Harvard'dan Larry Summers ve JPMorgan'dan Jamie Dimon, Beyaz Saray ve Kongre'nin borç tavanı krizini önlemek için birlikte çalışmasından iki ay sonra not indiriminin zamanlamasını sorgulayarak kararı sırasıyla "beceriksiz" ve "saçma" olarak nitelendirenler arasındaydı.

Ancak Reuters'ın haberine göre, Fitch önceki haftalarda değerlendirmelerini yaparken iyi oluşturulmuş bir süreç izledi ve bu süreç boyunca çeşitli adımlarda ABD'li yetkilileri de sürece dahil etti. Fitch, nihai kararını açıklamadan yaklaşık 24 saat önce ABD Hazinesi'ne bildirdi.

Fitch, Mayıs ayı sonunda, Başkan Joe Biden ve Kongre'deki Cumhuriyetçiler arasındaki borç tavanı çıkmazının zirvesinde, ABD'nin AAA notunun kredi izleme-negatif seviyesine getirildiğini duyurdu.

O dönemde Fitch, borç tavanı konusundaki sertlik, "ABD makamlarının orta vadeli mali zorluklarla anlamlı bir şekilde mücadele etmedeki başarısızlığı" ve artan borç yükü konusunda uyarıda bulunmuştu.

Fitch'in üst düzey yöneticilerinden Richard Francis, Çarşamba günü Reuters'e verdiği demeçte, not indiriminin zamanlaması sorulduğunda, ajansın yönetişim ve ABD'nin borç profiliyle ilgili uzun süredir devam eden endişelere "gerçekten derinlemesine bir göz atmak istediğini" söyledi.

ABD'li yetkililer, Haziran ayındaki iki partili borç anlaşmasına rağmen, Fitch'in borç tavanı konusundaki çekişmeler, bütçe sürecindeki aksaklıklar ve artan borç seviyeleri konusundaki endişelerinin devam ettiğinin geçen hafta kurumun ABD Hazine yetkilileriyle yaptığı görüşmelerde açıkça ortaya çıktığını söyledi.

Francis, Fitch'in Hazine ile yaptığı son görüşmelerin gerçek not indirimi kararını içermediğini, çünkü bu kararın henüz kuruluşun derecelendirme komitesi tarafından verilmediğini söyledi.

Francis Çarşamba günü Reuters'a yaptığı açıklamada, "Aslında not düşürmek üzere olduğumuzu söylemedik, ancak yakında bir komitemiz olacağını söyledik" dedi.

Pazartesi günü Fitch'in kredi komitesi toplandı, bir karar aldı ve Hazine yetkilileri Fitch'in not indirimine ilişkin basın açıklamasını aldı. Bu da Hazine'ye kamuya açık bir yanıt hazırlaması için yaklaşık 24 saat verdi ki bir ABD'li yetkili bu bildirimin geçmişteki değerlendirmelerle tutarlı olduğunu söyledi.

Francis, basın bülteninin önceden paylaşılmasının Fitch'in "raporda gerçek anlamda yanlış bir şey olmadığından ve (raporda) bize gizli olarak söyledikleri hiçbir şeyin bulunmadığından emin olmasını sağladığını" söyledi.

Salı günü öğleden sonra, eski Başkan Donald Trump'ın 2020 seçimlerini geçersiz kılmaya çalışmakla suçlanmasından sadece dakikalar sonra yapılan not düşürme açıklamasının tam zamanı haftalar öncesinden belirlenmişti.

Francis Cuma günü Reuters'e yaptığı açıklamada, "Komitenin zamanlaması tamamen tesadüftü," diyerek tarihin haftalar önce belirlendiğini kaydetti. Francis "Komite 31 Temmuz Pazartesi günü yapıldı. Yetkililere yanıt vermeleri ve piyasalar kapandıktan sonra yayınlamaları için her zaman yirmi dört saat veriyoruz." dedi.

Fitch, artan borç seviyeleri ve artan Sosyal Güvenlik ve Medicare maliyetleri gibi orta vadeli mali zorlukların üstesinden gelmede ilerleme kaydedilmemesinin yanı sıra, son dakika kararlarıyla tekrarlanan borç limiti açmazları da dahil olmak üzere "yönetişim erozyonunu" kararında önemli bir faktör olarak gösterdi.

Biden yönetimi bunun adil olmadığını söylüyor.

ABD'li bir yetkili, borç tavanı oylamalarının "on yıllardır sert geçtiğinden" yakınarak, uzun bir geçmişi olan anlaşmazlıklara atıfta bulundu. "Bu kez 1 trilyon doların üzerinde bir açık azaltımı ile başarılı bir çözümün Fitch tarafından olumsuz bir işaret olarak algılanması bize oldukça garip geliyor."

Biden yönetimi yetkilileri, Fitch'in toplantılarda Trump'ın seçim sonuçlarını bozmaya çalıştığı 6 Ocak'ta ABD Kongre Binası'nda yaşanan ayaklanmayı "defalarca gündeme getirmesinden" şikayetçi.

Son kararın zamanlaması bir yana, Fitch'in altını çizdiği uzun vadeli sorunlar yankı uyandırıyor.

Eski bir Hazine yetkilisi olan ve şu anda finansal düşünce kuruluşu OMFIF'in ABD başkanlığını yürüten Mark Sobel ise "Fitch kimseye zaten bilmediği bir şey söylemiyor" şeklinde konuştu.

Sobel, Fitch'in yakın vadede ABD'nin borç sürdürülebilirliğine ilişkin değerlendirmesinin yanlış olduğunu, çünkü dinamik ABD ekonomisinin ABD'yi ayakta tuttuğunu söyledi.

Sobel, "Daha uzun vadede hiçbir siyasi parti hem harcama hem de gelir tarafında gereken fedakarlıkları yapmaya başlayacak cesareti gösteremedi - ki bu fedakarlıklar zaman ilerledikçe daha da artacak" dedi.

Sobel, yeni ülkenin devlet borcunu yeni bir vergi dalgası ve diğer gelir getirici önlemlerle ele alan ilk ABD Hazine Bakanı'na atıfta bulunarak "Alexander Hamilton huzur içinde yatsın" diye ekledi.