Küresel ham madde ve emtia fiyatlarındaki düşüşün sürmesi beklense de içeride yüksek kur ve yüksek enflasyon nedeniyle hazır giyim ve ayakkabıya büyük zamlar bekleniyor.

Yaz aylarının bitip, sonbaharda yeni sezonun başlamasıyla ayakkabıda vatandaşa yansıyacak zammın en az yüzde 30 oranında olacağı öngörülürken; hazır giyim ürünlerine gelmesi beklenen zam oranı ise bazı sektör temsilcilerine göre yüzde 100’leri de aşacak.

Sozcu.com.tr olarak ayakkabı sektörünü Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Berke İçten ile, hazır giyimi ise Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya ve Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ile konuştuk.

Enflasyon yüzde 70’lerin üzerinde iken ayakkabıdaki fiyat artışlarının yüzde 25-30’larda kaldığını ifade eden İçten, “Tüketici bizim maliyet ve fiyatlandırmasını şu an yaptığımız ürünleri 6-7 ay sonra raflarda görebiliyor. Fiyatlandırma geriden geldiği için fiyat artışları sınırlı kalıyor” dedi.

“Maalesef tüketicinin fiyatlarda ciddi bir artış yaşamak durumunda kalmasını bekliyoruz” diyen İçten, “Kışlık ürünlerin çıkmasıyla birlikte, eylül-ekim aylarında fiyatlarda bir artış hissedilecektir” diye konuştu.

İçten, yapılacak zam oranlarının ise ayakkabıdan ayakkabıya değişkenlik göstereceğini, ancak sonbaharda yapılacak en az yüzde 30’luk zamla yıllık zam oranının yüzde 70’leri aşacağına işaret etti.

İçten ayrıca, 2022’nin hareketli başladığını, özellikle ihracatta artış yakaladıklarını ancak yurt içinde vatandaşın alım gücündeki azalma nedeniyle talebin daha ekonomik ürünlere kaydığını anlattı.

“Satış adetlerimizde azalma yok ama satın alınan ürünün niteliği değişti” diyen İçten, şöyle devam etti:

“Bu yıl daha pahalı olan yüksek segmentli deri ayakkabılardan ziyade, daha ekonomik olan tekstil ve sentetik malzemelerden yapılan ayakkabılarda talep artışı var.

Deri ayakkabıların toplam satışlar içindeki payı geçen yıl yüzde 18’ler civarındayken bu yıl yüzde 15’lere indi. Dünyada da bu eğilim var ama bizde daha fazla” diye konuştu.

BMD Başkanı Sinan Öncel ise, halihazırda fiyatlardaki yıllık zam oranlarının yüzde 80’i bulduğunu; kış aylarında yapılacak zamların yıllık bazda yüzde 100’leri aşarak yüzde 130’ları ulaşmasının şaşırtıcı olmayacağını dile getirdi.

Öncel, “Çünkü zor bir dönem. Kur artışına bağlı bir fiyat artışı söz konusu. Emtia ve ham maddede düşüş beklesek de uluslararası enerji maliyetlerindeki artışlar yurt içindeki maliyetlerimizi artırmaya devam edecek. Bu kış da ciddi girdi maliyetleriyle karşı karşıya kalabiliriz. Bu da nihai ürün fiyatlarına yansıyacaktır” diye konuştu.

TGSD Başkanı Ramazan Kaya, hazır giyimde fiyatların son bir yılda ikiye katlandığını, bunun etkisiyle satışlarda yıllık bazda yüzde 10 ila 20 aralığında düşüş yaşadıklarını anlatırken, BMD Başkanı Öncel ise satış adetlerindeki düşüşün haziranda yıllık bazda yüzde 30’ları bulduğunu söyledi.

Satışlardaki bu daralmanın yılın ikinci 6 ayında da devam etmesini beklediklerini kaydeden Kaya, “Dünyada olduğu gibi Türkiye de enflasyon çıkmazı içinde. Enflasyon nedeniyle hane halkının ekonomik sıkıntıda olduğunu görüyoruz. Tüketici, cebindeki parayı daha ekonomik olarak kullanacaktır” dedi.

Vatandaşın alım gücü günden güne erirken turistlere yapılan satış ise artıyor.

“Türk müşterilerin alım gücü düştükçe toplam satışlar içinde yabancıların payı arttı” diyen BMD Başkanı Öncel, “Bazı AVM’lerde turistlere yapılan satışlarda yüzde 40, bazılarında ise yüzde 60 artış var” dedi.

Ancak Öncel’in aktardığına göre bu durum, markaları tedirgin eden bir durum.

“Bazı markalar yabancılara bu kadar fazla satış yapmaktan endişeli” diyen Öncel, “‘İlerleyen dönemde turist gelmezse bu satışları kime yapacağız’ endişesi hakim” diye konuştu.

Öte yandan, TGSD Başkanı Ramazan Kaya, vatandaş tarafında durum bu iken firmalar tarafındaki büyük sıkıntılardan birinin de ‘kârsızlıkla mücadele’ olduğunu anlattı ve finansmana erişim konusundaki talepleri karşılanmadıkça iflaslar yaşanabileceğine işaret etti.

“Önceden kârlılığı konuşurken şimdi kârsızlığı konuşuyoruz” diyen Kaya, şöyle devam etti:

“Firmalar neredeyse genel gideri karşılayacak etiket fiyatlarıyla hayatlarını devam ettirmeye çalışıyorlar.

Son BDDK kararlarıyla finansmana erişim de artık kolay değil. Ancak orta ve uzun vadede finansmana ihtiyacımız var. Maliyetlerin yanında önümüzdeki dönemdeki en büyük sıkıntı, finansmana erişim. Bu konudaki sıkıntılar sürerse, o zaman kapanmalarla karşı karşıya kalabiliriz.”