İnşaat sektöründeki "demir krizi" tarafların karşılıklı açıklamaları ile devam ediyor. Üreticilerin ılımlı açıklamalarına karşı inşaatçıların sorunun devam ettiğini dönük değerlendirmeleri ve konunun Bakanlar Kurulu'nda ele alınacak olması sonrası üreticilerde "ithalat" tedirginliği başladı. Sektör temsilcileri, Bakanlar Kurulu'ndan konunun ele alınacak olması üzerine sıkıntının kalmadığı ve gümrük vergisinde indirim olması durumunda yurtiçi üretimin zarar göreceği yönünde açıklamalar yapmaya başladı.

Sektörün önemli isimlerinden Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Başkanı Fuat Tosyalı da konu ile ilgili açıklama yaptı.

Tosyalı, yüksek fiyat ve tedarik sıkıntısı gerekçesiyle hükümetin bazı düzenlemeler üzerinde çalıştığı inşaat demiri piyasasında şu anda bir arz sorunu bulunmadığını; ithalatı artırmak için gümrük vergisinde gündeme gelen olası bir indirimin ise zaten kapasite ve üretim fazlası bulunan yurtiçi üreticilere zarar vereceğini söyledi.

Tosyalı, hammadde ithalatı ve kur ile doğrudan bağlantılı olan demir fiyatlarının aşağı gelmesi için yapılması gerekenin yüzde 18'lik KDV'nin aşağı çekilmesi olduğunu ifade etti. İnşaat sektörü temsilcileri son dönemde piyasada istedikleri miktarda ürün bulamamaktan ve fiyat artışlarından şikayet ediyor. Hükümet ise sektöre yönelik bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Medyada yer alan haberlere göre Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, inşaat demirinde gümrük vergisi konusunda bir ayarlama yapacaklarını açıkladı. Konu hakkında bilgi sahibi bir ekonomi bürokratı da Reuters'a yaptığı değerlendirmede, "Demir fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle inşaat sektörünün tedarik sorunu yaşamaması adına kısa vadede ithalata yönelik vergilerin düşürülmesi konusu çalışılıyor. Ancak bu kalıcı bir çözüm olarak değil kısa vadeli olarak gündemde. Orta ve uzun vadede ise yurt içi üretimi artıracak adımları değerlendiriyoruz" dedi. TÇÜD verilerine göre, 2016'da Türkiye'de 16 milyon inşaat demiri üretilirken, inşaat demiri tüketimi ise 9 milyon ton civarında oldu. 7 milyon ton civarında da ihracat gerçekleştirildi. 

Türkiye Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci uzun ürün ihracatçısı, en büyük de nervürlü inşaat demiri ihracatçısı konumunda bulunuyor. İnşaat demiri tartışmalarıyla ilgili Reuters'a yaptığı değerlendirmede Tosyalı, "Arzda bir sıkıntı söz konusu değil. İnşaat sektöründeki oyuncuların plansız hareket etmesinden kaynaklanan geçici bir durum yaşandı. Referandum öncesi inşaatçılar taleplerini ertelediler, hepsi ne olur ne olmaz diye öteleyip beklediler" dedi ve ekledi: "Referandum sonrasında talebe birden yüklenme oldu. İnşaatçılar 'yarın şu kadar mal istiyorum' diye sipariş geçiyor. Çelik sektörü stokla çalışan bir sektör değil. 10 gün sonra veririm dediğimizde hemen yarın istiyor. Bu nedenle sektörde bir sorun varmış gibi suni bir gündem yaratıldı." TÇÜD verilerine göre, Nisan'daki referandum öncesinde yılın ilk üç ayında, ağırlıklı bir şekilde inşaat sektörü tarafından tüketilen uzun ürün üretimi yüzde 9.8 azalışla 6 milyon ton olurken, tüketim ise yüzde 21.1 düşüşle 3.36 milyon tona geriledi. Referandum sonrası ani talep artışıyla birlikte yaşanan kısa dönemli sıkışıklığın aşıldığını ve şu anda taleplerin normal şekilde karşılandığını belirten Tosyalı, "Son bir haftadır talepler günlük olarak karşılanıyor. Piyasa rahatlasın diye ben Tosçelik olarak 15 gündür piyasaya 50,000 ton verdim. Diğer üreticiler de ihracatlarını ötelediler. Zaten Ramazan sebebiyle talep de durdu. Herhangi bir sıkıntı yok" diye konuştu.

"FİYATLARI YÜKSELTEN KUR VE EK MALİYETLER"

Türkiye’de uzun ürünlerde hem kapasite, hem de üretim fazlası olduğunu belirten Tosyalı, arz fazlasının olduğu bir ortamda üreticilerin spekülatif şekilde fiyatları artırmasının mümkün olmadığını söyledi. Fiyatların uluslararası piyasalarda ve dolar bazında belirlendiğini ifade eden Tosyalı, "Dolar/TL 4 lirayı gördü, hammadde ithalatına bağlı sektörüz. Yüzde 18 KDV var. 100-150 lira navlun söz konusu. Bu para tamamen çelikçinin cebine girmiş gibi bir algı oluşturuluyor" dedi ve ekledi: "Fiyatların düşmesi için KDV'nin en az yarıya düşürülmesi, mümkünse tamamen kaldırılması gerekiyor. O zaman fiyatlar da bir anda yüzde 18 düşer." Ekim 2016'da 375 dolar/ton seviyesinde bulunan demir fiyatları Mayıs itibarıyla 475 dolar/ton seviyesinde bulunuyor. Türkiye'nin inşaat demirinin en düşük fiyatla satıldığı ülkelerden biri olduğuna işaret eden Tosyalı, Çin'deki inşaat demiri fiyatlarının bile şu anda Türkiye'dekinden 30-40 dolar daha yüksek olduğunu söyledi.