Altına olan yüksek talep Merkez Bankası'nın altın rezervini eritti
Rekor kırılan 2022 yılının ardından, merkez bankaları 2023 yılının ilk çeyreğinde de altın almaya devam ederek yeni bir ilk çeyrek rekoru kırdı. Türkiye ise Mart ayında yüksek talebe yetişebilmek için iç piyasaya 15 ton altın sattı.
Genel olarak, küresel merkez bankası altın rezervleri 2023'ün ilk üç ayında 228 ton arttı. Bu, 2013'te kırılan bir önceki ilk çeyrek rekorundan %38 daha yüksektir.
Merkez bankalarının 2022 yılındaki toplam altın alımı 1.136 ton olarak gerçekleşti. Bu, 1971'de doların altına dönüştürülebilirliğinin askıya alınmasından bu yana, 1950'ye kadar uzanan kayıtlardaki en yüksek net alım seviyesiydi. Bu, merkez bankalarının net altın alımlarının üst üste 13. yılı oldu.
Dünya Altın Konseyi'ne göre, merkez bankalarının altın alımlarının arkasında iki ana etken var: Kriz zamanlarındaki performansı ve uzun vadeli bir değer saklama aracı olarak oynadığı rol.
Jeopolitik belirsizlik ve yüksek enflasyonla sarsılan bir yılda merkez bankalarının kasalarına altın koymaya devam etmeleri ve bunu hızlandırmaları şaşırtıcı değil.
Dünya Altın Konseyi küresel araştırma başkanı Juan Carlos Artigas geçtiğimiz günlerde Kitco News'e yaptığı açıklamada, büyük alımların altının küresel para sisteminde önemli bir varlık olmaya devam ettiğinin altını çizdiğini söyledi.
Altın artık para birimlerini desteklemiyor olsa da, hala kullanılıyor. Neden mi? Çünkü o gerçek bir varlık."
Singapur Para Otoritesi (MAS), rezervlerine 69 ton ekleyerek çeyrek boyunca en büyük tek alıcı oldu. MAS'ın altın rezervleri 2022 yılı sonuna kıyasla %45 artışla 222 tona ulaştı. Dünya Altın Konseyi, Singapur tarafından yapılan büyük alımın, 1. çeyrekteki alımların yalnızca gelişmekte olan piyasa merkez bankalarına ait olmadığını doğruladığını söyledi.
Çin 1. çeyrekte altın rezervlerini resmi olarak 58 ton artırdı. Kasım 2022'de alım raporlarının yeniden yayınlanmasından bu yana Çin Halk Bankası resmi altın varlıklarına 120 ton ekledi.
Çin merkez bankası 2002 ile 2019 yılları arasında 1.448 ton altın biriktirdi ve ardından Kasım 2022'de raporlamaya yeniden başlayana kadar aniden sessizliğe gömüldü. Birçok kişi Çin'in bu sessiz yıllar boyunca kayıt dışı olarak altın biriktirmeye devam ettiğini düşünüyor.
Çin'in resmi olarak açıkladığından çok daha fazla altın bulundurduğuna dair spekülasyonlar her zaman var olmuştur. Jim Rickards'ın 2015 yılında Mises Daily'de belirttiği gibi, birçok kişi Çin'in birkaç bin ton altını "kayıt dışı" olarak Devlet Döviz İdaresi (SAFE) adlı ayrı bir kurumda tuttuğunu düşünüyor.
Geçen yıl merkez bankalarının altın varlıklarında bildirilmeyen büyük artışlar oldu. Genellikle alımlarını rapor etmeyen merkez bankaları arasında Çin ve Rusya yer alıyor. Birçok analist Çin'in dolar riskini en aza indirmek için altın stoklayan gizemli bir alıcı olduğuna inanıyor.
Türkiye ilk çeyrekte büyük bir altın alıcısı olmaya devam etti. Ülkenin resmi rezervleri 30 ton arttı. Ocak ve Şubat aylarındaki toplam 45 tonluk alım, Mart ayında Kasım 2021'den bu yana ilk kez yapılan bir satışla dengelendi. Türkiye Merkez Bankası, külçe altın ithalatına getirilen geçici kısmi yasağın ardından yerel piyasaya 15 ton altın sattı.
Hindistan Merkez Bankası 1. çeyrekte 7 ton altın ekledi. Hindistan 795 tonla dünyanın en büyük dokuzuncu altın rezervine sahip ülkesi konumunda. Hindistan Merkez Bankası 2017'nin sonlarında alımlara yeniden başladığından bu yana 200 tonun üzerinde altın satın aldı. Ağustos 2020'de RBI'nin altın rezervlerini önemli ölçüde artırmayı değerlendirdiğine dair haberler çıkmıştı.
İlk çeyrekteki diğer önemli alıcılar Çek Cumhuriyeti (2 ton) ve Filipinler (1 ton) oldu.
Rusya Merkez Bankası, Ocak 2022 sonundan itibaren verileri doldurarak altın rezervlerini raporlamaya yeniden başladı. Birinci çeyrekte Rusya'nın resmi altın rezervleri 6 ton azalarak 2.327 tona geriledi. Altın, Rusya'nın toplam rezervlerinin %25'ini oluşturuyor. Muhtemelen madeni para basımıyla ilgili olan bu düşüşe rağmen ülkenin altın rezervleri geçen yıl raporlamayı durdurduğu döneme kıyasla 28 ton daha yüksek.
Özbekistan Merkez Bankası (-15 ton) ve Kazakistan Ulusal Bankası (-20 ton) ilk çeyrekte en çok altın satan bankalar oldu. Özbekistan ve Kazakistan gibi yerli üretimden alım yapan bankaların alım ve satım arasında geçiş yapması alışılmadık bir durum değil.
Kamboçya (-10 ton), BAE (-1 ton) ve Tacikistan (-1 ton) diğer önemli satıcılar oldu.
Dünya Altın Konseyi'nden yapılan açıklama şöyle: "Merkez bankası alımları güçlü olmaya devam ediyor ve bu durumun kısa vadede değişeceğine dair çok az işaret var. Bu nedenle, 2. çeyreğe girerken alımların satışlardan fazla olmaya devam edeceğine dair inancımızı koruyoruz. Ancak bu net alımın kesin hızını belirlemek zor. Yıla hızlı başlangıcın sürdürüleceğinin garantisi olmadığı gibi, hem alımlarda hem de satışlarda sürpriz faaliyet potansiyelini de göz ardı etmemeliyiz."