İhracat 2015 yılı genelinde düşüşe neden olan jeopolitik gelişmeler ve parite etkisinin sürmesiyle öncü verilere göre Ocak ayında bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 14.4 azalarak 9.21 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Rusya'ya ihracat da sert geriledi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre son 12 aylık ihracat ise yüzde 9.8 azalışla 140.64 milyar dolar olarak gerçekleşti. Rusya'ya yapılan ihracat uçak krizi sonrası yaptırımların etkisinin net şekilde görülebileceği ilk dönem olan Ocak 2016'da 110 milyon dolara geriledi. 2015 yılı Ocak ayında Rusya'ya ihracat 313.3 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.

Türkiye'nin hava sahasını ihlal etmesi sonrası bir Rus savaş uçağının 24 Kasım'da Suriye sınırında Türk F16'ları tarafından düşürülmesinin ardından Rusya Türkiye'ye yönelik bir dizi ekonomik yaptırım kararı alırken, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerdeki zayıflama belirginleşmeye başladı.

Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TÜSES) Rusya krizinin olası ekonomik sonuçlarına ilişkin yayınlanan raporda, toplam olumsuz etkinin yıllık 11 milyar doları bulabileceğini belirtirken ekonomi yönetimi ise etkinin 3 milyar dolar ile sınırlı kalacağını öngörüyor.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Rusya ile yaşanan sorunun etkisinin baz senaryoda 3.1 milyar dolar olduğunu belirtti. Şimşek'e göre en kötü senaryo olan Rusya ile sıfır ilişkide bile etki 9 milyar dolar olacak.

Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç ise "Rusya ile olan ihracatın bu şekilde devam etmesi halinde, yılda yaklaşık 140 milyar dolar olan ihracatımız 2-2.5 milyar dolar negatif etkilenebilir" dedi.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "2016 yılı Ocak ayının işgünü sayısı geçtiğimiz yılın işgünü sayısından 1 işgünü eksik gerçekleşti. İşgünü sayısının eksikliğinin ihracata etkisi 368 milyon dolar oldu... Geçtiğimiz yıl Ocak ayında parite ortalama 1.167 seviyesinde iken, bu yıl Ocak ayında 1.087 seviyesine geriledi. Dolayısıyla, Ocak ayında parite kaynaklı ihracat kaybı 371 milyon dolar oldu" dedi.

OTOMOTİV ÖNCÜLÜĞÜ DEVAM EDİYOR

İhracatta sektör bazında ise otomotivin uzun yıllardır süregelen öncülüğü Ocak ayında da değişmedi. Ocak'ta en fazla ihracatı 1.52 milyar dolar ile otomotiv sektörü yaparken, bu sektörü 1.34 milyar dolar ile hazırgiyim ve 1 milyar dolar ile kimyevi maddeler ve mamulleri sektörleri takip etti. Otomotiv sektöründe Ocak'ta ihracat yüzde 12.3, hazırgiyimde yüzde 3.1, kimyevi maddeler sektöründe yüzde 16.3 geriledi.

İRAN FIRSATI

Büyükekşi, ihracat verilerine dair yaptığı değerlendirmede yaptırımların kaldırılmasının ardından İran pazarında daha etkin ve güçlü yer alabilmek için Tahran'da Türk Ticaret Merkezi açılacağını da belirterek, şöyle dedi:

"İran'a yönelik 1 Ocak 2015'te yürürlüğe giren ve her yıl 125 Gümrük tarifesinin sıfırlanmasını sağlayan Tercihli Ticaret Anlaşması'nın da ihracata ekstra ivme kazandıracak. Burada en kritik konu, yaptırımların kalkması ve TTA sonrasında yabancı firmaların, Orta Asya ülkelerine Türkiye ile el ele vererek açılacak olması. Tüm bu gelişmelerin, Türkiye ihracatına yüzde 8-10 arasında ek katkı yapacağını değerlendiriyoruz."

Büyükekşi ayrıca Ekonomi Bakanlığı ve DEİK işbirliğiyle de, "Ambargo Sonrası İran Ekonomisi Etki Analizi" yürüttüklerini belirterek Mart ayında çalışmanın sonuçlarını paylaşacaklarını belirtti.

Büyükekşi, ayrıca OVP kapsamında Türkiye'nin ihracat odaklı büyüme stratejisiyle büyük atılımlar gerçekleştireceğini, ayrıca Ar-Ge Reform Paketi ile 2016 yılının bir dönüşüm, atılım ve fırsat yılı olmasını beklediklerini dile getirerek şöyle devam etti.

OVP'ye göre ihracatın 2016 yılında 155.5 milyar dolar olması bekleniyor.