Çin ekonomisi, sıfır Covid stratejisinin etkisiyle ve zayıflayan küresel talep nedeniyle yavaşlıyor.

Asya ülkesi, ABD ve İngiltere gibi yüksek enflasyonla mücadele etmese de başka sorunlarla uğraşmak zorunda. Dünyanın fabrikası olarak da bilinen Çin’in ürünleri için hem yurtiçinde hem de uluslararası alanda aniden müşteri kaybı yaşanırken küresel çaptaki ticari gerilimler de büyümeyi engelliyor.

Sözcü'nün haberine göre Çin’de 3. çeyrek büyüme rakamları yakında açıklanacak. Eğer dünyanın en büyük ikinci ekonomisi daralırsa bunun küresel bir durgunluk olasılığını da artırması bekleniyor.

Pekin’in hedefi bu sene için yıllık yüzde 5,5 büyüme. Ancak şu anda bu hedefe ulaşılması olası değil. Çin, Nisan-Haziran dönemini kapsayan ikinci çeyrekte yüzde 0,4 büyümüştü. Ancak analistler o dönem için yüzde 1’lik büyüme bekliyordu.

Öte yandan yuan, ABD doları karşısında değer kaybederken son yılların en kötü performansını sergiliyor. Bu da yatırımcıları korkutarak finansal piyasalardaki belirsizliği körüklüyor. Bu ortamda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 16 Ekim’de başlayacak olan Çin Komünist Partisi Kongresi’nde (CPC) mevcut riskleri değerlendirmesi bekleniyor.

Peki Çin ekonomisi neden kötü durumda? BBC 5 maddede Çin ekonomisini anlattı:

1- Sıfır Covid politikası ortalığı kasıp kavuruyor

Shenzhen ve Tianjin gibi üretim merkezleri de dahil olmak üzere birçok şehirde yaşanan Covid salgınları ekonomik faaliyete zarar verdi. Yasaklar nedeniyle insanlar yiyecek-içecek, perakende veya turizm gibi şeylere para harcamazken bu durum hizmet sektörünü baskı altına aldı.

Bunun yanında imalat sektöründe üretimin küresel talep azalmasının da etkisiyle düştüğü görüldü. Ayrıca ABD gibi ülkelerdeki yüksek faiz oranları ile yüksek enflasyon ve Ukrayna’daki savaş da talebi düşürdü.

Ancak uzmanlar, Pekin’in ekonomiyi canlandırmak için daha fazlasını yapabileceği konusunda hemfikir. Yine de sıfır Covid sona erene kadar bunu yapmak için çok az neden var. S&P Asya Baş Ekonomisti Louis Kuijs, “İşletmeler büyüyemiyorsa ve insanlar parayı harcayamıyorsa ekonomimize para pompalamanın pek bir anlamı yok” dedi.

2-Pekin harekete geçmiyor

Pekin yönetimi ağustosta küçük işletmeler, altyapı yatırımları ve gayrimenkul sektörü için 1 trilyon yuanlık (203 milyar dolar; 180 milyar sterlin) destek planını açıkladı.

Ancak BBC’ye göre yetkililer, büyüme hedeflerini karşılamak ve istihdamı artırmak amacıyla harcamaları yükseltmek için çok daha fazlasını yapabilir.

Kuijs, “Hükümetin ekonomideki zayıflığa tepkisi, önceki ekonomik zayıflık dönemleri sırasında gördüklerimizle karşılaştırıldığında oldukça mütevazı” dedi.

3. Çin’in emlak piyasası krizde

Zayıf gayrimenkul faaliyeti ve konut sektöründeki olumsuz hava da büyümeyi yavaşlattı. Bu durum ekonomiyi sert bir şekilde vurdu. Çünkü gayrimenkul sektörü Çin’in Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYİH) yaklaşık üçte birini oluşturuyor.

Kuijs konu ile ilgili değerlendirmesinde “Konut piyasasında güvenin zayıf olması insanların genel ekonomik durum hakkında emin olmamalarına neden oluyor” dedi.

Ev satın alanlar bitmemiş binalara ipotek ödemeyi reddederken bazıları da evlerinin tamamlanacağından şüphe ediyor. Ayrıca yeni evlere olan talep azalıyor. Bu da fiyatları düşürmeye devam ediyor.

4. İklim değişikliği işleri daha da kötüleştiriyor

Aşırı hava koşulları Çin üzerinde kalıcı bir etki yaratmaya başladı. Şiddetli sıcak hava dalgası ve kuraklık ağustosta güneybatıdaki Sichuan eyaletini ve orta bölgedeki Chongqing şehrini vurdu.

İklimlendirme talebi arttıkça neredeyse tamamen hidroelektrik enerjiye dayanan bazı bölgelerdeki elektrik şebekelerini vurdu. iPhone üreticisi Foxconn ve Tesla gibi büyük üreticilerin fabrikaları üretime ara verdi.

Ayrıca Pekin bu hava olayları nedeniyle işleri bozulan enerji şirketlerini ve çiftçileri desteklemek için milyarlarca dolar harcadı.

5. Çin’in teknoloji devleri yatırımcılarını kaybediyor

Çin’in teknoloji devleri üzerindeki düzenleyici baskısı da dev şirketleri vurdu. Tencent ve Alibaba, geçtiğimiz çeyrekte gelirlerindeki ilk düşüşlerini bildirdi. Tencent’in ve Alibaba’nın 2. çeyrekte kârı yaklaşık yüzde 50 düştü.

S&P konu ile ilgili bir bir notta, “Bazı yatırım kararları erteleniyor ve bazı yabancı şirketler diğer ülkelerdeki üretimi artırmaya çalışıyor” değerlendirmesinde bulundu.