Norveç'te yaşayanların uzun yıllardır başını ağrıtan ağır vergiler bazı vatandaşları ülkeyi terk etmeye zorluyor. Norveç'in en büyük vergi mükellefi ve yatırım şirketi Aker ASA'nın en büyük hissedarı olan Kjell Inge Røkke, geçtiğimiz Eylül ayında yönetim kurulunun geri kalanına yazdığı açık mektupta, "Norveç'in Asker şehrinden İsviçre'nin Lugano şehrine taşındım" sözlerini kaydetti.
Telegraph'ın haberine göre tahmini net değeri 19,6 milyar Nkr (1,5 milyar £) olan bir sanayi kralı olan Røkke, daha yüksek servet vergisi oranlarıyla vuruldukları için geçtiğimiz yıl Norveç'i terk eden 50 milyarder ve milyoner arasında yer alıyor.
İşçi Partisi koalisyonunun servet vergisi oranlarını 0.1 puan artırmasından bu yana ülkenin en zengin sakinlerinin rekor sayıda kaçışı, hükümete on milyonlarca vergi geliri kaybına mal oldu. Norveç gazetesi Dagens Naeringsliv'e göre, toplam net serveti 40 milyar Nkr'den (3 milyar £) fazla olan 50 yüksek gelirli, 2009'dan bu yana ülkeyi terk ederek İsviçre'ye gidenlerin toplam sayısından daha fazlasını oluşturuyor.
Geçtiğimiz Kasım ayında yürürlüğe giren vergi baskısı nedeniyle daha da fazla varlıklı Norveçlinin ülkeyi terk etmesi bekleniyor.
Servet vergileri uzun zamandır büyüyen sorun
Norveç'in servet vergisi uzun zamandır ülkenin süper zenginlerinin başını ağrıtıyor. Toplam varlıklar / eksi toplam borç olarak tanımlanan vatandaşlarının küresel net değeri üzerinden servet vergisi uygulayan bir avuç OECD ülkesinden biridir.
Birçok ülke para kaçmasın diye servet vergisini kaldırdı
1990 yılında, tamamı Avrupa'da bulunan 12 OECD ülkesi servet vergisi uygulamaktaydı. Ancak bu ülkelerin çoğu, küreselleşen dünyada zenginlerin servetlerini başka yerlere götüreceğine dair artan korkular nedeniyle 1990'larda ve 2000'lerde bu vergileri yürürlükten kaldırdı. İstihbarat firması New World Wealth tarafından yapılan araştırmaya göre, 2000-2016 yılları arasında tahminen 60,000 milyonerini kaybeden Fransa, 2017 yılında varlık vergisini kaldıran son ülke oldu.
Şu anda varlık vergisi uygulayan Avrupa ülkeleri Norveç, İspanya ve İsviçre.
Bu durum, servet vergilerinin hükümet için şaşırtıcı derecede az gelir getirmesine rağmen böyle. OECD'ye göre Norveç'in vergi gelirlerinin sadece küçük bir kısmı - yaklaşık %1'i - servet vergilerinden geliyor. Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Tax Policy Associates'ten Dan Neidle şunları söyledi: "Norveç muhtemelen en önemli servet vergisine sahip gelişmiş ülke, ancak yine de çok önemli değil."
Røkke taşınma için herhangi bir mali neden belirtmedi ve Lugano'nun "ne en ucuz ne de en düşük vergilere sahip" olmasına rağmen "Avrupa'da merkezi bir konuma sahip harika bir yer" olduğunu ekledi.
Yakın zamanda Norveç'i terk eden diğer varlıklı kişiler arasında pil şirketi Feyr'in kurucu ortağı Tore Ivar Slettemoen ve emlak yatırımcısı Ivar Tollefsen'in kızı Ninja Tollefsen de bulunuyor. Kripto para veri şirketi Dune'un 31 yaşındaki kurucu ortağı Fredrik Haga da İsviçre'ye gitti. Servetinin büyük bir kısmını hızla büyüyen şirkete bağlayan Haga, Financial Times'a yaptığı açıklamada bir sonraki vergi faturasının harcanabilir gelirinin birkaç katı olmasından endişe ettiğini söyledi.
Bu kadar çok Norveçlinin kendi servet vergisi olan İsviçre'ye taşınması garip görünebilir. Aslında İsviçre, varlık vergilerinden Norveç'ten bile daha fazla gelir elde ediyor - toplam vergi gelirinin yaklaşık 4'ünü oluşturuyor. Ancak ülke, yabancılar için sunduğu fırsatlarla yeni bir ev arayışında olan varlıklı bireylerin listesinde üst sıralarda yer alıyor.
Bazı İsviçre kantonlarında, İsviçre'de yaşayan ancak çalışmayan bir kişi, dünya çapındaki gelirleri ve varlıkları yerine harcamalarına ve yaşam standartlarına dayalı olarak uygun bir götürü vergiyi tercih edebilir.
Norveç şimdi de kaçanlardan çıkış vergisi kesmeyi planlıyor
Norveç, yüksek vergi ödeyenlerin ülkeyi terk etmelerini engellemek amacıyla, bireylerin ülke dışına çıktıkları anda birikmiş sermaye gelirleri üzerinden vergilendirilecekleri bir "çıkış vergisi" olasılığını araştırdığını açıkladı.
Hükümet, geçtiğimiz Kasım ayında, zengin Norveçlilerin beş yıldan fazla bir süre yurtdışında yaşamaları halinde hisselerini vergi ödemeden satabilecekleri anlamına gelen "beş yıl kuralını" yürürlükten kaldırarak en varlıklı bireylerin ülke dışına akmasını durdurmak için önemli bir adım atmış oldu.