Almanya'nın en büyük bankası Deutsche Bank, 9 Haziran tarihli müşterilerine gönderdiği bir notta, bankanın Ukrayna işgalinden önce ihraç ettiği depo sertifikalarını (Depositary Receipts - DR) destekleyen hisselerde bir eksiklik olduğunu ve bu hisselere ulaşılamadığını açıkladı. Söz konusu hisseler Rusya'da farklı bir depoziter bankalar tarafından tutuluyordu.

Deutsche, söz konusu kaybın, Moskova'nın yatırımcıların DR'lerin bir kısmını yerel hisse senetlerine dönüştürmesine izin verme kararına bağladı. Notta yer alan bilgiye göre, söz konusu dönüştürme işlemi Alman bankasının "katılımı ya da gözetimi" olmaksızın gerçekleştirilmiş ve Deutsche şirket hisseleri ile depo sertifikaları arasında mutabakat sağlayamamış.

Rus DR'lerini ellerinde tutmaya devam eden yatırımcılara danışmanlık yapan iki kaynağın Reuters'e verdiği bilgiye göre, Deutsche, depo makbuzu sahiplerini, hakları olan tüm hisselerin mülkiyetini tam olarak alamayacakları konusunda resmi olarak bilgilendiren ilk büyük banka oldu.

DR'ler, yerel bir borsada işlem gören yabancı bir şirketteki hisseleri temsil eden bir banka tarafından verilen sertifikalar. DR'lerin Rus şirketindeki hisselerle değiştirilmesi, paralarını geri alma çabasına yönelik ilk adım.

Kayıptan etkilenen hisseler arasında ulusal havayolu Aeroflot (AFLT.MM), inşaat firması LSR Group (LSRG.MM), madencilik ve çelik firması Mechel (MTLR.MM) ve Novolipetsk Steel (NLMK.MM) bulunuyor.

Rusya Merkez Bankası konuyla ilgili hemen yorum yapmadı. Rusya'nın Ulusal Takas Deposu, hisselerin dönüştürülmesinin Rus mevzuatına uygun olarak gerçekleştirildiğini ve bu mekanizmanın uygulanmasından sorumlu muhasebe kurumu olmadığını söyledi.

Batı'nın yaptırımları ve Rusya'nın karşı önlemleri, siyasi bölünmenin her iki tarafındaki vatandaşların ve şirketlerin varlıklarını riskli duruma getirmişti. Moskova,  Washington tarafından "çıkış vergisi" olarak adlandırılan ülkeden ayrılmak isteyenlerden federal bütçeye %10 katkı payı talep ediyor.

Kremlin ayrıca Nisan ayında iki Avrupalı enerji şirketinin Rusya'daki iştiraklerine el koyarak, ekonomik ve siyasi çıkarlarını eleştiren şirketler üzerindeki yabancı etkisini azaltmaya yönelik bir stratejinin altını çizerek varlıkları geçici olarak kontrol altına almıştı.

Yatırımcı kaynakları, küçük hedge fonlardan büyük küresel varlık yöneticilerine kadar önemli sayıda yatırımcının hala depo sertifikalarını elinde tuttuğunu söyledi. Yatırımcıların çoğu Rus varlıklarını sıfıra indirdi ancak bazıları hala gelecekte değer kazanma umudu taşıyor.

 

Deutsche notunda, defterlerini daha sonraki bir tarihte uzlaştırabilmesi halinde, daha fazla hisseyi hak sahiplerine iade etmeye çalışacağını söyledi. Ancak yatırımcılara iade edebileceği hisselerin satışından elde edilecek net gelirin mevcut piyasa fiyatından "önemli ölçüde daha düşük" olacağı konusunda uyarıda bulundu.

Banka, Rusya Hükümeti Yabancı Yatırımları Kontrol Komisyonu'nun bu tür hisselerin "takdir edilen piyasa değerinden en az %50 indirimle" satılmasını şart koştuğunu anladığını söyledi.

"Depo Sertifikaları" nedir

Depo sertifikası, "DR" İngilizce karşılığı olan "Depositary Receipts", genellikle yabancı bir ülkedeki bir şirketin hisselerini temsil eden ve başka bir ülkede listelenen ve işlem gören bir menkul kıymettir. Depo sertifikaları, yatırımcıların yabancı şirketlerin hisselerini kolaylıkla alıp satmalarını sağlar, çünkü bu hisseler genellikle yerel para biriminde fiyatlandırılır ve yerel düzenlemelere tabidir.

DR, Depositary Receipts kelimesinin kısaltmasıdır ve Türkçeye "Depo Sertifikaları" olarak çevrilebilir. En çok bilinen depo sertifikası türleri Amerikan Depo Sertifikaları (ADR) ve Global Depo Sertifikaları'dır (GDR).

Depo sertifikaları, yabancı şirketlerin hisselerine yatırım yapmayı daha basit ve daha az riskli hale getirir çünkü yatırımcılar doğrudan yabancı bir borsada işlem yapmak yerine kendi ülkelerinde işlem yapabilirler. Bu, yabancı ülkelerde işlem yapmanın karmaşıklığını ve belirsizliğini azaltır. Yani DR'ler, yatırımcılara global portföylerini çeşitlendirebilme olanağı sağlar.