Microsoft'un kurucu ortağı ve hayırsever Bill Gates Cuma günü Şi Jinping ile bir araya gelerek, artan jeopolitik gerilimlerin ortasında son yıllarda ABD'li yüksek profilli bir iş adamı ile Çin Devlet Başkanı arasında gerçekleşen ilk temaslardan birini gerçekleştirdi.

Financial Times'ın haberine göre Şi'nin Gates'ten "eski bir dost" olarak söz ettiği görüşme, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Şubat ayında şüpheli bir Çin casus balonuyla ilgili anlaşmazlık nedeniyle ertelenen ve bu hafta sonu Pekin'e yapması beklenen ziyaretin öncesinde gerçekleşti.

Şi, Gates'in bu yıl tanıştığı ilk "Amerikalı dost" olduğunu belirtti ve ABD-Çin ilişkilerinde yüz yüze görüşmelerin önemini vurguladı.

Blinken'in gezisi, ikili diplomatik ve ticari diyaloğun geçici olarak yeniden açılmasının habercisi olabilir. Xi ve ABD Başkanı Joe Biden'ın Kasım ayında Endonezya'daki G20 zirvesinde yaptıkları son görüşmede ilişkilere bir "zemin" oluşturma konusunda anlaşmalarına rağmen son aylarda ilişkiler gerilmişti.

Ancak iki ülke son haftalarda ilişkileri istikrara kavuşturmak ve diyaloğu geliştirmek için çaba sarf etti. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao geçtiğimiz günlerde mevkidaşı Gina Raimondo ile bir araya gelerek 2020 yılından bu yana üst düzey bir Çinli yetkilinin Washington'a yaptığı ilk ziyareti gerçekleştirdi. Wang ayrıca Detroit'te ABD ticaret temsilcisi Katherine Tai ile de bir araya geldi.

Geçtiğimiz ay ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan Viyana'da Çin'in en üst düzey dış politika yetkilisi Wang Yi ile bir araya geldi ve CIA direktörü Bill Burns Pekin'e gizli bir ziyaret gerçekleştirdi.

Blinken, Çin'i ziyaret eden en üst düzey Biden yönetimi yetkilisi olacak, ancak Xi ile görüşüp görüşmeyeceği doğrulanmadı.

ABD'li bir şirkette çalışan ve adının açıklanmasını istemeyen bir yönetici, 2020 yılında Microsoft'un yönetim kurulundan istifa eden ve hayırsever sıfatıyla Çin'i ziyaret eden Gates ile Xi'nin görüşmesinden çok fazla anlam çıkarılmaması konusunda uyarıda bulundu.

Gates Twitter'da, 15 yılı aşkın bir süredir "küresel sağlık ve kalkınma sorunları üzerinde birlikte çalıştığı" yardım kuruluşu Bill & Melinda Gates Vakfı'nın ortaklarını ziyaret etmeyi planladığını yazdı.

Yapılan açıklamaya göre Xi, Çin'in Gates Vakfı ile işbirliğini güçlendirmeye devam etmeye istekli olduğunu söyledi.

Ancak Çin Cuma günü Blinken'in ziyareti öncesinde diyalog arayışında olan ABD'yi "kısır rekabete" karşı uyardı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, "ABD, Çin'in çıkarlarına zarar verirken iletişim talebinde bulunamaz, ABD bir şey söyleyip başka bir şey yapamaz." şeklinde konuştu.

Gates'in gezisi, ABD'nin önde gelen üst düzey yöneticilerinin Çin'deki işlerini yeniden değerlendirmek üzere yaptıkları bir dizi ziyareti izledi.

Apple CEO'su Tim Cook Mart ayında Çin'i ziyaret etmiş ve Xi'nin iki numarası Başbakan Li Qiang da dahil olmak üzere üst düzey yetkililerle bir araya gelmişti. Tesla'nın patronu Elon Musk ve JPMorgan'dan Jamie Dimon da geçen ay Çin'e gittiler ancak ikisinin de Xi ile görüştüğü bilinmiyor.

ABD'li işletmeler dünyanın en büyük tüketici pazarını elde etmek için sık sık rahatsız edici ödünler vermek zorunda kaldı.

Microsoft tarihsel olarak Çin'de güçlü bir konuma sahip olsa da - ülkedeki kişisel bilgisayarların yaklaşık yüzde 90'ı Windows işletim sistemini kullanıyor - bu durum finansal olarak pek fayda sağlayamadı.

Şirketin Çin'in askeri kontrolündeki Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi ile olan araştırma bağları da inceleme altına alındı ve LinkedIn hizmeti 2021'de ülkeden çekilerek ABD'nin son büyük sosyal ağından ayrılmış oldu.

Çin'de iPhone ve diğer ürünlerini üreten Apple, tedarikçilerindeki standartların altındaki çalışma koşullarının yanı sıra Pekin'in güvenlik endişelerini artıran yerel veri depolama taleplerine boyun eğmesi ve on binlerce uygulama ve hizmetin sansürlenmesi nedeniyle kınama ile karşı karşıya kaldı.