Hisse senedi piyasalarında dalgalanma, yatırımcılar için stresli ve zorlayıcı bir durum olabilir. Özellikle son zamanlarda artan enflasyon ve jeopolitik belirsizlikler, piyasalarda daha fazla dalgalanmaya yol açmakta. Borsa İstanbul yatırımcılarından X'te BİST 100 Endeksi'deki volalite-dalgalanmadan şikayetleri trend topic olmakta. Hatta endeksle ilgili belirsizliklerin artığı dönemlerde borsadaki yatırımcı sayısına hızlı düşüşler yaşanıyor. Özellikle halka arzlarla Borsa İstanbul ile tanışan yatırımcılar BİST 100'deki düşüşlerde hemen panik olabiliyor. Bu da özellikle küçük yatırımcıların portföylerini olumsuz etkiliyor ve yatırım hedeflerine ulaşmalarını zorlaştırabiliyor. Ancak, hisse senedi piyasasındaki dalgalanmayla başa çıkmak için yapabileceğiniz bazı şeyler var.

Hisse senetleri yükselir ve düşer. Akıllı yatırımcılar yola devam eder.

Fizikçi Niels Bohr'un meşhur ettiği bir Danimarka atasözü der ki "Tahminlerde bulunmak zordur, özellikle de gelecekle ilgili." Bu atasözü bize borsalarla ilgili en iyi tahminin geçmişe bakmak olduğunu gösteriyor.

Bir güne bakalım: Büyük Bunalım'ın habercisi olan 24 Ekim 1929. O gün Wall Street'te yaşanan panik, hisse senetlerinin değerinin yüzde 11'den fazlasını kaybetmesiyle satışlara neden oldu.

Şimdi aynı Büyük Buhran sırasında farklı bir gün seçin: 15 Mart 1933. Acil Bankacılık Yasası'nın (batmakta olan bankaları istikrara kavuşturan) kabul edilmesi sayesinde, hisse senetleri yalnızca o gün yüzde 15'ten fazla değer kazandı.

Gün geçtikçe yolculuk inişli çıkışlı hale gelebilir. Ancak daha geniş bir açıdan baktığınızda her şey daha iyi görünüyor.

Zaman İçinde Hisse Senetleri Düşmekten Çok Yükseliyor

Nasdaq borsasında işlem gören şirketlerin endeksi olan Nasdaq Composite'i ele alalım . 1998'den 2018'e kadar Nasdaq yüzde 400'den fazla değer kazandı. Bu süreçte bir değil iki büyük kriz yaşandığını düşünürsek fena değil.

Daha sonra, bir seçim komitesi tarafından belirlenen 30 büyük ölçekli şirketin yer aldığı Dow Jones Endüstriyel Ortalama endeksini düşünün. Dow, kurulduğu 1896 yılından bu yana yüzde 50.000'den fazla değer kazandı. Bu, 12 inçlik bir fidan dikip onun 500 metrelik bir sekoyaya dönüşmesini izlemek gibi bir şey. Enflasyondan çok daha hızlı olan büyümeye dayalı olarak bu çok fazla bir rakam.

Büyük Buhran'ın başlangıcında Dow'a sadece 10 $ (bugünkü yaklaşık 140 $'a eşdeğer) yatırım yapma öngörüsüne sahip olan ve daha sonra bunu orada bırakıp temettüleri yeniden yatıran bir kişi, bugün mirasçılarına 1 milyon dolardan fazla para aktarmış olacaktır.

Borsanın (Sonunda) Yükseleceğini Nasıl Bilebiliriz?

Piyasanın eninde sonunda yükseleceğini kanıtlayamayız. Ancak zamanla yaratıcılığın yeniliği teşvik ettiğini, bunun da yaşam standardını yükselttiğini ve ekonomik büyümeyi tetiklediğini düşündüğünüzde bu mantıklı geliyor. Şu anda Dow'da yer alan Apple ve Cisco Systems gibi (her ikisi de Nasdaq'ta işlem gören) pek çok şirket 50 yıl önce mevcut değildi. (2018 yılında endeksten çıkarılan General Electric son orijinal üyeydi.)

Hiç kimse borsanın bir sonraki en yüksek noktasına ne zaman ulaşacağını veya yeni bir en düşük seviyeye ne zaman düşeceğini tahmin edemez. Ancak tarih, iyileşmelerin daha hızlı gerçekleştiğini gösteriyor. Dow'un 1929'daki çöküşün ardından toparlanması 25 yıl sürdü. 1966'da başlayan dipten toparlanma sadece 16 yıl sürdü ve 2008 krizinden sadece beş yılda kurtuldu.

Yine de tekrar etmekte fayda var (ve tekrarlamakta fayda var): Piyasaların bozgunlardan hızla kurtulacağının garantisi yok. Kötü zamanlarda yatırımcıların çok şey kaybedebileceği acı bir gerçektir .

Piyasayı Zamanlamaya Çalışmalı mıyım?

"Piyasayı zamanlamak maliyetli olabilir."

Hepimiz hayatta, aşkta, 401(k)'lerimizde kesinliğin özlemini çekeriz. Yatırımlarımızı yükseklere ulaşacak ve diplerden kaçınacak şekilde zamanlayarak borsayı "daha az kötü" hale getirebileceğimizi düşünmek cazip geliyor. Gerçekten bu kadar zor olabilir mi?

Tek kelimeyle evet. Araştırmalar, piyasayı zamanlamanın genellikle önemli kazanımları kaçırmak anlamına geldiğini gösteriyor. Bunun nedeni yalnızca birkaç günün büyük kazanç sağlamasıdır; bunları önceden seçmek uzmanlar için bile mümkün değildir.

Bir çalışma, 2003 yılında S&P 500 endeksine 10.000 $ yatırım yapmış olsaydınız, bu rakamın 2018 yılına kadar 30.000 $'ın üzerine çıkacağını ortaya çıkardı. Ancak bu 15 yıl boyunca en iyi 10 piyasa gününde endekste hiç paranız olmasaydı, 16.000 dolardan az paranız olurdu.

Sonuçta, hız treninden çıkmanın en iyi yolu, tüm yolculuk boyunca bağlı kalmaktır.

Kaynak: Nasdaq