TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Halil Mazıcıoğlu, komisyonda 18 saatlik mesainin ardından kabul edilen Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı'nın getirdiği yeni düzenlemeleri AA muhabirine anlattı.

Tasarının hazırlanmasında emeği geçen eski Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı'ya, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli'ye, muhalefet milletvekillerine, TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken ile sivil toplum örgütlerinin temsilcilerine teşekkür ederek sözlerine başlayan Mazıcıoğlu, tasarının 10 yıldır görüşülmek üzere komisyonda beklediğini belirtti.

Halil Mazıcıoğlu, tasarının kamuoyunda "AVM yasası" olarak bilinmesine rağmen, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı olduğunu söyledi.

Bu tasarının, küçük esnafı koruyan tasarı olduğunu belirten Mazıcıoğlu, tasarıyı bütçe görüşmeleri tamamlandıktan sonra 2015 yılının ocak ayında yasalaştırmayı düşündüklerini söyledi. Mazıcıoğlu, tasarıyla perakende sektöründe verimlilik ve kalitenin arttırılmasının, kayıt dışılığın önlenmesinin, adil rekabetin sağlanmasının ve işyeri açılış işlemlerinin kolaylaştırılmasının hedeflendiğini kaydetti.

"AVM'ler ve büyük süpermarketler olmasın" demediklerini dile getiren Mazıcıoğlu, "Ama üreticimizi ezen bir sistem olmamalı. Üreticilerimizin markalaşması çok önemli" dedi.

Komisyon Başkanı Mazıcıoğlu, tasarının ilk gündeme geldiğinde "kara pazar" gibi manşetlerin atıldığını, AVM çalışanlarından "lütfen bizi işimizden etmeyin" şeklinde mesajlar aldıklarını ifade ederek, "Bu manşetlerin hiç biri doğru değil, böyle bir şey yok. Yani pazar günü AVM'ler kapanmayacak, böyle bir karar alınmadı ancak AVM'lerin hangi gün kapanacağı konusunda il valilerine yetki verilecek. Valiler, AVM'lerin kapanıp kapanmayacağına, o ildeki esnaf, sanayi ve ticaret odalarının temsilcileri görüşerek karar verecek. Vatandaşımız bu konuda rahat olsun. '120 bin kişi işsiz kalacak' dendi, öyle bir durumda yok. Biz işsizlikle mücadele ederken, insanların işinden olmasını istemeyiz" diye konuştu.

Tasarıdaki yenilikler

Tasarının getirdiği yenilikler hakkında bilgi veren Mazıcıoğlu, şunları kaydetti:

"Parakende sektöründe sıklıkla kullanılan alışveriş merkezi, büyük mağaza, zincir mağaza, özel markalı ürün, franchise gibi kavramların ilk kez bu tasarıda tanımlanıyor. Böylece uygulamada kavram karmaşasına son veriliyor. İşyeri açma ve kapanış işlemleri, Parakende Bilgi Sistemi (PERBİS) üzerinden gerçekleştirilecek. Çok sayıda kamu kurum ve kuruluşlarının yer aldığı işyeri açılış, faaliyet ve kapanış süreçleri tek kapı üzerinden sonuçlandırılacak. Bir belge ikinci kez istenmeyecek ve böylece sözkonusu işlemlerdeki uzun ve bürokratik süreç kısaltılacak.

Perakende işletmelerin üretici ve tedarikçilerden talep edebileceği prim ve bedeller kurala bağlanacak. Böylece, perakende işletmeler, satışa konu ürünün talebini doğrudan etkileyen hizmetlerden dolayı üretici veya tedarikçiden, sözleşmede türü ve oranı belirtilmedikçe prim veya bedel talebinde bulunmayacak. Bununla ilgili bize çok şikayet geldi. Bir üretici malı satmış, faturaya kesmiş, parasını almış. Üreticiye 3-6 ay sonra, bir sene sonra o ürünü sattığı firmadan fatura gelebiliyordu.

Küçük ölçekli üretici tarafından üretilen ve hızlı tüketim malı niteliği taşıyan ürünlerin üzerinde perakendecinin ad, unvan veya markasının yanısıra, üreticinin ad, unvan ve markasına da yer verilecek. Diyelim, halil market, coşkun üreticiden yoğurt veya peynir alıyor, o mal halil ismiyle tüketiciye ulaşıyordu.

Şimdi, o ürün üzerinde halil marketin yanısıra, üreticinin de ad ve unvanı olacak. Böylece üreticinin markalaşmasını sağlıyoruz. Üretilen peynir ya da yumurtanın üzerinde üreticinin adı, markası olacak. Kampanyalı satışlardaki süre; işyeri açılışı, devri, kapanışı, adres veya faaliyet konusu değişikliklerinde 3 aya geçemeyecek. Sürekli indirimli satışlar, belirli kurallar dahilinde yapılacak. Yılın her ayı indirim yapan mağazalar var, bu doğru değil. Böyle olunca yan komşudaki mağazanın onunla rekabet şansı kalmıyor. Bu indirimler, bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle bir düzene girecek. Bir firma sürekli indirim yapamayacak, belli sürelerde indirim yapabilecek."

İbadet yeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı olacak

Komisyon Başkanı Mazıcıoğlu, alışveriş merkezlerinde acil tıbbı müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı gibi alanlar oluşturulmasının zorunlu olacağını kaydetti.

Esnaf ve sanatkarların daha düşük maliyetlerle mal tedarik edebilmeleri için, bakanlığı gözetim ve denetimi altında faaliyet gösteren tedarik ve dağıtım kooperatiflerinin kurulabileceğini belirten Mazıcıoğlu, tasarının getirdiği diğer yenilikleri şöyle sıraladı:

- Alışveriş merkezlerinde, esnaf ve sanatkar işletmelerine toplam satış alanının en az yüzde 5'i kadar yer ayrılacak

- Geleneksel, kültürel veya sanatsal değeri olan, kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az binde 3'ü oranında yer ayrılacak

- Hızlı tüketim mallarının satışının yapıldığı büyük ve zincir mağazalarda satış alanlarının en az yüzde 1'ine tekabül edecek şekilde raf alanı yöresel ürünlerin satışına ayrılacak

-Tacir ya da esnaftan, odaya kayıt sırasında ustalık belgesi istenmeyecek. Tatil günlerinde faaliyet için, ruhsat alımı ve ruhsat harcı artık alınmayacak. Emlakçılık ve oto galericiliği gibi ticari faaliyetler için de yeni düzenleme getiriliyor.