Emlak krizinin pençesinden kurtulmaya çalışan Çin çok daha tehlikeli bir noktaya doğru adım adım ilerliyor.

ABD merkezli banka Citigroup'un bildirdiğine göre Çin'in 22 farklı şehrinde ev satın alan kişiler, inşaatı tamamlanmamış daireler için ipotekli konut kredilerini ödemeyi reddediyor.

Sözcü'nün haberine göre emlak müşterilerinin protestosu, elinde 6 trilyon dolarlık ipotekli konut kredisi bulunduran bankaların denizaşırı emlak tahvillerinde temerrüde düşme riskini artırıyor.

Çin'de emlak firmalarının evleri tamamlamadan satmasına izin veriliyor ve müşterilerin yeni mülklerine sahip olmadan önce ipotekli konut kredilerini ödemesi gerekiyor. Bu ödemeler, emlak geliştiricileri tarafından inşaatları finanse etmek amacıyla kullanılıyor.

Ödeme boykotu, dev gayrimenkul geliştiricisi Evergrande'nin geçen yıl borcunu temerrüde düşürmesi ve diğer birçok şirketin alacaklılardan koruma talep etmesiyle sonuçlanan nakit sıkışıklığı yüzünden artan sayıda projenin ertelenmesi veya durdurulması nedeniyle geldi.

CNN International'ın haberine göre ev fiyatlarının düşme eğiliminde olması da alıcıların, ödemeyi taahhüt ettiklerinden daha az değerli mülklere sahip olacağı anlamına geliyor.

Uzmanlar ev satın alanların ödeme grevine gitmesinin daha fazla gayrimenkul geliştiricisinin temerrüde düşmesine yol açabileceğinden endişe ediyor.

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, Covid-19 pandemisinden kaynaklanan keskin yavaşlamadan kurtulmaya çabalarken konut krizi ülkedeki bankaların omzuna ek bir yük bindiriyor.

Japonya merkezli finans şirketi Nomura'nın analistlerinin perşembe yayımladığı araştırma raporunda, “Ön satışlar Çin'de ev satmanın en yaygın yolu, bu nedenle oradaki riskler yüksek” ifadeleri yer aldı.

Nomura analistleri emlak geliştiricilerin 2013 ve 2020 arasında önceden sattıkları evlerin yalnızca yaklaşık yüzde 60'ını teslim ettiğini ve aynı dönemde Çin'in ödenmemiş ipotekli konut kredilerinin 26,3 trilyon yuan (3,9 trilyon dolar) arttığını tahmin ediyor.

Çin Endüstri ve Ticaret Bankası (IDCBF), Çin İnşaat Bankası (CICHF) ve Çin Ziraat Bankası (ACGBF) dahil büyük yatırımcılar perşembe yaptıkları açıklamada risklerin yönetilebilir olduğuna inandıklarını ve durumu yakından izlediklerini söyledi.

Bloomberg ise Çinli yetkililerin bankalarla acil durum görüşmeleri yaptığını bildirdi.

Çin'in devlet medyalarında yayımlanan çok sayıda habere ve Şangay merkezli araştırma şirketi Çin Emlak Bilgisi Şirketi'nin (CRIC) derlediği verilere göreyse 18 bölge ve 47 şehirdeki alıcılar haziran sonundan bu yana ödeme yapmayı bıraktı.

CRIC ayrıca 2021’de 24 büyük şehirde satılan evlerin yaklaşık yüzde 10’unun inşaatının durduğunu bildiriyor.

Uzmanlar, konut piyasasındaki problemlerin finansal ve sosyal huzursuzluğa yol açabileceğini söylüyor.

Citi analistleri, boykotun Çin bankalarındaki sorunlu kredileri 83 milyar dolar artırabileceğini ve ülkenin, küçük bankaların kötüleşen durumu nedeniyle artan protestolarla boğuştuğu bir zamanda sosyal istikrarsızlığa neden olabileceğini belirtti.

Avustralya merkezli banka ANZ’nin kıdemli Çin ekonomisti Betty Wang ise sorunun ölçeğinin çok daha büyük olduğuna inandığını ifade etti.

Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun son verilerine göre, 70 şehirde yeni ev fiyatları mayısta dokuzuncu ayında da düşmeye devam etti. Alıcılar işleri ve gelirlerine yönelik artan belirsizlikle piyasadan uzaklaştıkça emlak satışları da düşüyor.

Çin’in emlak sektöründeki sıkıntı, 2020’de Pekin’in emlak firmaları için kolay kredilere yönelik sıkı önlemler almaya başlamasıyla tetiklendi ve bu da birçok büyük geliştirici için nakit sıkıntısına neden oldu.

Pekin durumun tırmanmasını önlemek için ya ev satın alanların ipotekli konut kredisi ödemelerini ertelemesine izin verebilir ya da yerel yönetimlerin projeleri satın almasına olanak sağlayabilir.