu yana en düşük seviyeye gerilediğini belirten EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Kıdemli Müdürü Cem Günfer, "Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdikleri işlem hacminin 2016'da 2.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini görüyoruz. Bu rakam, 2015 yılında 6.6 milyar dolar seviyesindeydi" dedi ve ekledi:
"Bu düşüşte, yurt içinde ve bölgemizde yaşanan güvenlik sorunlarının önemli rol oynadığını söyleyebiliriz. Ayrıca, ekonomik büyümenin azalması ve kurlardaki dalgalanmalar da yabancı yatırımcıların daha temkinli davranmasına sebep oldu."
KUR M&A'LERİ OLUMSUZ ETKİLİYOR, YABANCI 'ŞİMDİ GELMEM' DİYOR
2016 yılı için sene başında 15 milyar dolarlık işlem hacmi öngörüleri bulunduğunu, ancak gerçekleşmenin bunun çok altında kaldığını belirten E&Y Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, "Kurdaki anormal dalgalanma, Suriye ve Rusya ile ilgili gelişmeler, darbe girişimi, OHAL, terör olayları üst üste geldi. Bunlara yabancılar Türkiye'ye gelmeyerek çok sert tepki verdi" dedi ve ekledi:
"Danışman firma olarak bu sene içinde yabancılara çok önemli fırsatlar götürdük. 'Bu zamanda gelemeyiz' dediler. Elimizde Alman, İspanyol, İtalyan ve Güneydoğu Asya'dan örnekler var. Pırlanta gibi aktifler götürdük. Aldığımız cevap hep 'doğru zaman değil' oldu."
Özellikle TL'deki değer kaybının M&A işlemlerini önemli ölçüde etkilediğini belirten Cantekinler, yabancı yatırımcının volatil ülkelere girmek istemediğine dikkat çekti.
2017'DE $10 MLYR TUTARINDA M&A BEKLENİYOR
2017'de ise M&A işlemlerinin yaklaşık 10 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini beklediklerini belirten Cantekinler, özellikle yılın ikinci yarısı için daha olumlu beklentileri bulunduğunu söyledi.
Cantekinler, "Bu yıl 2016'ya göre görece olumlu beklentilerimiz var. Özelleştirmelerin bir kısmının olmasını bekliyoruz. TMSF'nin elinde bazı aktif kıymetlerin piyasaya arz edilmesini bekliyoruz. Elektrik Üretim A.Ş'de ilave satışlar olabileceğini düşünüyoruz. Devlet Demir Yolları, Denizcilik İşletmeleri'nde limanlar var" dedi.
Milli Piyango'nun özelleştirmesinde ise devredildiği Varlık Fonu'nun nasıl davranacağının önemli olduğunu belirten Cantekinler, "Tahvil, bono ya da sukuk gibi bir ihraç mı yapacak yoksa Özelleştirme İdaresi gibi davranıp bunların işletme hakkını mı verecek bilmiyoruz. Ama Milli Piyango da çok ilgi çekici bir kıymet" dedi ve ekledi:
"Köprüler ve karayollarının da halka arz edileceği söyleniyor. Ekonominin biraz daha stabil olması halinde kamu sektöründe birçok işlem olması beklenebilir."
Cantekinler, 2017 yılında kamu tarafında enerji ve altyapı; özel sektörde de perakende, sağlık, imalat, yeme-içme ve bilişim sektörlerinde işlemler beklediklerini belirtti.
Cantekiler, TMSF'nin ise bünyesindeki şirketleri değerini bulunca satmak istediğini, bunun için de TMSF'nin satış için biraz daha beklemeyi tercih edeceğini düşündüklerini söyledi.
FİYATLAMALAR AŞAĞI GİTTİ, TÜRK ŞİRKETLERİ UCUZLADI
Mevcut konjonktürde Türk şirketlerin değerinin de düştüğünü belirten Cantekinler, "Fiyatlamalar aşağı gitti, Türk şirketler ucuzladı. Fakat ucuzlamaları yabancıların ilgisini artırmadı. İhracat yapan şirketleri yabancılar biraz daha güvenli buluyor. Ancak özellikle gelirleri TL olan bir şirketseniz yatırımcının ilgisini çok çekmeyebiliyor" dedi.
Finansman bulmanın da zorlaştığını ifade eden Cantekinler, "Ülke notu düştüğü zaman ülke riski artıyor. Bununla birlikte bazı şirketlerin kendi risk primleri de artabiliyor... Finansmanda da biraz sıkıntılar var. Eski kredileri bulmak çok kolay değil. Ancak alacağınız şirketin çok sağlam bir bilançosu varsa, o zaman daha kolay olabilir" diye konuştu.
Özel sektörün 2017'de ciddi borç ödemesi olduğuna da dikkat çeken Cantekinler, kurdaki yukarı hareket gözönüne alınınca bazı şirketlerin sermaye artırımı yapması gerekebileceğini söyledi.