Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Türk-İş, Mart ayında gıda fiyatlarının aylık yüzde 3,89, yıllık yüzde 16,44 oranında arttığını açıkladı. Türk-İş'in çalışmasına göre, aynı ayda açlık sınırı 2.345,24 TL,  yoksulluk sınırı 7.639,22 TL oldu.

Ayrıntılar şu şekilde:

"Etkisi ve yaygınlığıyla küresel halk sağlığı sorununa dönüşen Koronavirüs (Kovid-19) sosyal yaşamın yanı sıra ekonominin birçok  alanını da olumsuz etkilemektedir. Virüsle mücadele çerçevesinde bir  dizi önlem uygulamaya konulmuştur. 

Yaşanan bu süreçte temel gıda maddelerine erişim de önem  kazanmıştır. Çalışanların iş koşullarının sağlıklı olması yanı sıra  istihdam ve gelir güvencesinin sürdürülebilirliğini de sağlamak  gerekmektedir. Çalışanların aileleriyle birlikte, başta gıda harcaması  olmak üzere temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, çözüme  kavuşturulması gereken temel sorunlar arasında yer almaktadır.

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) çalışanların  geçim şartlarını otuz üç yıldan bu yana aralıksız olarak her ay  düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasıyla  ortaya koymaktadır. Çalışmada kullanılan gıda fiyatları  market-pazarlar dolaşılarak yerinde tespit edilmektedir. Ancak ilk  defa bu ay sanal marketler de izlenerek gıda fiyatlarındaki gelişim  değerlendirilmiştir. Çalışmada ilk gözlem, semt pazarları ve  marketlerde alışveriş yapanların yoğunluğunun azalmış olması ve gıda  fiyatlarında, özellikle yaş sebze-meyvede, görülen artıştır.

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2020 Mart ayı sonucuna göre:

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli  beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık  sınırı) 2.345,24 TL,

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su,  yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması  zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk  sınırı) 7.639,22 TL,

Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.847,14 TL olarak  hesaplandı. Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak  masrafı) tutarı bir önceki aya göre 88 TL, temel ihtiyaçlar için  yapılması gereken toplam harcama ise 286 TL daha fazla olmuştur. Son  bir yıl itibariyle artış tutarı ise (aile bütçesine gelen ek harcama  gereği) gıdada 331 TL ve toplamda 1.079 TL’dir. Ücret geliri elde eden  çalışan ve emeklilerinin satın alma gücünde meydana gelen/gelecek olan  kaybın çeşitli desteklerle giderilmesi gereği ortaya çıkmaktadır.

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki  değişim 2020 Mart ayı itibariyle şu şekilde olmuştur:

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması  gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 3,89 oranında  arttı. Yılın ilk üç ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 8,44 oranında  oldu. Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 16,44 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 14,58 olarak hesaplandı.

2020 Mart ayı itibariyle TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda  ürünlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şu şekilde olmuştur:

Süt, yoğurt, peynir grubunda  peynir fiyatında artış dikkati  çekti, süt ve yoğurt fiyatında önemli bir değişiklik belirlenmedi.

Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta   dana kıyma ile kuşbaşı etin fiyatında bu ay yine artış söz konusu  oldu. Tavuk kilogram fiyatı ise değişmedi, balık fiyatı da genelde  aynı kaldı. Hesaplamada -her zaman olduğu gibi- fiyatı nispeten ucuz,  tezgahta çok bulunan ve satılan balıklar dikkate alındı. Sakatat  ürünlerinin fiyatı aynı kaldı. Yumurtanın fiyatı değişmedi. Bakliyat  ürünlerinden (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya  vb.) kuru fasulye ve kırmızı mercimek fiyatı arttı ve fakat diğer  ürünlerin fiyatı değişmedi.

Mutfak harcaması, yine yaş sebze-meyve fiyatlarındaki artışın  etkisiyle daha fazlaartış gösterdi. Meyve-sebze ortalama kilogram  fiyatı bu ay yüzde 6,17 oranında  arttı. Böylece geçen ay 6,65 TL  olarak hesaplanan fiyat bu ay 7,06 TL oldu. Sebze ortalama kilogram  fiyatı geçen ay 7,08 TL iken bu ay yüzde 3,25 oranında artışla 7,31
TL’ye yükseldi. Ancak meyve ortalama kilogram fiyatındaki artış oranı  yüzde 13,01 oldu ve 5,69 TL olan kilogram fiyatı bu ay 6,43 TL olarak  hesaplandı. Hesaplamada bu ay 18 sebze ve 7 meyve olmak üzere toplamda
25 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi-  pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Araştırmada  ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze  tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.

Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu  grupta  ekmek fiyatı aynı kaldı. Makarna en fazla satılan ürünler  arasında yer olmasına karşın raflarda yerini korudu ve fiyatı genelde  aynı kaldı. Un fiyatı arttı, bu gruptaki diğer ürünlerin fiyatı  değişmedi.

Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden  tereyağı zeytinyağı  ve ayçiçek yağı fiyatı aynı kalırken margarin fiyatı arttı. Siyah ve  yeşil zeytin ortalama fiyatı bu ay yine yükseldi. Yağlı tohum (ceviz,  fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinin fiyatı genelde artış  gösterdi. Ihlamur fiyatı ile baharat (kimyon, nane, karabiber vb.)  fiyatları da aynı kaldı, çay fiyatı biraz arttı. Şeker fiyatında da  artış tespit edilirken tuz, bal, reçel, pekmez ve salça fiyatı  değişmedi."