Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) HSYK'nın yapısında yapılan bazı değişiklikleri iptal etmesinin ardından, AYM'nin görüşleri doğrultusunda HSYK Kanunu'nda değişiklikler öngören beşinci yargı paketi, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi.

Hükümet tarafından 72 madde olarak TBMM'ye sunulan ancak komisyonda HSYK ile ilgili maddeler eklenerek 99 maddeye kadar genişletilen tasarı, kadın ve çocuklara uygulanan şiddete verilen cezaların ağırlaştırılmasını da içeriyor.

Hükümetin Gülen Cemaati ile mücadelesi ve 17 Aralık yolsuzluk operasyonunun ardından adalet bakanına geniş yetkiler veren HSYK Kanunu, TBMM'de büyük tartışmalarla kabul edilmiş ancak CHP, kanunun bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle AYM'ye başvurmuştu.

AYM, kanunun adalet bakanına verilen yetkileri düzenleyen hükümlerinin yanı sıra, HSYK'nın seçimle gelen üyelerinin görevleriyle ilgili suçları ile kişisel suçları hakkındaki soruşturma izni işlemlerinin başkan, kovuşturma izni işlemlerinin genel kurul tarafından, kovuşturma açılması kararı ve kovuşturma mercilerinin belirlenmesinin ise gösterilen yetkili mercilerce yapılmasına ilişkin düzenlemeyi anayasaya aykırı bularak iptal etmişti.

Hükümet, "Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Birleştirilmiş Kanun Tasarısına" eklediği maddeler ile AYM'nin iptal ettiği hususları değişiklik öncesindeki eski haline getiriyor.

HSYK'nın yapısını iptal kararından önceki haline döndürmeyi amaçlayan düzenlemeler çerçevesinde HSYK Teftiş Kurulu Başkan ve başkan yardımcılarını HSYK Genel Kurulu'nun ataması, HSYK üyelerinin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağına Genel Kurul'un karar vermesi, Genel Kurul'un daire başkanını dairenin üyeleri arasından seçmesi konularında tasarıya yeni maddeler eklendi.

AYM'nin iptal ettiği maddelerden biri de Teftiş Kurulu Başkanı'nın HSYK Başkanı olan adalet bakanına karşı sorumlu olması ve Teftiş Kurulu'nun Başkan'ın verdiği görevleri yapmasıydı. AYM'nin iptal kararı üzerine tasarıya eklenen düzenlemeyle, Teftiş Kurulu Başkanı'nın bakana değil kurula karşı sorumlu olması ve Teftiş Kurulu'nun kurulun verdiği görevleri yapması hükmü getiriliyor.

Ayrıca HSYK Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcılarının HSYK Genel Kurulu tarafından atanmasına ilişkin değişiklik de tasarıya eklendi.

HSYK'ya üye seçiminde de AYM'nin iptal ettiği değişiklikten önceki esaslar uygulanacak. HSYK Başkanı, gereken hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilecek. HSYK üyeleri hakkındaki disiplin soruşturması ve kovuşturması da eskiden olduğu gibi HSYK Genel Kurulu tarafından yapılacak.

Ancak AYM'nin yasayı iptal kararından önce HSYK'daki bazı hakimlerin görev yerleri değiştirilmişti.

Kabul edilen tasarı ile HSYK Genel Kurulu'nda görev yapan 657 sayılı kanuna tabi personel, genel sekreterin teklifi ve başkanın uygun görmesi üzerine, mükteseplerine uygun olarak Adalet Bakanlığı'nın merkez ve taşra teşkilatına atanabilecek.

Kurul müfettişleri, görevlerini yerine getirirken Teftiş Kurulu Başkanına; Teftiş Kurulu Başkanı ise HSYK Genel Kurulu'na karşı sorumlu olacak. Mevcut düzenlemede Teftiş Kurulu Başkanı, HSYK Başkanı'na yani bakana karşı sorumluydu.

HSYK Başkanı gereken hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilecek. Buna göre üye tam sayısının salt çoğunluğunun, görüşülecek konuyu da belirten yazılı talebi üzerine Başkan Genel Kurulu olağanüstü toplayabilecek.

Çok tartışma yaratan HSYK üyeleri hakkındaki disiplin soruşturması ve kovuşturması ile ilgili madde de eski haline dönüştürülerek, bu işlemlerin eskiden olduğu gibi HSYK Genel Kurulu tarafından yapılması kararı bağlandı.

HSYK Başkanı, ihbar veya şikayeti doğrudan ya da inceleme yaptırdıktan sonra Genel Kurul'a sunacak. Yapılan görüşme sonucunda, soruşturma açılmasına yer olmadığına ya da soruşturma açılmasına karar verilecek.

Kurulun seçimle gelen üyelerinin görevleriyle ilgili suçları ile kişisel suçları hakkındaki soruşturma ve kovuşturma izni işlemleri Genel Kurul tarafından; kovuşturma açılması kararı ve kovuşturma mercilerinin belirlenmesi ise gösterilen yetkili mercilerce yapılacak.

Tasarıya göre yeniden tanımı yapılan cinsel suçlar için öngörülen cezalar önemli ölçüde ağırlaştırılıyor. Ayrıca sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevi, asliye ceza mahkemesine devrediliyor. Soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları almak ve işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek amacıyla da sulh ceza hakimliği kuruluyor.

Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapanlara verilen ceza da artırılırken, esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişiye verilen 1 yıldan 7 yıla kadar olan hapis cezası, alt sınır 4 üst sınır 12 yıl olarak değiştiriliyor. Kendi kullanımı için ihtiyaç duyduğu esrarı elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi de, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılıyor.