2022 yılı piyasalar açısından oldukça hareketli geçti. Rusya-Ukrayna savaşı, merkez bankalarının kararları, pandemi kısıtlamalarının kalkması gibi gelişmeler piyasalara yön verirken, 1 milyon 300 binden fazla yeni yatırımcının katıldığı Borsa İstanbul, dünyada en iyi performans gösteren piyasa olmayı başardı. Yıl boyunca kırdığı rekorlarla 2022 yılının getiri şampiyonu olmayı başaran Borsa İstanbul endeksi yüzde 196,57’lik artışla 5.509 puandan yılı kapattı. Bu yükseliş 1999'dan bu yana en güçlü artış olarak dikkat çekerken, BIST 100 endeksi 1997'den bu yana ilk defa 4 yıl üst üste yatırımcısının yüzünü güldürdü. Yükselişte düşük faiz nedeniyle alternatif para piyasalarında getirilerin sınırlı kalması ve zayıf TL ile ihracat ağırlıklı şirketlerin elde ettikleri karlılıklar etkili oldu.

Dünya'nın haberine göre Kur Korumalı Mevduat’ın devreye girmesiyle 2022 yılında 18 liranın üzerinde yatay hareket eden dolar kuru ise yılı bir önceki yıla göre kazançla kapattı. TL karşısında ABD dolarının yıllık artışı yüzde 42 olurken, Euro yıllık bazda yüzde 33 yükseldi. Altın fiyatları ise yüzde 40’lık getiri ile yıl boyunca yatırımcının yakından takip ettiği enstrüman oldu.

Piyasacılara göre yıl ikiye bölündü

2023 yılında ilk ve ikinci yarıya yönelik görünüm birbirinden tamamen zıt. Uzmanlara göre yılın ilk yarısında bir noktada seçim sürecini, uygulanacak politikaları ve piyasa yansımalarını, ikinci yarıda ise mevcut politikaların geleceğini konuşacağız. Majör merkez bankaları, enflasyonla mücadele etmek amacıyla faiz hadlerini yukarı çekince büyüme endişeleri üzerinden riskli varlıklar baskılandı. Uzmanlar, merkez bankalarının sıkı para politikalarında sona yaklaştığı görüşünde. Bu açıdan, 2023 yılının ilk çeyreği 2022’ye benzer ancak ikinci yarısı çok daha iyimser olunabilir. Bu nedenle, yurtdışı piyasalar açısından 2023 yılının ilk yarısı ve ikinci yarısı gündüz-gece kadar farklı geçebilir.

Borsaya ilgi 2023’te de sürecek

Peki 2023 yılında piyasalar nasıl bir seyir izleyecek? Yüksek enflasyon, negatif faiz ve uygulanan politikalarla sabit kalan dolar kuru yatırımcıları alternatifsiz bıraktı. Seçime giderken ekonomide oluşacak bir rahatlama ve düşük faiz politikasının en az 6 ay daha devam edeceği beklentisi ile borsanın alternatifsiz tek yatırım aracı olması nedeniyle Borsa İstanbul’a olan ilginin 2023’te de kısmen devam etmesi bekleniyor. 3 milyon yatırımcı sayısını aşan ve 40’dan fazla şirketin halka açıldığı Borsa İstanbul özellikle hisse bazlı büyük fırsatlar sunabilir. Dolar bazında da yatırımcısına %112,4 kazandıran BIST 100 endeksi, seneyi 294,4 sent seviyesinden tamamladı. Endeks dolar bazında rekor seviyesi olan 510 sent seviyesinde hala uzak durumda. Bu da yükselişin devam etme ihtimalini güçlendiriyor.

Şirketlerde kar daralması beklentisi

Piyasa uzmanları, 2023 yılında şirketlerde reel kar daralması bekliyor. Gedik Yatırım’a göre, BIST100 ortalaması reel olarak yüzde 25 üzerinde bir kar düşüşü yaşayacak. Raporda, 2022 yüksek baz etkisi, seçimlerin ardından Ortodoks politikalar, büyümede yavaşlama, TL’nin üretici fiyatlarına nazaran güçlü kalması ve özellikle ihracatçı şirketlerin karlılıklarını azaltma olasılığı bu beklentilere gerekçi olarak gösteriliyor. Gedik Yatırım’ın 2023 yılında reel faaliyet karı büyümesi beklediği sektörler ise madencilik, gıda perakende, yeme içme, ve çimento oldu. Öte yandan Volkan Dükkancık’a göre 2022 yılında seçim önceki konut sektörüne yönelik gelebilecek olası faiz kampanyaları nedeniyle gayrimenkul sektörü, beklentilerden iyi geçen turizm sektörünün desteğiyle havacılık ve ulaştırma sektörü, emtia fiyatları nedeniyle gıda, artan elektrik fiyatları nedeniyle de enerji sektöründeki hisseler ön plana çıkacak.

