Ticaret Bakanı Mehmet Muş, elektronik ticarete yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifinin, birden fazla oyuncunun pazarda yarışabileceği bir sistemi kurmaya çalıştığını, adil ve rekabetçi bir ortamın oluşmasının hedeflendiğini belirtti.

Muş, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerindeki görüşmelerde konuştu.

Düzenlemenin, Ticaret Bakanlığına, e-ticaretin yönetilmesi konusunda gerekli enstrümanları vereceğini düşündüklerini dile getiren Muş, Kovid-19 salgını süreci ile e-ticaret alanının hızla büyüdüğünü aktardı.

Perakende e-ticaret hacminin 2021'de 234 milyar liraya ulaştığını belirten Muş, bu hacmin yaklaşık 110 milyar lirasının aracılık hizmetini veren firmalardan geldiğini söyledi.

Düzenlemenin e-ticaret platformlarında yalnızca bir değil birden fazla oyuncunun olmasını, ürünlerini satmaya çalışan KOBİ veya orta ölçekli firmalara bu anlamda koruma sağlanmasını amaçladığını ifade eden Muş, "Tüketici açısından nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? Farklı platformlarda ürün tedarik hakkına sahip olursanız, eğer bir ürünün fiyatını farklı görüyorsanız, size teslimatı konusunda farklı tarihler veriliyorsa veya kalite konusunda sorunlar yaşıyorsanız alternatiflere kayma imkanına sahipsiniz. Dolayısıyla düzenleme birden fazla oyuncunun pazarda yarışabileceği bir sistemi kurmaya çalışıyor, adil ve rekabetçi bir ortamın oluşması hedefleniyor." diye konuştu.

"Rekabet Kurulu tedbirler alıyor"

Rekabet Kurulunun e-ticaret konusunda bazı tedbirler aldığına değinen Muş, "Hayatımıza yeni giren bir alan. Şu an cep telefonu üzerinden istediğiniz anda, istediğiniz ürünün alışverişini yapabiliyorsunuz. Dolayısıyla bütün dünyada yeni düzenlemeler yapılıyor. Özellikle AB'nin ve ABD'nin çalıştığı taslaklar var. Onlarda da rekabet kurumu var ama özellikle bu alana münhasır düzenleme yapma ihtiyacı hissetmişler." dedi.

Muş, Avrupa Birliğinin, mevcut e-ticaret düzenlemelerinin teknolojik gelişmelere bağlı olarak yetersiz kalması nedeniyle yeni kurallar ortaya koyduğunu belirtti.

ABD'de e-ticaret konusundaki bir kararnamede firmalar ve tüketiciler başta olmak üzere tüm ekonomik aktörler için adil rekabet koşullarının önemine vurgu yapıldığını aktaran Muş, kararnamede, ekonomide çok sayıda küçük işletmenin hayatta kalabilmek için birkaç elektronik pazara bağımlı duruma geldiklerine dikkat çekildiğini söyledi.

"Cüzdan uygulaması sizi sürekli oraya kanalize ediyor"

Ticaret Bakanı Muş, aşırı reklam ve "para yakma" denilen uygulama ile firmaların sürekli zarar yazdığını ancak pazar payı kazandığını ifade ederek, şöyle konuştu:

"Bunun bir amacı var, belli bir pazara ulaşmak. Dolayısıyla bunun biraz kontrollü yapılmasını arzu ediyoruz. Çünkü aşırı reklam ve para yakma, diğer oyuncuların dağıtım kanallarına ulaşmasının önünde engel oluyor. Bunun için düzenlemede kargo ve finansla alakalı özel atıflar yapıldı. Düzenleme, belli bir büyüklüğün üzerine çıkan platformlara kargo hizmetinin dışarıya verilmesini kısıtlıyor. Bununla dağıtım kanallarının açık olması ve yeni oyuncuların piyasaya girmesine imkan sağlanması amaçlanıyor.

'Cüzdan' uygulaması ile 'önce para aktar, ödemelerinizi buradan yapın.' denilerek size bir indirim veriliyor. Sizi sürekli oraya kanalize ediyor. Mali durumunuzu görüyor, size finans sağlamaya başlıyor. Hem finans hem dağıtım gücünü hem de o lojistiği tek elde topladığınızda bu ülkenin perakende sektörü ile alakalı dikkat edilmesi gereken bir noktaya ulaşmış oluyor."

"Yasalaşması elimizi gerçekten rahatlatacak"

Mehmet Muş, kanun teklifi ile adil ve rekabetçi bir ortamın oluşmasının hedeflendiğini söyledi.

Sektördeki tüm firma ve paydaşlarla birden çok görüşme gerçekleştirdiklerini belirten Muş, şöyle devam etti:

"Ürününüzü satıyorsunuz, size bir adres geliyor, 'Buraya şu ürünü gönder.' deniyor. Siz bunu gönderiyorsunuz, 'Ödemenizi platformdan alacaksınız.' deniyor. Bazen vadeler çok uzayabiliyor. Gücünüz yoksa platform ona göre davranıyor. Güçlü bir firmaysanız, büyükseniz ona göre davranıyor. Bu düzenleme ile platforma şu söyleniyor, 'Parayı aldıktan, hesabına geçtikten sonra 5 iş günü içinde o firmanın, tedarikçinin parasını öde. Bunu 3 ay bekletme.' Bu platformlara, 'Bunlar belki küçük olabilirler, mali güçleri olmayabilir ama siz 'ben indirim yapıyorum, sen de bu kadar indireceksin diyemezsin.' diyoruz. Sözleşme varsa yapabilirsin. Firma, 'Ben ürünümde indirim yapacağım.' diyorsa o ayrı, buna biz karışmıyoruz."

Muş, sektördeki tüm talepleri topladıklarını, kanun teklifinin yasalaşması konusunda milli bir duruş sergilenmesi gerektiğini dile getirdi.

"Kanun teklifinin yasalaşması elimizi gerçekten rahatlatacak." diyen Muş, hiçbir yasanın mükemmel olmadığını, mutlaka eksikleri olabileceğini, düzenlemenin amacının, e-ticaretteki yoğunlaşmanın piyasaya yayılması olduğunu vurguladı.

Ticaret Bakanlığı olarak e-ticaretin ihracatına da teşvikler verdiklerine değinen Muş, "Bununla alakalı yeni kararlarımız çıkacak. Özellikle bu alanı da teşvik edeceğiz. Siz ihracat yapıyorsanız, bütün burada saydıklarımızın dışına çıkarıyoruz. Burada hiçbir kısıta tabi değilsiniz. İstediğiniz kadar ihracat yapabilirsiniz. Ayrıca çıkaracağımız yeni kararlarla, teşvik mekanizmalarımızla burada da firmalarımızı destekleyeceğiz." ifadelerini kullandı.