ABD Merkez Bankası’nın (FED) kötü gelen ABD verilerinin ardından faiz artırımlarını öteleyebileceği beklentisinin global bazda doların değer kaybına neden olmasıyla dolar dün 2.8853 seviyesine kadar indi. Bu seviye 7 Aralık 2015’ten bu yana doların en düşük düzeyi oldu.

Dolar hafta başında çıktığı 2.97’lik seviyeye göre ise 9 kuruşluk bir gevşemeye imza attı. TL’nin dolar karşısında 2 günlük değer kazancı dün bir ara yüzde 2’ye yaklaşırken, bankacılar piyasaya 1-1.5 milyar dolar civarında giriş olduğunu tahmin ediyor. Doların 25 Ocak’tan sonra hızla aşağı gelerek o günden sonra yaklaşık 14 kuruş gerileyerek 3.02 liradan 2.88 liraya kadar inmesinin ana nedeni FED’in faiz indiriminin ertelenme olasılığı olsa da kulislerde dolaşan iddialar FED’in yanı sıra Ortadoğu’dan ciddi bir etki olduğunu gösteriyor.

İran’ın şimdiye kadar birkaç ülkede tutmak zorunda kaldığı ancak artık serbestlik kazanan 100 milyar dolarlık servetinin bu düşüşte etkili olduğu konuşuluyor. Şöyle ki İran’ın özellikle Dubai ve Malezya’daki parasının bir kısmının uluslararası yatırımları ve ticareti finanse etmek için kullanma amaçlı belirli miktarlar halinde Türk Lirası’na döndüğü ifade ediliyor.

Yüklü alımlar

Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, paranın henüz Türkiye’ye gelmediği ancak Ortadoğu’daki bankaların Türkiye muhabir bankaları aracılığıyla satın alındığı kaydediliyor. Özellikle dolar satım işlem emirlerinin 100 milyon dolarlık adımlar halinde yapılması bu tezi doğrulayan gelişme olarak görülüyor. 2 günde İran’dan 500-700 milyon dolar geldiği iddia ediliyor. Bu ülkenin kısa sürede uluslararası dolaşıma sokacağı yaklaşık 5 milyar doların 2 milyarını Türkiye’ye getireceği veya Türk Lirası’na dönerek değerlendireceği ifade ediliyor.

Yabancı yatırımcıların dolar satıp Türk Lirası ürünlere girmesiyle tahvil-bono piyasasında ise 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvil yüzde 10.70’den yüzde 10.62’ye kadar indi. Öte yandan 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvil yüzde 11.08’den 11.02’ye geriledi.

Neden TL

-İran’ın parasını Türk Lirası’na döndürme nedeninin ise petrol geliri olan ülkenin petrol fiyatı düştüğü için kaybettiği geliri petrol gerilediğinde yükselen para birimine dönme politikası olduğu kaydediliyor.

-Bu sistemi yakında birçok Körfez ülkesinin de kullanabileceği ve Türkiye’ye yoğun bir para girişinin olabileceği tahmin ediliyor.

-İran’ın şimdilik Ortadoğu’da tuttuğu parayı uluslararası piyasalarda mobilize edebilmek için Türkiye’ye fiziki olarak getirebileceği ve ticari işlemlerinin finansmanında kullanacağı belirtiliyor.

-İhtiyacı oranında TL’de tuttuğu parasını dolar veya Euro’ya dönebileceği öne sürülüyor.

Petrol de destekledi

Borsa İstanbul da oluşan global iyimserlik ile yüzde 1.69 yükselerek 74 bin 505’e kadar tırmandı. Doların düşüşünde başrolu oynayan ABD’de açıklanan son zayıf verilerin ardından ABD tarımdışı istihdam verisi izlenmeye başlandı.

Sadece TL değil Euro ve diğer gelişmekte olan para birimleri de dolar karşısında önemli kazançlar sağladı. Euro/ dolar paritesi yüzde 0.76 yükselişle 1.11’e çıkarken Rus Rublesi, Hırvat Kunası ve Macar Forinti’nin kazançları yüzde 1’i buldu. Bir bankacı, “ECB, BoJ gibi büyük merkez bankalarının parasal genişlemeyi sürdürerek ekonomik aktiviteye destek vermeyi sürdüreceği düşüncesinin yanı sıra ABD’den gelen zayıf veriler de FED’in faiz artırımına gitmekte zorlanacağına işaret ediyor. Petrol fiyatlarındaki artış da risk algısında toparlanmaya destek verdi” değerlendirmesinde bulundu