Altan Aydın ise, sektörel bazda sigortacılık, GYO, otomotiv, perakende & gıda ve telekomünikasyon sektörlerinin ön planda kalabileceğini düşünüyor.

2023 altının yılı olur mu?

Analistler 2023’te altın fiyatları için yükseliş öngörürken, en dikkat çeken yorumu ise Swiss Asia Capital'ın genel müdürü ve baş yatırım yetkilisi Juerg Kiener yaptı. Kiener, küresel resesyonun devam etmesi halinde altının ons fiyatının 2023 yılında 4 bin dolar seviyesine doğru yükselebileceğini söyledi.

2023 yılı için altın fiyatlarına yönelik beklentiler genel olarak yükselişin devam edeceği yönünde. ABD ekonomisinin resesyondan kaçınması ve Fed’in sıkı politika görünümünü iki katına çıkarması ve enflasyonun istendiği gibi düşmemesi durumunda altının düşmesi olası yorumunu yapan analistler ek olarak, Çin’de koronavirüs kısıtlamalarının yeniden yürürlüğe girmesi, piyasa katılımcılarını talep görünümünü yeniden değerlendirmeye zorlayabileceğini söylüyor. Bunun da ‘altın fiyatının çekiş kazanmasını zorlaştırması mümkün’ bir gelişme olarak değerlendiriyorlar.

TL’deki değer kaybı devam eder mi?

Düşük faiz politikasına geçişle birlikte hızla değer kaybeden dolar kuru 2022 yılına 13 TL seviyelerinde başlamıştı. Faiz indirimlerinin 2022 genelinde devam etmesi ve Ukrayna-Rusya krizi ile birlikte patlayan enerji ve gıda krizi TL’deki değer kaybını hızlandırıcı etki yaptı. 2022’yi 18,70 seviyelerinden kapatan doların 2023 yılında 20’yi geçmesi bekleniyor. Bazı aracı kurum raporlarında yıl sonu tahmini 25 TL seviyeleri gösteriliyor.

“2023 belirsizlik teması üzerinden şekillenecek”

2023, her anlamda, yerel ve dış varlıklarda belirsizlik teması üzerinden şekillenecek. Fed’in önderliğinde parasal sıkılaşmanın geleceği, enflasyonun daha düşük seviyelere gerileyip gerilemeyeceği ve resesyon odak noktaları konumunda. İçeride ise yılın ilk yarısında bir noktada seçim sürecini, uygulanacak politikaları ve piyasa yansımalarını, ikinci yarıda ise mevcut politikaların geleceğini konuşacağız. (Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Bölüm Müdürü Orkun Gödek)

“Borsaya ilgi ivme kaybederek sürecek”

Enflasyona alternatif arayan yatırımcılar başka bir yatırım aracında reel getiri bulamayınca çözümü borsaya akın ederek buldu. Bu ilginin 2023 yılında da ivme kaybederek de olsa devam etmesini bekliyoruz. 2023’de enflasyonun gecikmeli etkilerini görebileceğimiz ve marj daralmalarına karşın daha dirençli olabileceğini düşündüğümüz sektörleri tercih ediyoruz. Borsa 6,500'e doğru yükselecek ancak hisse seçimleri daha önemli olacak. (Perform Portföy Fon Yöneticisi Altan Aydın)

“Hisse bazında seçici olmaya devam edin”

Hisse bazında artan volatilitenin de etkisiyle zaman zaman kar satışlarını görüyor olsak da büyük resimde piyasayı yukarı yönde izlemeye devam ediyoruz. Bu süreçte endeks hareketinden bağımsız hisse bazında agresif hareketlerin de süreceğini düşünüyoruz. Hisse bazında seçici olmaya devam ediyoruz. Bu bağlamda önümüzdeki 3-6 aylık vadede getiri arayışındaki yatırımcının adresinin hisse senetleri piyasası olmaya devam edeceğini düşünüyoruz. (Alnus Yatırım Araştırma Direktörü Volkan Dükkancık)

“2023 daha kolay yönetilebilecek”

2023 yeni bir “Kara Kuğu” ile karşılaşılmazsa tüm bu olumsuzluklar ve bunların etkilerinin ardından yönetilmesi daha kolay bir yıl olmaya aday. Küreselde yüzeysel geçecek bir resesyon, enflasyonda normalleşmeyi destekleyecekken içeride de 2023’te enflasyonun dizginlenmeye başladığını göreceğiz. Eğer içeride yumurtadan bir “Kara Kuğu” çıkarmazsak, istemesek de ekonomimizi 2022’den daha iyi yerlere taşıyacaktır. (Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan)