Et fiyatları fırladı, tüketim düştükçe düştü
Yüksek gıda enflasyonu Türkiye'yi kasıp kavurmaya devam ediyor. Et fiyatları fırlarken, buna bağlı olarak vatandaşın alım gücünün düşmesiyle birlikte et tüketimi iyiden iyiye azaldı.
Bu yıl kurbanlık fiyatlarının yüzde 100’ün üzerinde zamlanmasının ardından satışlarda ciddi düşüş bekleniyor ancak vatandaşın kırmızı et tüketimi her geçen yıl azalmaya devam ediyor.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) verilerine göre, vatandaşın sofrasından son 5 yılda 28 kilo kırmızı et eksildi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan ETBİR Başkanı Ahmet Yücesan, 2017’de yıllık kişi başı kırmızı et tüketimi 14 kilo iken bu rakamın 2022’de 7 kiloya kadar düştüğünü açıkladı.
Bu hesaba göre, dört kişilik bir aile beş yıl önce yıllık 56 kilo kırmızı et tüketebilirken, artık 28 kilo tüketebiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon sepetindeki madde fiyatlarını son iki aydır açıklamıyor. Ancak açıklanan son verilere bakıldığında, daha etinin kilogram fiyatının 2017 Nisan’da 40,73 TL iken 2022 Nisan’da 111,53 TL’ye yükseldiği görülüyor.
Ancak bunlar, ülke genelindeki ortalama fiyatlar. Çarşı pazardaki kırmızı et fiyatları ise TÜİK’teki bu fiyatların iki katının üzerinde.
Kırmızı et tüketimindeki ilk kırılmanın pandemide yaşandığını söyleyen Yücesan, o dönem sosyal hayatı kısıtlayıcı önlemler nedeniyle tüketimin ilk olarak endüstriyel tarafta azaldığını aktardı.
Yücesan, “Ancak daha sonra artan fiyatlar ve alım gücündeki daralma nedeniyle hane halkının et tüketimi azalmaya başladı. Aradan iki sene geçmesine rağmen hâlâ toparlanamadı” dedi.
Yücesan, fiyatların geldiği seviyeden dolayı bu yılın ilk 6 ayında vatandaş tarafındaki talebin yüzde 30-35 civarında düştüğünü aktardı.
2022’nin ilk 6 aylık döneminde üretim maliyetlerinde yüzde 150’nin üzerinde artış olduğunu söyleyen Yücesan, nihai ürün fiyatlarının ise aynı dönem aralığında yüzde 110 civarında arttığı bilgisini verdi.
Ancak talepteki düşüşün sürmesi nedeniyle maliyetlerdeki artışın etiketlere tam olarak yansıtılamadığını kaydeden Yücesan, “Kurban Bayramı sonrası da talepteki düşüş sürecektir. Bu yüzden bayram sonrası fiyatlarda değişim olmaz ama eylül ya da ekim ayında yeni bir zam gündeme gelebilir” diye konuştu.
Öte yandan, süt üreticisinin uğradığı zarar nedeniyle anaç hayvanların kesime gönderilmesinin kırmızı et üretiminde 2022’nin ikinci yarısından itibaren sorunlar yaratacağına da dikkat çeken Yücesan, şöyle devam etti:
“Sütte yaşanan krizin ete de sıçramasına az kaldı. Bunun net sonuçlarını 2023’te göreceğiz. Azalan üretim, fiyatları daha da yukarı çekecektir. Süt üreticisinin zararlarının giderilmesi çok önemli.”